10 miesięcy temu
Wielkość produkcji buraków cukrowych w Unii Europejskiej w tym sezonie postawi ją na trzecim miejscu wśród światowych producentów cukru. Widać wyraźny wzrost areału buraków cukrowych w krajach wschodniej ściany Unii. Tymczasem dotychczasowy lider, Francja, odnotowała spadek powierzchni upraw.
Wielkość produkcji buraków cukrowych w Polsce w ubiegłym roku wyniosła ponad 14 mln ton. W tym roku, wg przedwynikowego szacunku głównych ziemiopłodów rolnych opublikowanego przez GUS, na ona wynieść 15,9 mln ton. To o około 12% więcej niż w 2022 r. To między innymi zasługa większej o 19% powierzchni upraw buraków.
Wschodnia połowa Europy zaangażowała się produkcję buraków cukrowych
Wzrostowi produkcji buraków cukrowych w tym sezonie sprzyjają rekordowo wysokie ceny cukru na rynku. Ale dzięki temu tegoroczna produkcja będzie opłacalna dla rolników zajmujących się ich produkcją.
15,5 miliona ton surowego cukru, jakie wg szacunków Departamentu Rolnictwa USA w tym roku wyprodukuje Unia Europejska, oznacza wzrost o 3 procent w stosunku do ubiegłorocznej produkcji. I to pomimo 6% spadku areału upraw we Francji, która jest największym producentem buraków cukrowych w Unii. Francuscy rolnicy uprawiają średnio 28% całkowitej powierzchni buraków cukrowych w UE. Ten spadek areału buraków cukrowych jednak z nadwyżką zrekompensowały wzrosty w Polsce, Rumunii, Słowacji i na Węgrzech. Przy czym powierzchnia uprawy tego gatunku wzrosła także na zachodnich rubieżach. Ściśle mówiąc, w Hiszpanii.
Francuzi nie wierzyli, iż produkcja buraków może ruszyć bez Cruisera
W tym roku nie pozwolono już na zaprawianie nasion neonikotynoidami w ramach zezwoleń nadzwyczajnych. A to skłoniło wielu francuskich rolników do przejścia na inne uprawy. Wynika to z faktu, iż rok po wprowadzeniu zakazu stosowania neonikotynoidów (2020) francuskie gospodarstwa poniosły szkody z powodu wirusa żółtaczki buraka cukrowego. Straciły one wtedy jedną piątą potencjalnych plonów. W 2021 i w 2022 r. wszystkie główne kraje produkujące buraki cukrowe wydały zezwolenia nadzwyczajne dla Cruisera zawierającego kontrowersyjną substancję czynną. Od tego roku nie jest to już możliwe.
Europa Wschodnia rozwija skrzydła
W chłodniejszym klimacie produkcja buraków cukrowych jest możliwa choćby bez pomocy środka owadobójczego Cruiser. Wyjaśnia to, dlaczego w szczególności Polacy zwiększyli swój areał upraw. Polska regionalna cena cukru jest o 34 euro za tonę wyższa od ceny niemieckiej, a cukrownie zaoferowały atrakcyjne ceny. Tymczasem różnica między węgierskimi i chorwackimi lub rumuńskimi cenami regionalnymi wynosi w tej chwili 142 euro na korzyść tych ostatnich krajów. Lokalni przetwórcy buraków cukrowych musieli w tym roku głęboko sięgnąć do kieszeni, aby przekonać rolników do siewu buraków cukrowych. W Rumunii w tym roku ponownie uruchomiono dwie cukrownie.
Jaka może być w tym roku produkcja w Europie Wschodniej?
Ukraina zbierze w tym roku buraki cukrowe z 96 tys. hektarów, dostarczając do cukrowni około 4,6 mln ton buraków. Na Węgrzech dzięki wysokim cenom kontraktowym powierzchnia zasiewów buraków cukrowych wzrosła z 8,6 tys. ha do 14,6 tys. ha. W tym roku pogoda była taka, iż choroba wywoływana przez grzyba Macrophomina phaseolina zaatakowała około 1500 hektarów buraków na Węgrzech. Mimo to średni węgierski plon wyniósł 63 tony, z dobrą zawartością cukru, dzięki czemu w tym roku uprawa jest opłacalna.
Niezwykle wysokie ceny cukru i niższe perspektywy produkcji na świecie
Ceny cukru białego w Europie we wrześniu 2023 r. przekroczyły szczyt z 2011 r. Osiągnęły one poziom 820 euro, czyli 2,7 razy więcej niż rok wcześniej. Cena cukru surowego przekroczyła swój szczytowy poziom z 2011 r. w połowie października. Ponadto światowe zapasy cukry są najniższe od 14 lat. Sytuacja ta jest skutkiem długotrwałej suszy, która zniszczyła uprawy w Indiach i Tajlandii. Te niekorzystne warunki spowodowały, iż Tajlandia spadła z podium, na którym zajmowała trzecie miejsce.
A w bieżącym sezonie świat może wyprodukować o 2 mln ton cukru mniej niż potrzebuje. Unia Europejska jest trzecim największym producentem cukru na świecie za Brazylią i Indiami, ale także piątym co do wielkości importerem. zwykle Wspólnota musi importować około 2 mln ton cukru. W ubiegłym roku import wzrósł do 3 mln ton dzięki bezcłowemu importowi z Ukrainy, przy czym UE przez cały czas eksportuje nadwyżkę. W tym roku analitycy szacują import na 2,5 mln ton. Tymczasem zapasy cukru w UE mogą wynieść 1,4 mln ton, czyli około 10% więcej niż rok wcześniej.
O ile w bogatych krajach zachodu niedobór cukru może nie być takim problemem, o tyle kłopot mogą mieć kraje uboższe. W niektórych z nich cukier jest podstawowym składnikiem żywności, dodawanym do wielu produktów. Ponadto do niedoboru cukru na rynku przyczynia się produkcja „bio-etanolu”, który jest wykorzystywany jako paliwo lub surowiec do produkcji paliw.
Źródło: mezohir; usda; interia; GUS
