Rzepak ozimy – doglebowe odchwaszczanie w pierwszym zabiegu herbicydowym

Doglebowe odchwaszczanie rzepaku ozimego to pierwszy zabieg herbicydowy, który, powinien zapewnić skuteczną ochronę przed wschodzącymi chwastami. Pamiętajmy jednak, iż w tego typu zabiegu liczy się głównie wilgotna gleba oraz dobór odpowiednio skutecznego herbicydu.

Herbicydy jednoskładnikowe

Dual Next, Koban 600 EC, Lisere 600 EC, Mojang 600 EC, Successor 600 EC (s.cz. petoksamid – związek z grupy chloroacetamidów, HRAC 15). Herbicydy te należy stosować przed wschodami rzepaku ozimego oraz przed wschodami chwastów lub zaraz po ich wykiełkowaniu, na starannie bez grud, uprawioną i wilgotną glebę.

Preparaty te pobierane są głównie przez siewki kiełkujących nasion chwastów, powodując zahamowanie ich wzrostu i rozwoju. Herbicydy te należy stosować w maksymalnej zalecanej dawce wynoszącej 2,0 l/ha. Dawka ta skutecznie ogranicza głównie miotłę zbożową i gwiazdnicę pospolitą. Ponadto w stopniu średnim komosę białą oraz tobołki polne.

Ważne: herbicydy te nie należy stosować w temperaturze poniżej 12oC i powyżej 25oC oraz w czasie popołudniowych upałów i silnego nasłonecznienia.

Angelus 360 CS, Boa 360 CS, Chlomaz Life, Chlomazon 360 CS, Clomate 360 CS, Clozone, Command 360 CS, Efector 360 CS, Evea 360 CS, Hadar 360 CS, Kalif 360 CS, Koncept 360 CS, Libeccio 360 CS, LS-Clomaz, Marqis 360 CS, Prize, Reactor 360 CS, Upstage oraz Boa 480 EC, Boa Pro 480 EC, Brasiherb 480 EC, Chlomazon 480 EC, Clematis 480 EC, Climb, Comandor 480 EC, Command 480 EC, Comodo 480 EC, Efector Pro 480 EC, Inar, Kalif 480 EC, Reactor 480 EC, Reactor Plus 480 EC, Szabla 480 EC, Zedix 480 EC (s.cz. chlomazon – związek z grupy izoksazolidionów, HRAC 13).

Herbicydy te należy stosować najlepiej zaraz po siewie, jednak nie później jak do 4-5 dni po siewie rzepaku ozimego (BBCH 00-05/08), na starannie bez grud, uprawioną i wilgotną glebę. Środki zawierające w swoim składzie 360 g/l chlomazonu, należy stosować w maksymalnej dawce wynoszącej 0,33 l/ha.

Natomiast preparaty, które zawierają w swoim składzie 480 g/l chlomazonu, należy stosować w maksymalnej zalecanej dawce wynoszącej 0,25 l/ha. Herbicydy te działają na chwasty głównie w okresie ich kiełkowania, jednak nie później jak do wykształcenia pierwszej pary liści, powodując przebarwienia (bielenie) liści, które gwałtownie zasychają.

Herbicydy stosowane w maksymalnej zalecanej dawce, skutecznie ograniczają takie chwasty jak: chwastnicę jednostronną, przytulię czepną, gwiazdnicę pospolitą, jasnotę purpurową, bodziszka drobnego, tasznika pospolitego, tobołki polne.

Ważne: nasiona rzepaku należy wysiewać na jednakową głębokość (około 2 cm), a następnie dokładnie przykryć glebą. Herbicydy te mogą powodować bielenie wrażliwych odmian roślin rzepaku, jednak jest to efekt przejściowy, który nie wpływa negatywnie na plonowanie. Ponadto silne opady deszczu występujące w okresie kiełkowania i wschodów rzepaku, mogą powodować przemijające przebarwienia, szczególnie w przypadku występowania w tym czasie niskich temperatur, jednak jest to efekt przejściowy bez wpływu na plonowanie.

Bantux, Butisan 400 SC, Butisan Mono, Castellar, Mota (s.cz. metazachlor – związek z grupy chloroacetanilidów, HRAC 15). Preparaty te określane są mianem tzw. herbicydów hybrydowych, gdyż można je stosować bezpośrednio po siewie na wilgotną, starannie uprawioną (bez grud) glebę lub wcześnie po wschodach rzepaku ozimego, gdy posiada co najmniej jedną parę liści, a chwasty znajdują się w fazie liścieni do fazy pierwszej pary liści

(BBCH 00-12). Maksymalna zalecana dawka wynosząca 2,5 l/ha, skutecznie zwalcza takie chwasty jak: wyczyniec polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, niezapominajka polna, przetacznik bluszczykowy, perski i polny, przytulia czepna, rumianek pospolity, stulicha psia, tasznik pospolity.

Ważne: herbicydy te, należy stosować na tej samej powierzchni pola nie częściej niż co 3 lata, w dawkach nie przekraczających łącznie 1,0 kg s.cz./ha. Preparatów nie stosować w czasie wschodów rzepaku (faza liścieni) oraz nie wykonywać żadnych zabiegów pielęgnacyjnych po ich aplikacji.

Teridox 500 EC (s.cz. dimetachlor – związek z grupy chloroacetanilidów, HRAC 15). Jest to również tzw. herbicyd hybrydowy, gdyż można go stosować przed wschodami lub wcześnie po wschodach rzepaku ozimego, do fazy 4 liścia (BBCH 00-14) na wilgotną, starannie uprawioną (bez grud) glebę, w momencie kiedy pierwsze chwasty zaczynają kiełkować lub na krótko przed ich spodziewanym skiełkowaniem.

Maksymalna zalecana dawka wynosząca 2,0 l/ha skutecznie ogranicza występowanie miotły zbożowej, wiechliny rocznej, bodziszków, chabra bławatka, gwiazdnicy pospolitej, jasnoty purpurowej, komosy białej, maruny bezwonnej, niezapominajki polnej, rdestu powojowatego, rumianku pospolitego, tasznika pospolitego.

Herbicydy dwuskładnikowe

Altiplano Dam, Command Top 375 CS (s.cz. chlomazon – związek z grupy izoksazolidionów, HRAC 13 oraz napropamid – związek z grupy alkanoamidów, HRAC 15). Preparaty te można stosować bezpośrednio po siewie rzepaku, na starannie uprawioną (bez grud) glebę (BBCH 00-08).

Herbicydy te pobierane są głównie przez korzenie roślin, przez co najskuteczniej niszczą je w okresie kiełkowania. Maksymalna zalecana dawka wynosząca 3,0 kg/ha lub 3,0 l/ha, skutecznie zwalcza takie gatunki jak: miotła zbożowa, bodziszek porozcinany, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa i purpurowa, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, ostróżeczka polna, przytulia czepna, rumianek pospolity, rumian polny, stulicha psia, tasznik pospolity.

Brasan 540 EC (s.cz. dimetachlor – związek z grupy chloroacetanilidów, HRAC 15 oraz chlomazon – związek z grupy izoksazolidionów, HRAC 13). Herbicyd ten może być aplikowany bezpośrednio po siewie rzepaku do fazy przedostania się liścieni na powierzchnię gleby (BBCH 00-09).

Dawka 2,0 l/ha, skutecznie zwalcza takie chwasty jak: chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, wiechlina roczna, bodziszek polny, gwiazdnica pospolita, jasnoty, komosa biała, maruna bezwonna, mlecz zwyczajny i kolczasty, przetacznik perski, przytulia czepna, stulisz lekarski, szarłat szorstki, szczaw tępolistny, tasznik pospolity, tobołki polne.

Julius 424 EC, Myvero 424 EC, Nero 424 EC (s.cz. chlomazon – związek z grupy izoksazolidionów, HRAC 13 oraz petoksamid – związek z grupy chloroacetamidów, HRAC 15). Preparaty te można stosować bezpośrednio po siewie rzepaku (najpóźniej do 3 dni), na starannie uprawioną (bez grud) glebę.

Herbicydy te pobierane są poprzez korzenie i hipokotyl kiełkujących chwastów przez co najskuteczniej zwalczają je w okresie ich kiełkowania do fazy pierwszych liści. Dawka 3,0 l/ha, bardzo dobrze zwalcza takie chwasty jak: miotła zbożowa, wiechlina roczna, gwiazdnica pospolita, jasnota biała i różowa, maruna bezwonna, niezapominajka polna, przetacznik perski, przytulia czepna, rumianek pospolity, rumian polny, tasznik pospolity, tobołki polne.

Circuit CS, Kalif Mega 283 ZC, Kumak 283 SE (s.cz. chlomazon – związek z grupy izoksazolidionów, HRAC 13 oraz metazachlor – związek z grupy chloroacetanilidów, HRAC 15). Środki te należy stosować bezpośrednio po siewie (najpóźniej do 3 dni) ale przed wschodami rzepaku, na starannie uprawioną glebę (BBCH 00-05/07).

Maksymalna zalecana dawka wynosząca 2,5-3,0 l/ha, skutecznie zwalcza miotłę zbożową, wiechlinę roczną, chabra bławatka, gwiazdnicę pospolitą, jasnotę purpurową, komosę białą, mak polny, marunę bezwonną, niezapominajką polną, przetacznika perskiego, przytulię czepną, rumianek pospolity, stulisz lekarski, tasznika pospolitego, tobołki polne.

Brando (s.cz. chinomerak – związek z grupy pochodnych kwasu chinolinokarboksylowego, HRAC 4 oraz napropamid – związek z grupy alkanoamidów, HRAC 15). Herbicyd ten zaliczany jest do tzw. hybrydowych, gdyż można go stosować bezpośrednio po siewie rzepaku, na starannie uprawioną (bez grud) glebę aż do fazy 4 liści (BBCH 00-14). Chwasty wrażliwe na maksymalną zalecaną dawkę 2,5 l/ha, to: miotła zbożowa, mak polny i przetacznik perski.

Herbicydy trójskładnikowe

Colzor Trio 405 EC (s.cz. dimetachlor – związek z grupy chloroacetanilidów, HRAC 15 + chlomazon – związek z grupy izoksazolidionów, HRAC 13 + napropamid – związek z grupy alkanoamidów, HRAC 15). Środek należy stosować bezpośrednio po siewie (do 3 dni) na wilgotną, starannie uprawioną (bez grud) glebę.

Preparat pobierany jest poprzez okrywę nasienną, kiełki i korzenie chwastów. Gatunki wrażliwe na dawkę 4,0 l/ha, to: miotła zbożowa, bodziszek drobny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, niezapominajka polna, przetacznik perski, przytulia czepna, stulisz lekarski, rumianek polny, tasznik pospolity, tobołki polne.

Ważne: po zabiegu opryskiwania nie należy wykonywać żadnych uprawek pielęgnacyjnych. Czasami po zastosowaniu tego środka, mogą wystąpić objawy fitotoksyczności, mają one charakter przejściowy nie wpływający na plonowanie.

Colzor Sync (s.cz. metazachlor – związek z grupy chloroacetanilidów, HRAC 15 + napropamid – związek z grupy alkanoamidów, HRAC 15 + chlomazon – związek z grupy izoksazolidionów, HRAC 13).

Herbicyd ten należy stosować bezpośrednio po siewie (najpóźniej do 3 dni), ale przed wschodami rzepaku (BBCH 00-07), na starannie uprawioną, wilgotną glebę. Maksymalna zalecana dawka 5,0 l/ha, skutecznie zwalcza takie chwasty jak: wiechlina roczna, życica trwała, chaber bławatek, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, niezapominajka polna, przetacznik perski i bluszczykowy, przytulia czepna, rumianek pospolity, tasznik pospolity, tobołki polne.

Triclo (s.cz. chinomerak – związek z grupy pochodnych kwasu chinolinokarboksylowego, HRAC 4 + chlomazon i metazachlor – związki z grupy chloroacetanilidów, HRAC 15). Środek stosować bezpośrednio po siewie rzepaku, zanim liścienie przedostaną się na powierzchnię gleby (BBCH 00-08).

Maksymalna zalecana dawka 2,25 l/ha, skutecznie ogranicza takie gatunki jak: gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, przetacznik perski, przytulia czepna, rumianek pospolity, tasznik pospolity.

Torso SC (s.cz. chinomerak – związek z grupy pochodnych kwasu chinolinokarboksylowego, HRAC 4 + metazachlor – związek z grupy chloroacetanilidów, HRAC 15 + napropamid – związek z grupy alkanoamidów, HRAC 15). Jest to herbicyd tzw. hybrydowy, gdyż można go stosować bezpośrednio po siewie rzepaku, na starannie uprawioną (bez grud) glebę (BBCH 00-09) oraz wcześnie po wschodach rzepaku, tj. od fazy liścia do fazy 4 liści (BBCH 11-14).

Maksymalna dawka to 3,5 l/ha, która skutecznie zwalcza wiechlinę roczną, gwiazdnicę pospolitą, jasnotę purpurową, komosę białą, mak polny, marunę bezwonną, poziewnika szorstkiego, przetacznika perskiego i bluszczykowego, tasznika pospolitego.

Ważne: herbicyd ten nie należy stosować w trakcie wschodów rzepaku (faza liścieni) i nie częściej jak co 3 lata na tym samym polu.

dr inż. Tomasz R. Sekutowski

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach

Zakład Herbologii we Wrocławiu