Strefa Czystego Transportu w Warszawie tuż tuż. Co się zmieni?

9 miesięcy temu

W Europie istnieje około 330 stref czystego transportu, których celem jest zmniejszenie ilości zanieczyszczeń i poprawę jakości powietrza w miastach. Pierwsza strefa czystego transportu w Polsce zostanie uruchomiona w Warszawie od 1 lipca tego roku. Jednakże, mieszkańcy stolicy nie będą objęci ograniczeniami aż do 31 grudnia 2027 roku, co pozwoli im przygotować się do nowych zasad. Co więc adekwatnie się zmieni?

Strefa Czystego Transportu w Warszawie coraz bliżej

Strefa czystego transportu (SCT) jest obszarem w mieście, w którym mogą poruszać się wyłącznie pojazdy spełniające określone standardy ekologiczne. W grudniu ubiegłego roku Rada m.st. Warszawy przyjęła uchwałę dotyczącą utworzenia takiej strefy w stolicy. Strefa Czystego Transportu w Warszawie obejmie całe Śródmieście oraz fragmenty sąsiadujących dzielnic centralnych.

Granice strefy zostaną wyznaczone na głównych drogach i liniach kolejowych, w tym na al. Prymasa Tysiąclecia, Alejach Jerozolimskich, Trasie Łazienkowskiej, al. Stanów Zjednoczonych, ul. Wiatracznej oraz torach kolejowych wzdłuż północnej obwodnicy kolejowej do al. Prymasa Tysiąclecia (ulice graniczne znajdą się poza obszarem strefy czystego transportu). Według informacji udostępnionej przez warszawski Ratusz, obszar SCT obejmie około 37 km kw., co stanowi 7% powierzchni miasta.

Strefa czystego transportu pojawi się w stolicy 1 lipca 2024 roku na terenie rozszerzonego Śródmieścia. Co do pojazdów, które będą mogły się w tej strefie poruszać, ograniczenia są dwa: dla samochodów z silnikiem Diesla – do strefy nie wjadą samochody starsze niż 18 lat – oraz dla samochodów z silnikiem benzynowym – w tym przypadku do strefy nie wjadą samochody starsze niż 27 lat. Mowa tu więc o naprawdę bardzo starych pojazdach – mówi agencji Newseria Biznes, Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Antysmogowego.

Specjalne znaki będą informować o granicach ustalonej strefy (brak szlabanów), a zgodnie z przepisami zawartymi w art. 96c Kodeksu wykroczeń, za naruszenie zakazu przewidziana jest grzywna w wysokości 500 zł.

Podobają nam się ograniczenia dla samochodów, które są stosunkowo łagodne, i to jest na początek dobry pomysł. Natomiast geograficzne ograniczenie tej strefy sprawi, iż jej wpływ będzie mniejszy, niż byśmy oczekiwali. Mam nadzieję, iż w ramach dyskusji społecznej będzie szansa ewentualnie na poszerzenie tej strefy w przyszłości. Strefa czystego transportu w Warszawie powstała w drodze kompromisu. My postulowaliśmy, aby ona była dużo większa i szersza. Niemniej taki był konsensus polityczny i drogą kompromisu taką strefę udało się wprowadzić – mówi rzecznik Polskiego Alarmu Antysmogowego.

Zakazy wprowadzane etapami

Wymogi dotyczące standardów emisji spalin dla pojazdów poruszających się w ramach Strefy Czystego Transportu w Warszawie będą sukcesywnie zaostrzane, począwszy od 2026 roku, z aktualizacją co dwa lata. Według planów strefa osiągnie pełną funkcjonalność i ustalony kształt w 2032 roku, gdy zostanie wprowadzony ostatni, piąty etap ograniczeń dotyczący pojazdów z silnikiem Diesla wyprodukowanych przed 2020 rokiem (maksymalny wiek pojazdu 12 lat lub zgodność z normą Euro6d) oraz pojazdów benzynowych wyprodukowanych przed 2014 rokiem (maksymalny wiek 18 lat lub zgodność z normą Euro6).

Ta zmiana będzie się odbywała stopniowo, żeby mieszkańcy mogli się do tego przyzwyczaić, oswoić się z tym. Mieszkańcy Warszawy – którzy są w niej zameldowani i płacą tu podatki – będą z tych regulacji zwolnieni. Przepisy w strefie czystego transportu nie będą ich dotyczyć jeszcze przez kolejne cztery lata, czyli aż do początku 2028 roku. W praktyce mieszkaniec Otwocka czy Grodziska Mazowieckiego nie wjedzie swoim starym samochodem do strefy, ale mieszkaniec stolicy choćby z dużo starszym pojazdem będzie mógł się po niej poruszać – zapowiada ekspert.

Przepisy uchwalone przez Radę m.st. Warszawy wprowadziły także dodatkowy wyjątek dla osób starszych (osób, które do końca 2023 roku ukończą 70 lat). Jednak oba te wyjątki będą stosowane jedynie w przypadku osób, które już były właścicielami swoich starszych pojazdów przed 1 stycznia 2024 roku. Samochody nabyte po tej dacie będą musiały spełniać wymogi od momentu wprowadzenia SCT. Ważne jest jednak, iż zgodnie z przepisami każdy będzie miał możliwość wjechania do strefy cztery razy w ciągu roku kalendarzowego, bez względu na to, czy ich pojazd spełnia normy emisji spalin.

W obszarze Strefy Czystego Transportu (SCT) w Warszawie planowany jest zróżnicowany system kontroli, który obejmuje patrole monitorujące pojazdy w ruchu zarówno w obrębie strefy, jak i na jej wlotach, oraz zainstalowane kamery na wejściach do strefy. jeżeli zajdzie taka potrzeba, system będzie rozbudowywany. Według badań przeprowadzonych na zlecenie władz miasta, wynika iż niemal 70% dorosłych mieszkańców Warszawy, w tym 66% regularnych kierowców, popiera wprowadzenie strefy czystego transportu w stolicy. Ponadto, zgodnie z badaniem z końca 2022 roku, aż 87% mieszkańców Warszawy opowiada się za podejmowaniem przez władze lokalne działań mających na celu redukcję zanieczyszczenia powietrza.

Strefy czystego transportu wywierają pozytywny wpływ na jakość powietrza, co widzimy chociażby na przykładzie Barcelony, Berlina czy Londynu, bo tam spadki zarówno pyłów zawieszonych, jak i tlenków azotu są znaczące, sięgające choćby 50 proc. W Warszawie ta strefa będzie dość mała, ponadto mieszkańcy stolicy są z niej wyłączeni, więc ona będzie mieć pewien wpływ, choć nie będzie on taki, jakiego my byśmy jako aktywiści oczekiwali. Niemniej ważne jest to, iż ona w ogóle zaistnieje, iż będziemy mogli się z tym oswoić i zobaczyć, iż to nie jest nic groźnego. Mam nadzieję, iż dzięki temu łatwiej będzie później rozmawiać o rozszerzeniu tej strefy, zmianie przepisów, być może też o podobnych strefach w innych miejscowościach. To jest dopiero początek, tak to potraktujmy – podkreśla ekspert PAS.