Od dziś w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) zaczyna obowiązywać nowy, uproszczony system orzekania o niezdolności do pracy i przyznawania świadczeń. To największa zmiana w procedurach orzeczniczych od ponad dwóch dekad – i dobra wiadomość dla rolników, szczególnie tych starszych i mniej mobilnych.

Decyzja bez wizyty u lekarza
Nowelizacja rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 10 października wprowadza zdalne orzekanie o stanie zdrowia rolników. od dzisiaj lekarz orzecznik lub komisja lekarska KRUS może wydać decyzję wyłącznie na podstawie dokumentacji medycznej, bez konieczności osobistego badania pacjenta.
– Nasze orzecznictwo będzie odbywało się zdalnie i to jest bardzo dobra nowina dla mieszkańców wsi – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Łukasz Wicherek, Naczelny Lekarz Kasy.
„Dotychczas wydanie decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia wiązało się z obecnością pacjenta u lekarza-orzecznika, często choćby wielokrotną. Teraz będzie to już możliwe bez udziału pacjenta.”
Dzięki temu większość spraw zostanie rozstrzygnięta „zaocznie”, co oznacza mniej stresujących i kosztownych wizyt oraz szybsze uzyskanie decyzji o świadczeniu.
Nowoczesne orzecznictwo – mniej biurokracji, więcej sprawiedliwości
Nowe przepisy obejmują wszystkie postępowania, także te rozpoczęte przed 10 października. Zdalne orzecznictwo to nie tylko wygoda – to ogromny krok w stronę nowoczesnego, cyfrowego KRUS. Dotychczas lekarze-orzecznicy pracowali według przepisów sprzed 20 lat, które wymagały obowiązkowego stawiennictwa na badaniu.
W efekcie rolnicy często czekali tygodniami na termin wizyty, dojeżdżali wiele kilometrów i ponosili dodatkowe koszty.
Nowy system eliminuje te bariery i pozwala szybciej podejmować decyzje o:
- przyznaniu renty z tytułu niezdolności do pracy,
- wypłacie świadczeń powypadkowych,
- uzyskaniu zasiłków chorobowych.
Specjaliści z całej Polski – bez rejonizacji
Kolejną zaletą zmian jest likwidacja barier geograficznych. Zdalne orzecznictwo umożliwia udział w procesie lekarzy specjalistów z innych regionów, tam, gdzie lokalnie brakuje odpowiednich ekspertów.
To szczególnie ważne w przypadku chorób rzadkich lub złożonych, gdzie dostęp do specjalistów bywa utrudniony.
W praktyce oznacza to większą równość i dostępność usług dla rolników, niezależnie od miejsca zamieszkania.
„To element walki z nierównościami społecznymi, które dotykają mieszkańców wsi” – podkreśla prof. Wicherek.
Badanie tylko w wyjątkowych sytuacjach
Wizyta u orzecznika przez cały czas będzie możliwa, ale tylko wtedy, gdy dokumentacja medyczna okaże się niewystarczająca.
W takich przypadkach lekarz będzie mógł zaprosić rolnika na badanie lub – jeżeli jego stan zdrowia na to nie pozwala – odwiedzić go w domu.
To rozwiązanie bardziej ludzkie, empatyczne i elastyczne, dopasowane do realnych potrzeb osób ubezpieczonych w KRUS.
Jednolity system i cyfrowe formularze
Wraz z nowym orzecznictwem KRUS wprowadza ujednolicone formularze orzeczeń lekarskich. Zamiast ogólnych opisów, lekarze będą stosować mierzalne skale oceny stanu zdrowia, co pozwoli uniknąć dowolności interpretacyjnej i różnic między regionami.
To istotny krok w stronę transparentności i spójności decyzji. Dzięki digitalizacji KRUS będzie mógł też analizować dane o przyczynach chorób zawodowych rolników, tworzyć indeksy zachorowalności i lepiej planować działania profilaktyczne.
Większy nacisk na rehabilitację
Kasa zapowiada również, iż rehabilitacja rolników zyska większe znaczenie. Programy zdrowotne realizowane w Centrach Rehabilitacji Rolników KRUS mają pomóc szybciej wracać do zdrowia po urazach i chorobach związanych z pracą na roli.
Tysiące rolników skorzysta na zmianach
W pierwszym półroczu 2025 roku przed lekarzami KRUS stanęło ponad 43 tysiące osób, z czego 19 tysięcy po raz pierwszy.
Lekarze orzekli:
- całkowitą niezdolność do pracy w 8,4 tys. przypadków (wnioski pierwszorazowe) i 16,7 tys. (wnioski ponowne),
- okresową niezdolność do pracy w 19,1 tys. przypadków.
Nowe przepisy skrócą czas oczekiwania i zmniejszą obciążenie kadry lekarskiej, której liczba systematycznie się kurczy.
Nowe orzecznictwo – nowa jakość obsługi rolników
Reforma to nie tylko cyfryzacja, ale też realna zmiana w podejściu do mieszkańców wsi.
„To rozwiązanie, które ma pomóc rolnikom, zwłaszcza starszym i mniej mobilnym” – podkreślają przedstawiciele Kasy.
Zdalne orzecznictwo to koniec kolejek, koniec długich dojazdów i stresujących wizyt.
Decyzja przychodzi szybciej, a rolnik ma poczucie, iż system wreszcie działa z myślą o nim, a nie przeciwko niemu.
Podsumowanie
- Zdalne orzecznictwo = szybsze decyzje, mniej formalności.
- Większa dostępność specjalistów = koniec rejonizacji.
- Nowoczesne formularze i analiza danych = lepsze zarządzanie systemem.
- Większy nacisk na rehabilitację = realna pomoc w powrocie do zdrowia.
Reforma orzecznictwa KRUS to prawdziwa rewolucja w obsłudze rolników, a jednocześnie symbol modernizacji polskiej wsi – z myślą o człowieku, jego zdrowiu i komforcie życia.