Późny zbiór kukurydzy a nawożenie pola pod pszenicę ozimą

Wielu rolników wciąż z początkiem listopada 2025 ma jeszcze kukurydzę na polu. Powstaje więc pytanie, jak przeprowadzić następcze nawożenie pola pod pszenicę ozimą? Co więcej, czy w listopadzie można jeszcze legalnie stosować nawozy zawierające azot? Uspokajamy, przepisy dopuszczają taką możliwość. Ale trzeba przestrzegać pewnych zasad i warunków…

Rolnik ma w planach posiać pszenicę po zbiorze kukurydzy, która jeszcze stoi na polu. Czy może, a jeżeli tak to do kiedy przeprowadzić nawożenie pola pod pszenicę? Co o tym mówią przepisy?

Późny zbiór kukurydzy — problem w całym kraju

Tegoroczna jesień, z chłodnym wrześniem i wilgotnym październikiem, znacząco opóźniła zbiór kukurydzy. W wielu gospodarstwach kukurydza wciąż stoi na polach, aby ziarno oddało samoczynnie jak najwięcej wody. Tymczasem „okno siewne” dla pszenicy ozimej się kurczy. Mimo to możliwe jest założenie uprawy, jeżeli pogoda pozwoli na szybkie doprawienie roli i siew do końca listopada a choćby z początkiem grudnia.

W takiej sytuacji pojawia się pytanie o nawożenie. Konkretnie to, czy można jeszcze wnieść azot doglebowo, by przygotować pole po kukurydzy? Odpowiedź brzmi: tak, ale z ograniczeniami.

Terminy stosowania nawozów azotowych — co mówi prawo?

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie tzw. programu azotanowego, standardowe graniczne terminy jesiennego nawożenia to:

• nawozy naturalne stałe (obornik, pomiot ptasi):
  • na gruntach ornych — do 31 października,
  • na trwałych użytkach zielonych i uprawach wieloletnich — do 30 listopada;
• nawozy azotowe mineralne i naturalne płynne (gnojowica, gnojówka):
  • na gruntach ornych — do 20 października (w zależności od gminy: 15–25 października),
  • na TUZ i uprawach trwałych — do 31 października.

Wyjątki — kiedy możliwe jest późniejsze nawożenie pola pod pszenicę?

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi dopuszcza przesunięcie terminu nawożenia azotem, jeśli:

• warunki pogodowe były niekorzystne (np. nadmierne uwilgotnienie, susza, długie opady uniemożliwiające zbiór rośliny poprzedzającej). W takiej sytuacji nawożenie pola pod pszenicę ozimą można prowadzić do 30 listopada,
• uprawa ozima jest zakładana po późno zbieranym przedplonie, takim jak kukurydza, burak cukrowy lub warzywa późne. Wówczas przepisy dopuszczają nawożenie — literalnie: do końca jesieni. Niestety przepis nie precyzuje jakiej definicji dotyczy „koniec jesieni”. Mianowicie jesień kalendarzowa trwa do 21 grudnia. Natomiast jesień astronomiczna kończy się 20 grudnia. jeżeli jednak chodzi o jesień meteorologiczną, to ta trwa do 30 listopada.

W takich sytuacjach rolnik może samodzielnie ocenić zasadność późniejszego nawożenia. Co ważne, nie musi uzyskiwać na nie zgody administracyjnej. Koniecznie jednak musi zachować ostrożność i udokumentować zabieg (patrz poniżej — praktyczne zalecenia).

Uwaga: zabronione jest stosowanie nawozów, gdy gleba jest zamarznięta, zalana, nasycona wodą lub pokryta śniegiem.

Jak przygotować glebę pod pszenicę po kukurydzy?

Zbiór kukurydzy często pozostawia po sobie duże ilości resztek pożniwnych i zwięzłą strukturę gleby. Przed siewem pszenicy warto zastosować uproszczoną uprawę pożniwną:

• płytkie talerzowanie lub gruberowanie (10–12 cm),
• ewentualnie lekkie bronowanie, by wymieszać resztki i wyrównać powierzchnię,
• siew bezorkowy lub po jednym płytkim przejeździe agregatem uprawowo-siewnym.

Celem tej uprawki jest ograniczenie strat wilgoci i umożliwienie równomiernego wschodu pszenicy.

Nawożenie pola pod pszenicę ozimą — praktyczne zalecenia

Nawożenie azotowe

W sytuacji opóźnionego siewu dopuszczalna jest maksymalna dawka jesienna 30 kg N/ha. Najlepiej podać azot w formie gwałtownie dostępnej (saletra amonowa, RSM 32). Warto ją zastosować bezpośrednio przed uprawą przedsiewną.

Nawożenie fosforowe i nawożenie potasowe

Dostosowujemy oczywiście do wyników analizy gleby. Zlecane dawki doglebowe przedsiewne wynoszą

• P₂O₅ — 50–80 kg/ha,
• K₂O — 60–100 kg/ha.

Najlepiej nawozy te wymieszać z glebą w czasie uprawy pożniwnej.

Wapnowanie

Jeśli jest niezmiernie konieczne, należy je wykonać jak najszybciej po zbiorze kukurydzy. Absolutnie nie wolno łączyć wapna z nawozami azotowymi w jednym terminie.

Dokumentacja i kontrola nawożenia pola pod pszenicę z opóźnionego siewu

Choć program azotanowy nie wymaga osobnych wniosków ani załączników, rolnik powinien prowadzić ewidencję nawożenia, w której odnotuje:

• termin zbioru kukurydzy,
• datę nawożenia,
• nazwę nawozu,
• dawkę azotu (nie więcej niż 30 kg N/ha),
• termin siewu pszenicy.

Takie notatki mogą być nieocenione podczas ewentualnej kontroli ARiMR lub Inspekcji Ochrony Środowiska.

Późny siew nie przekreśla możliwości nawożenia

Pszenica ozima siana po kukurydzy w listopadzie ma trudniejsze warunki do przezimowania, ale przy starannym przygotowaniu gleby i rozsądnym nawożeniu może plonować stabilnie. Ważne jest szybkie wykonanie uprawy i ograniczenie strat azotu.

Dzięki elastycznym przepisom programu azotanowego rolnicy nie muszą rezygnować z nawożenia późną jesienią. Wystarczy, iż zachowają rozsądek, udokumentują zabieg i zakończą prace przed określonym terminem.

FAQ: Późny zbiór kukurydzy a nawożenie pola pod pszenicę ozimą

Czy można stosować nawozy azotowe w listopadzie na polu po kukurydzy?

Tak, przepisy dopuszczają stosowanie nawozów azotowych, jednak należy przestrzegać warunków i terminów określonych w programie azotanowym.

Jakie są terminy stosowania nawozów azotowych na gruntach ornych?

Zgodnie z przepisami, nawozy azotowe mineralne powinny być stosowane do 20 października. Jednak w przypadku niekorzystnych warunków pogodowych nawożenie można przeprowadzać do 30 listopada.

Jak powinno wyglądać przygotowanie gleby pod pszenicę po zbiorze kukurydzy?

Przed siewem pszenicy należy wykonać uproszczoną uprawę pożniwną, która może obejmować płytkie talerzowanie, bronowanie oraz siew bezorkowy.

Jakie są zalecane dawki nawozów fosforowych i potasowych przed siewem pszenicy?

Dawki doglebowe przedsiewne wynoszą: P₂O₅ — 50–80 kg/ha oraz K₂O — 60–100 kg/ha. Nawozy te powinny być wymieszane z glebą.

Czy rolnik musi uzyskiwać zgodę na późniejsze nawożenie pola pod pszenicę?

Nie, rolnik nie musi uzyskiwać zgody, ale powinien udokumentować zabieg nawożenia, rejestrując wszystkie istotne informacje.