Spółki wodne – udział rolników przez cały czas będzie nieobowiązkowy

Zarząd KRIR otrzymał odpowiedź w sprawie propozycji zmian w ustawie Prawo Wodne. Jednym z wniosków była obowiązkowa przynależność do spółek wodnych. Jakiej odpowiedzi udzieliło Ministerstwo Infrastruktury?

Spółki Wodne to osoby prawne, które dobrowolnie zrzeszają właścicieli gruntów i inne podmioty. Ich celem jest wspólne zaspokajanie potrzeb w zakresie gospodarowania wodami, m.in. poprzez budowę, utrzymanie i eksploatację urządzeń melioracyjnych. Ich główne cele to ochrona przed powodziami, dostarczanie wody i oczyszczanie ścieków. Działają one jako podmioty non-profit, ale mogą generować zysk przeznaczony wyłącznie na cele statutowe.

Spółki wodne – przynależność przez cały czas dobrowolna

Resort infrastruktury odniósł się do propozycji obowiązkowej przynależności w spółkach wodnych. Poinformował, iż nie można zmuszać obywateli do przynależności w dobrowolnych, niepublicznych stowarzyszeniach i spółkach. Odpowiedź tą podparto bezpośrednio art. 58 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczącym wolności zrzeszania się. Dlatego udział w spółkach wodnych przez cały czas ma pozostawać dobrowolny.

Obowiązkowa przynależność w spółkach ułatwiłaby pobieranie opłat na pokrycie kosztów utrzymania urządzeń melioracyjnych. Ponadto dałoby podstawy do zobowiązania użytkowników meliorowanych gruntów do lepszego dbania o adekwatne utrzymanie urządzeń melioracji wodnych.

fot. Canva

Co z opłatami na spółki wodne?

Środowiska rolnicze wskazywały na to, iż obowiązkowa przynależność w spółkach ułatwiłaby pobieranie opłat na pokrycie kosztów utrzymania urządzeń melioracyjnych. Ponadto dałoby podstawy do zobowiązania użytkowników meliorowanych gruntów do lepszego dbania o adekwatne utrzymanie urządzeń melioracji wodnych.

Ministerstwo infrastruktury wskazało, iż obowiązek przynależności nie pozwoliłby na osiągnięcie zakładanych celów. Jednocześnie wskazano na obowiązujące już akty prawne, które to umożliwiają. Są to:

• art. 454 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne — w którym wprowadzono specjalne uprawnienie dla spółki wodnej dotyczące uzyskiwania należności od osób niebędących członkami ponoszonych z tytułu odnoszenia korzyści z urządzeń spółki wodnej;
• art. 206 ww. ustawy — który wprowadza instrument nakładania obowiązku prawidłowego utrzymania urządzeń melioracji wodnych — o ile ten obowiązek nie jest wykonywany.

Czy będzie łatwiej pobierać składki?

Spółki wodne wnioskowały także o ułatwienie dostępu do danych właścicieli gruntów w celu skutecznego naliczania składek, w tym także tych, którzy nie należą do spółek. Jednakże w świetle obecnych przepisów obowiązek uiszczania składek członkowskich dotyczy tylko członków spółki wodnej. A ich dane ustala się przy zakładaniu spółki.

Jednakże problemem, który wymaga zmian, jest ustalanie danych następców dotychczasowych członków. Zasadniczo to oni oraz nowi członkowie spółek powinni dbać o zaktualizowanie swoich danych. Jednakże w przypadku niemożliwości dobrowolnego określenia takich osób powinno się rozważyć wprowadzenie odpowiedniego przymusu, jednak z poszanowaniem wolności i swobód obywatelskich.

Ponadto wnioskowano o powiązanie przynależności do spółek wodnych z systemem dopłat obszarowych, jako ewentualnego narzędzia wspierającego skuteczność działania spółek i egzekwowanie składek. Dodatkowo przynależność do spółki wodnej miałaby być jednym z kryteriów oceny wniosków o przyznanie środków w ramach programów wsparcia inwestycyjnego. Jednakże te zagadnienia pozostają we adekwatności Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Źródło: KRIR

Czytaj także: Czy KE nałoży sankcje na rolników dotkniętych klęską za niedotrzymanie zobowiązań