6 miesięcy temu
W związku z pojawiającymi się w przestrzeni publicznej informacjami nt. zobowiązań wynajmujących i najemców związanych z raportowaniem ESG, w tym kwestii udostępniania najemcom świadectw charakterystyki energetycznej, Polska Rada Centrów Handlowych (PRCH) pragnie ponownie wyjaśnić kwestie, które budzą wątpliwości w pięciu opisanych poniżej obszarach.
- Obowiązki wynajmujących i najemców związane z raportowaniem ESG.
Wymogi związane z raportowaniem ESG dotyczą wszystkich podmiotów działających na polskim rynku, w tym również podmiotów zajmujących się handlem. Przedsiębiorstwa handlowe oprócz raportowania aspektów związanych ze składem, pochodzeniem towaru i łańcuchami dostaw, muszą wykazać ilość zużywanej energii niezbędnej w procesie prowadzenia działalności, z uwzględnieniem energii konsumowanej w punkcie sprzedaży, np. do oświetlenia, ogrzania czy schłodzenia sklepu. W takich przypadkach zużycie energii jest związane bezpośrednio z procesem sprzedaży i dotyczy podstawowej działalności najemcy, mimo, iż może odbywać się w budynku nienależącym do niego.
Podobna sytuacja ma miejsce w handlu on-line, w którym obowiązki raportowe w ramach ESG związane ze zużyciem energii, magazynowaniem i wysyłką towaru do klienta także leżą po stronie sprzedającego, choćby jeżeli wykorzystuje do tego wynajętą przestrzeń magazynu lub usługę kuriera.
Niejednokrotnie najemca sklepu jest związany własną umową na zakup energii, na swoje potrzeby, z zewnętrznym operatorem. Wynajmujący nie jest wtedy jej stroną i nie ma wiedzy o zużyciu energii w lokalu. Dlatego oczekuje od najemcy informacji o zużyciu, którą będzie mógł uwzględnić we własnych sprawozdaniach.
Właściciele i zarządcy nie oczekują, by najemcy przejmowali „ich” obowiązki dotyczące raportowania czy ograniczania zużycia energii w częściach wspólnych obiektów. Potrzebują jedynie informacji o zużyciu energii na indywidualne cele najemcy, konsumowanej w wynajmowanym lokalu handlowym. Jest to niezbędne, aby właściciel/zarządca obiektu handlowego mógł wywiązać się z nałożonych na niego obowiązków. Aby gospodarka europejska mogła spełniać założone cele klimatyczne UE, wszystkie podmioty obecne na rynku powinny wymieniać się adekwatnymi informacjami i, w swoim zakresie, dokonywać niezbędnych modernizacji.
- Obowiązek modernizacji nieefektywnych (choć działających ) instalacji.
Cele klimatyczne Unii Europejskiej wprost odnoszą się do wymogu osiągnięcia znaczącej redukcji zapotrzebowania i zużycia energii w ramach realizowanych działań gospodarczych. Ramy tego procesu są już wskazane na lata 2030 i 2050, a celem nadrzędnym jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i wpływu człowieka na środowisko. Dlatego podmioty prowadzące działalność gospodarczą, w tym branża handlowa muszą w pierwszym kroku, poprzez raportowanie, określić swój wpływ na środowisko, a w drugim – wprowadzić zmiany służące jego redukcji, a więc inwestować w modernizacje, które poprawią charakterystykę energetyczną budynków. Odbywa się to m.in. przez wymianę źródeł światła, zmianę sposobu pracy urządzeń grzewczych i instalacji chłodniczych, a w uzasadnionych przypadkach ich wymianę na bardziej efektywne. Oczywiście, decyzja o modernizacji systemów i wymianie urządzeń zawsze powinna być poprzedzona długoterminowymi analizami ekonomicznymi. Trudno jednak zrozumieć odgórne podważanie sensu tego rodzaju działań.
Sam fakt działania nieefektywnej instalacji nie powinien być wystarczającym argumentem przeciwko jej wymianie. Ta zasada wydaje się być dobre rozumiana na rynku, czego dowodzi np. powszechna wśród najemców wymiana w lokalach sprawnych, tradycyjnych opraw oświetleniowych na energooszczędne oprawy LED. Na uznanie zasługuje fakt, iż wielu z nich informuje o takich działaniach w swoich raportach i informacjach prasowych podkreślając zaangażowanie w ograniczenie zużycia energii i troskę o środowisko. Dokładnie na tej samej zasadzie odbywa się wymiana innych sprzętów i urządzeń: i tych należących do właścicieli budynków, i tych, znajdujących się w lokalach najemców.
- Obowiązki właścicieli budynków dotyczące prezentowania świadectw charakterystyki energetycznej w widocznym miejscu.
Z informacji, którymi dysponuje PRCH wynika, iż właściciele i zarządcy obiektów wywiązują się z obowiązków wynikających z ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków, dotyczących wykonywania i umieszczania w widocznym miejscu świadectw charakterystyki energetycznej budynku. W przypadku zaniechań w tej kwestii, czy po prostu trudności ze zlokalizowaniem miejsca prezentacji takiego świadectwa, zainteresowani powinni w pierwszej kolejności zwrócić się do zarządcy obiektu z prośbą o wskazanie miejsca umieszczenia świadectwa, a jeżeli ten go nie wskaże – wystąpić do odpowiednich organów o weryfikację takich zaniechań. Nie są nam jednak znane przypadki zgłoszenia zaniechań w tym zakresie, co świadczy o tym, iż problem wydaje się być marginalny.
Należy podkreślić także, iż PRCH zwróciło się do Ministerstwa Rozwoju i Technologii z prośbą o doprecyzowanie niektórych zapisów dotyczących miejsca prezentowania świadectw dla budynków, zwłaszcza w obiektach, które nie mają wewnętrznych części wspólnych (parkach handlowych).
- Obowiązki dołączania do umów najmu świadectw charakterystyki energetycznej dla lokali.
Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków nakazuje także dołączenie do podpisywanej umowy najmu świadectwa charakterystyki energetycznej dla wynajmowanego lokalu, przy czym nie dotyczy to aneksów do umów najmu, jeżeli lokal nie zmienia granic, czy innych parametrów. Dotychczas do PRCH nie dotarły żadne informacje o tym, iż wymóg ten nie jest respektowany.
Jednocześnie eksperci związani z PRCH wskazują na brak precyzji w części aktualnych przepisów. Dlatego Polska Rada Centrów Handlowych zebrała i przesłała do Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT) propozycje dotyczące doprecyzowania przepisów w zakresie podnajmowania powierzchni przez jednego najemcę innym podmiotom, a także wynajmu lokali z otwartą czwartą ścianą, gdzie występuje swobodna wymiana powietrza między korytarzem, a lokalem, np. w przypadku restauracji na food courcie. Liczymy, iż przedstawione w piśmie uwagi i sugestie zostaną przyjęte, a doprecyzowanie zapisów ustawy rozwieje pojawiające się w branży wątpliwości interpretacyjne.
- Informowanie o planach inwestycji i modernizacji mających na celu zmniejszenie zapotrzebowania i zużycia energii w budynkach.
Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków, na podstawie której sporządza się w Polsce świadectwa charakterystyki energetycznej budynków i lokali oraz Dyrektywa EPBD (w sprawie charakterystyki energetycznej budynków) nie nakładają na właścicieli czy zarządców obowiązku informowania najemców o planowanych modernizacjach obiektów. Nie oznacza to jednak, iż najemcy nie otrzymują komunikatów na ten temat. Właściciele nieruchomości, którzy opracowali strategię działań ESG, publikują swoje plany w corocznych raportach ESG oraz raportach klimatycznych, a informacje o publikacji tych dokumentów są przekazywane najemcom. Właściciele informują najemców o swoich planach także zgodnie z zapisami w umowach najmu i w takim zakresie, w jakim umowy to przewidują. PRCH nie ma wiedzy o tym, by właściciele nie wywiązywali się z zapisów, jeżeli są zawarte w umowach. Co ważne, właściciele obiektów handlowych planują i przeprowadzają inwestycje i modernizacje w celu poprawy charakterystyki energetycznej budynków, które są oczekiwane i przyjmowane przez najemców bardzo dobrze.
