Jednym z pierwszych zabiegów ochrony jakie powinien wykonać plantator tuż po wschodach ziemniaków, jest zastosowanie odpowiednich s.cz. herbicydów w celu skutecznego zwalczenia wschodzących chwastów jedno i dwuliściennych.
Ziemniak podobnie jak inne rośliny rolnicze, narażony jest na negatywne oddziaływanie ze strony chwastów. Nie zniszczone we właściwym terminie chwasty mogą przyczynić się do obniżenie plonu o 20% a przy bardzo silnej presji choćby o 50%. Ponadto niejako „przy okazji” mogą doprowadzić do pogorszenia się jakości handlowej bulw (więcej bulw drobnych w plonie ogólnym) oraz spowodować utrudnienia w późniejszym mechanicznym zbiorze (w szczególności o ile nie wykonuje się desykacji naci).
Ziemniak najbardziej zagrożony w początkowym okresie wzrostu
Największe zagrożenie ze strony chwastów pojawia się w początkowym okresie wzrostu ziemniaka. W momencie wschodów jak i krótko po wschodach ziemniaka, na plantacji może występować od kilku do choćby kilkunastu gatunków chwastów. Z gatunków jednoliściennych możemy spodziewać się występowania chwastnicy jednostronnej, włośnic czy paluszników, czasami może pojawić się miotła zbożowa oraz samosiewy zbóż a lokalnie wiechliny i perz adekwatny. Natomiast chwasty dwuliścienne najczęściej reprezentowane są przez takie gatunki jak: komosa biała, szarłat szorstki, psianka czarna, gorczyca polna, maruna bezwonna, rumian polny, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, rdesty, bodziszki, fiołki, jasnoty, przetaczniki, dymnica pospolita, gwiazdnica pospolita, krzywoszyj polny, przytulia czepna, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa, ostrożeń polny oraz skrzyp polny czy choćby nawłocie.
Co na chwasty dwuliścienne w ziemniaku
Bentazon (np. Basagran 480 SL, Benta Duo 480 SL, Gransol Extra 480 SL Pentazon 480 SL dawka 2,0 l/ha)). zwykle herbicydy te należy stosować jako zabieg uzupełniający, gdy zastosowane wcześniej doglebowo środki chwastobójcze nie zniszczyły chwastów w zadowalającym stopniu. Termin aplikacji przypada na okres po wschodach ziemniaka w momencie gdy rośliny wytworzyły co najmniej 2 liście aż do fazy 9 rozwiniętych liści (BBCH 12-19) lub gdy rośliny ziemniaka osiągnęły wysokość co najmniej 10-15 cm. Zalecana dawka do jednorazowego zastosowania wynosi 2,0 l/ha, która skutecznie ogranicza takie chwasty jak: gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, maruna bezwonna, rdest plamisty, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne i żółtlica drobnokwiatowa. Natomiast średniowrażliwe na działanie tej substancji są następujące chwasty: jasnota purpurowa, jasnota różowa, komosa biała, przetacznik perski, przytulia czepna i rdest powojowy.
Zaletą stosowania herbicydów zawierających bentozan jest możliwość wykonania oprysku w tzw. dawkach dzielonych. Pierwszą dawkę 1,0 l/ha możemy zastosować już w fazie 2 liści ziemniaka natomiast drugą dawką (1,0 l/ha) powtarzamy zabieg opryskiwania po kolejnych 7-14 dniach. Oczywiście zabiegi opryskiwania z wykorzystaniem dawek dzielonych muszą „zmieścić” się w przedziale 2-9 liści ziemniaka, mając na uwadze 14 dniowy okres jaki musi upłynąć od zastosowania pierwszej dawki do drugiego (ostatniego) orysku.
Uwaga: Przed zastosowaniem środków zawierających w swoim składzie bentazon, nie należy wykonywać żadnych mechanicznych uprawek pielęgnacyjnych. Maksymalna liczba zabiegów w okresie wegetacyjnym wynosi 1 lub 2 (w przypadku dawek dzielonych).
Co na chwasty jedno- i dwuliścienne w ziemniaku
Prosulfokarb (np. Fantasia 800 EC, Lees 800 EC, Mia 800 EC, Tiara 800 EC oraz Amstaf 800 EC, Baset 800 EC, Boxer 800 EC, Krum 800, Mahak 800, Spannit 800 EC, Takoba 800 EC). Cztery pierwsze herbicydy należy stosować nie później jak do bardzo wczesnej fazy wschodów ziemniaka czyli do fazy, gdy jest rozwinięty pierwszy liść na głównym pędzie (BBCH 00-11). Zalecana dawka do jednorazowego zastosowania wynosi 4,0-5,0 l/ha. Natomiast siedem pozostałych herbicydów można aplikować w nieco późniejszej fazie rozwojowej ziemniaka czyli zaraz po wschodach roślin aż do fazy 3 liści na pędzie głównym roślin ziemniaka (BBCH 10-13) i wtedy zalecana dawka do jednorazowego zastosowania zawiera się w przedziale 3,0-5,0 l/ha.
Stosując herbicydy zawierające prosulfokarb w maksymalnej zalecanej dawce (5,0 l/ha) możemy skutecznie ograniczyć występowanie chwastów jednoliściennych, tj. miotła zbożowa a z chwastów dwuliściennych gwiazdnicę pospolitą, jasnotę purpurową, komosę białą, przytulię czepną, przetacznika bluszczykowego i przetacznika perskiego. Ponadto niektóre chwasty (w szczególności o ile znajdują się w fazie juwenalnej) wykazują się średnią wrażliwością na działanie prosulfokarbu, głownie wiechlina roczna i chwastnica jednostronna oraz fiołek polny, mak polny, rdestówka powojowata i rumianek pospolity.
Metrybuzyna (np. Aurelit 70 WG, Evora 70 WG, Metrybuzyna 70 WG, Mistral 70 WG, Raba 70 WG oraz Keeper Agro, Belmonte 600 SC, Sencor Liquid 600 SC). Przed przystąpieniem do zastosowania herbicydów zawierających w swoim składzie metrybuzynę, musimy odpowiednio wcześniej, dowiedzieć się, czy dana odmiana ziemniaka jest tolerancyjna na jej działanie. W przeciwnym razie po zastosowaniu tej substancji, mogą pojawić się uszkodzenia roślin ziemniaka, co w konsekwencji może doprowadzić do znacznego spadku plonu bulw.
Pięć pierwszych herbicydów, zaleca się stosować w dawce 0,5 kg/ha, natomiast trzy pozostałe w dawce 0,5 l/ha, najlepiej już w czasie wschodów lub po wschodach, gdy rośliny ziemniaka osiągnęły wysokość 8-10 cm do maksymalnie 13-15 cm, a chwasty znajdują się w fazie siewek lub nie są wyższe jak 3 cm. Preparaty te dobrze ograniczają takie gatunki chwastów jak: chwastnica jednostronna (w fazie wschodów do siewki), chaber bławatek, dymnica pospolita, fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, komosa biała, krzywoszyj polny, maruna bezwonna, pokrzywa żegawka, przetacznik polny, przetacznik perski, starzec zwyczajny, szarłat szorstki, tasznik pospolity i tobołki polne. Natomiast w zabiegu powschodowym, średnio wrażliwa na działanie metrybuzyny jest żółtlica drobnokwiatowa, rdest powojowy, przytulia czepna i psianka czarna.
Uwaga: Metrybuzyna może być stosowana, przechowywana i unieszkodliwiona jedynie do 24 listopada 2025 roku!
Prosulfokarb + metrybuzyna (np. Arcade 880 EC). Duet ten można stosować do ochrony plantacji ziemniaka, tuż po wschodach, ale nie później jak do uzyskanie przez rośliny ziemniaka wysokości około 5 cm. Dawka 4,0-5,0 l/ha, skutecznie ogranicza chwasty znajdujące się w fazie kiełkowania do fazy 2-4 liści adekwatnych. Chwasty wykazujące się wrażliwością na działanie tej mieszaniny w maksymalnej zalecanej dawce (5,0 l/ha), to: wiechlina roczna, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, maruna bezwonna, przytulia czepna, psianka czarna, rumianek pospolity, rdest powojowy, rdest plamisty, szarłat szorstki, samosiewy rzepaku, żółtlica drobnokwiatowa, tasznik pospolity, tobołki polne, wilczomlecz obrotny. Ponadto średnią wrażliwością na działanie tych substancji, odznaczają się takie chwasty jednoliścienne jak: wyczyniec polny i chwastnica jednostronna.
Uwaga: Herbicydy zawierające w swoim składzie metrybuzynę można stosować, jedynie do 24 listopada 2025 roku! Herbicyd Arcade 880 EC, stosowany po wschodach może powodować przejściowe objawy fitotoksyczności, zwłaszcza u odmian bardzo wczesnych i wczesnych, jednak bez ujemnego wpływu na plonowanie.