„Przyszłość idei decentralizacji w zmieniającym się świecie” – Sesja Plenarna IX Europejskiego Kongresu Samorządów

4 marca odbyła się sesja plenarna IX Europejskiego Kongresu Samorządów pod tytułem „Przyszłość idei decentralizacji w zmieniającym się świecie”.

Moderatorem sesji był Willie Sullivan, Starszy Dyrektor, Electoral Reform Society, Wielka Brytania.

W roli panelistów wystąpili:

Marcin Kuchciński, Marszałek, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Polska

Jerzy Buzek, Poseł, Parlament Europejski, Polska

Francisco Javier Ayala Ortega, Burmistrz, Rada Miasta Fuenlabrada, Hiszpania

Pekka Komu, Business Development Manager, Przewodniczący Zarządu Regionu Päijät-Häme, LADEC, Finlandia

Krzysztof Gawkowski, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Cyfryzacji, Ministerstwo Cyfryzacji, Polska

Sesję plenarną rozpoczął Willie Sullivan z Electoral Reform Society – moderator panelu. Już na wstępie zaznaczył, iż demokracja powinna być „dobrem, z którego mogą korzystać wszyscy, a nie tylko wybrana grupa”. Podstawowe pytanie zdaniem Sullivana brzmi – w jaki sposób z władzy demokratycznej powinno się korzystać dla dobra obywateli?

W odpowiedzi na zadane pytanie głos zabrał Marcin Kuchciński, marszałek województwa warmińsko-mazurskiego. Zwracając się bezpośrednio do byłego premiera Jerzego Buzka podkreślił, jak ważna dla polskiej demokracji była reforma administracyjna z 1999 roku, gdy zmniejszono liczbę województw z 49 do 16. Zdaniem marszałka ,,decentralizacja to bardzo dobra idea oddania części władzy w ręce samorządów”.

Wagę demokracji podkreślił także Pekka Komu z firmy LADEC. Jego zdaniem „demokracja to coś, bez czego nie możemy się obyć”, zaś jej przeciwieństwem jest jedynie autokracja lub dyktatura. Jego zdaniem w obliczu współczesnych wyzwań demokracja jest zagrożona, dlatego tak ważna staje się rola systemu zdecentralizowanego.

Odnosząc się do rozwoju samorządów Francisco Javier Ayala Ortega z rady miasta Fuenlabrada wskazał na kluczową rolę w finansowaniu samorządów. Zdaniem panelisty bez odpowiednich funduszy nie jest możliwy ich dalszy rozwój i działanie na rzecz mieszkańców.

Prócz dużej wagi decentralizacji, Jerzy Buzek przypomniał o niebagatelnym znaczeniu centralizacji zwłaszcza w kontekście niekorzystnych dla Europy rosyjskich działań. Zdaniem byłego premiera „pomocniczość to sytuacja, gdzie władza na wyższym poziomie, na przykład Unia Europejska pomaga państwom członkowskim a państwo pomaga samorządom”. Przypomniał, iż w dzisiejszych czasach nie możemy czuć się bezpiecznie, dlatego w gestii samorządów jest troska o ochronę mieszkańców w trudnych czasach, które nadchodzą.

Do wypowiedzi byłego premiera odniósł się minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Jego zdaniem niezbędne jest znalezienie balansu między władzą centralną a samorządową i odpowiednia współpraca, która zagwarantuje bezpieczeństwo i dalszy rozwój regionów.

Paneliści zwrócili też uwagę na kwestie migracji w kształtowaniu jednostek samorządu terytorialnego i lokalnych społeczności. Francusco Javier Ayala Ortega przytoczył historię miasta Fuenlabrada, którego społeczność urosła z 5 tys. do 200 tys. mieszkańców. Jego zdaniem migracja jest wielkim atutem dla miast, jednak potrzebna jest dobra koordynacja i kooperacja samorządowców i polityków.

Na koniec odniesiono się do kwestii związanych z rozwojem cyfryzacji i informacji. Krzysztof Gawkowski stwierdził, iż jesteśmy jako społeczeństwo w momencie przełomu. Jednak od nas zależy, jakie będą jego skutki. „Z perspektywy samorządowca to jedno z kluczowych wyzwań. Samorządowiec powinien patrzeć szerzej, jakie jest zapotrzebowanie lokalnej wspólnoty” – podsumował wicepremier i minister cyfryzacji.