Polskie drogi coraz bezpieczniejsze! Zaliczyliśmy spory awans

Czy polskie drogi są bezpieczne? W 2022 roku Polska znalazła się w środku zestawienia, wyprzedzając m.in. Włochy. Stan jakości oraz poziomu bezpieczeństwa rodzimych dróg z roku na rok się poprawia, choć jeszcze sporo pracy przed nami.

Bezpieczeństwo na polskich drogach – jak można je oszacować?

Szacując bezpieczeństwo na rodzimych drogach, należy posługiwać się narzędziami, które pozwolą wskazać odpowiedni kontekst. Z roku na rok polskie drogi są coraz lepszej jakości. Poprawa nawierzchni oraz nowe inwestycje są zauważalnym skutkiem dołączenia Polski do Unii Europejskiej. To czynniki, które bezpośrednio przekładają się na poziom bezpieczeństwa.

Według najnowszych danych Komisji Europejskiej Polska znacząco awansowała w rankingu. Nasze drogi są coraz bezpieczniejsze, jednak wciąż daleko nam do unijnych liderów. Niemniej, w najnowszym zestawieniu zostaliśmy sklasyfikowani w połowie stawki, co postrzegane jest jako spory sukces, szczególnie przy uwzględnieniu danych historycznych.

Czy polskie drogi są bezpieczne? Bezpieczeństwo na tle UE

Jeszcze przed pandemią publikacja cyklicznych danych na temat bezpieczeństwa europejskich dróg była dla Polski rozczarowująca. Wówczas na milion mieszkańców w zdarzeniach drogowych umierało 80 osób. W 2022 roku widać znaczącą poprawę, która pozwoliła uwzględnić Polskę w środku rankingu. W minionym roku na drogach UE ginęło średnio 46 osób na milion mieszkańców. Jak widać na poniższym wykresie, średnia dla Polski wynosiła 51. Oznacza to, iż w skali roku na drogach ginęło 14% mniej ludzi. Warto również zaznaczyć, iż dane na lata 2020-2021 mogą być nieco zniekształcone w ogólnej skali za sprawą utrzymujących się obostrzeń pandemicznych bezpośrednio wpływających na mobilność obywateli.

KE

Ogólny ranking wskaźników śmiertelności państw nie zmienił się znacząco od czasów przed pandemią z najbezpieczniejszymi drogami w Szwecji (21 zgonów na milion mieszkańców) i Danii (26/mln). W Rumunii (86/mln) i Bułgarii (78/mln) odnotowało najwyższe wskaźniki w 2022 roku i to właśnie w tych krajach bezpieczeństwo drogowe jest na najniższym poziomie.

Podczas gdy w Polsce i Litwie odnotowano spadek na poziomie 30%, w państwach takich jak Irlandia, Hiszpania, Francja, Włochy, Holandia i Szwecja liczba ofiar śmiertelnych utrzymywała się na raczej stabilnym poziomie lub wzrosła.

Jak jednak zastrzega KE, dane z 2022 roku opierają się na danych wstępnych dla większości państw i mogą ulec zmianie po dostarczeniu danych ostatecznych jesienią 2023 roku.

Po publikacji danych Komisja Europejska poinformowała o przedstawieniu pakietu wniosków dotyczących różnych aspektów bezpieczeństwa drogowego, co ma uczynić europejskie drogi jeszcze bezpieczniejszymi. Europejska polityka mobilności, według Brukseli, ma na celu polepszenie jakości dróg oraz ograniczenie liczby wypadków. Jedną z nich jest strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności. Co więcej, jak przekazano, UE stoi na czele Drugiej Dekady Działań na rzecz Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, ogłoszonej przez ONZ na lata 2021–2030 w sierpniu 2020 roku.

Jeszcze w 2018 roku Unia Europejska wyznaczyła cel zmniejszenia o 50% liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (oraz wypadków, gdzie przynajmniej jeden z uczestników poniósł poważne obrażenia) do 2030 roku. Zostało to określone w strategicznym planie działania Komisji dotyczącym bezpieczeństwa ruchu drogowego i ram polityki UE w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2021-2030. Warto wspomnieć również o tzw. wizji zero, która dotyczy osiągnięcia zerowej liczby ofiar śmiertelnych na drogach do 2050 roku. Postępy w realizacji powyższych założeń można prześledzić na podstawie poniższego wykresu.

Czy polskie drogi są bezpieczne? Wciąż dużo pracy przed nami

Dane dotyczące bezpieczeństwa na polskich drogach publikowane są również przez Ministerstwo Infrastruktury. Pod koniec 2022 roku resort podał, iż w okresie od początku roku do 26 października w Polsce liczba ofiar (względem analogicznego okresu 2019 roku) spadła o prawie 35%. W tej kategorii wyróżniono spadek liczby osób rannych wynoszący 28,9%, natomiast w liczbie wypadków odnotowano spadek na poziomie 27,6%. Patrząc szerzej na te dane, można ponadto wyróżnić poprzednie lata, gdzie liczba zabitych na podstawie danych zebranych przez polski resort wynosiła odpowiednio:

• 2019 – 2389 ofiar,
• 2020 – 1998 ofiar,
• 2021 – 1841 ofiar,
• 2022 – 1559 ofiar.

Widać poprawę, zwłaszcza ujmując w nawias okres pandemii. Przyjmuje się, iż dane te wynikają nie tylko z lepszej jakości dróg, ale przede wszystkim są wypadkową nowego taryfikatora mandatów (Więcej: Taryfikator mandatów 2022 – kierowcy zapłacą dużo więcej).

Jak zaznaczył wiceminister infrastruktury Rafał Weber komentując poziom bezpieczeństwa na polskich drogach na początku 2022 roku:

Te statystyki pokazują, iż idziemy w dobrym kierunku, ale musimy też wzmacniać kolejny komponent, którym jest egzekucja przepisów. Za ten komponent jest odpowiedzialna polska policja.

W skali całej UE liczba ofiar śmiertelnych na drogach w 2022 roku wzrosła o 3% w porównaniu z rokiem poprzednim. Wynika to m.in. z faktu, iż natężenie ruchu powróciło do poziomów po pandemii.

Czy Polsce uda się utrzymać obecną pozycję?

Trudno jednoznacznie wskazać, czy miejsce Polski w europejskim rankingu zostanie utrzymane. Z pewnością duży wpływ na to mają inwestycje w rozwój dróg oraz modernizacja arterii. Warto pamiętać, iż Komisja Europejska porównuje poziom do innych państw, które w przeszłości mogły pochwalić się bardziej rozwiniętą infrastrukturą. O pozycji Polski może przesądzić taryfikator. Wyższe kwoty mandatów z pewnością wpływają na wyobraźnię kierowców, co również odnotowano w analizie.

Nowe drogi w 2023 roku. Udostępnionych zostanie 260 km dróg [MAPA]