Sukces administracji Trumpa. Panama wycofuje się z porozumienia z Chinami

3 miesięcy temu

W następstwie spotkania prezydenta Panamy José Raúla Mulino z sekretarzem stanu USA Marco Rubio Panama wycofuje się porozumienia z Chinami w sprawie zanagażowania w inicjatywę Pasa i Szlaku. Wizyta Rubio była wyraźnym sygnałem ze strony nowej administracji rządowej Stanów Zjednoczonych, której nie podobają się chińskie wpływy w Kanale Panamskim. Wcześniej Donald Trump zapowiadał, iż jeżeli Panama nie będzie przestrzegać traktatów, Stany Zjednoczone przejmą Kanał Panamski.

Wpływy Chin w portach Panamy

Panama rozważa ponadto możliwość unieważnienia kontraktów zawartych przez Hutchison Ports PPC, spółkę zależną konglomeratu CK Hutchison Holdings Ltd., należącego do miliardera Li Ka-shinga z Hongkongu.
Hutchison Ports zarządza dwoma z pięciu portów przylegających do Kanału Panamskiego, po jednym po każdej ze stron. Administracja kraju prowadzi w tej chwili audyt w tej sprawie.

Nie podjęto jeszcze ostatecznej decyzji, a rząd zamierza działać w sposób, który pozwoli uniknąć procesów sądowych i zachować należyte procedury. To jednak istotna zmiana, gdyż jeszcze pod koniec stycznia Mulino wskazywał, iż Panama pozostanie „nieugięta w kwestii suwerenności Kanału Panamskiego”.

Stany Zjednoczone dążą do przejęcia kontroli nad tym kluczowym dla światowego handlu miejscem. Zdaniem Donalda Trumpa kanał poprzez swoje spółki kontrolują w tej chwili Chiny, co ma negatywnie wpływać na bezpieczeństwo przepraw czy wysokość opłat za przeprawę. Ponadto sekretarz stanu Marco Rubio wyraził obawy, iż w przypadku konfrontacji z USA Chiny zyskają możliwość wykorzystania swojej spółki do blokowania amerykańskim statkom wejścia do kanału.

Zarząd Kanału Panamskiego odrzuca twierdzenie o pobieraniu nadmiernych opłat wobec amerykańskich statków. Twierdzi, iż są one tej samej wysokości niezależnie od bandery. Podwyżki stawek mają jednak duży wpływ na amerykański handel zagraniczny. 40% ruchu kontenerów do USA odbywa się przez wody kanału Panamskiego.

Kanał Panamski został wybudowany przez Stany Zjednoczone w 1914 r. za kwotę odpowiadającą równowartości obecnych 13,5 mld dolarów. Po latach sprzeciwu mieszkańców Panamy wobec kontroli przeprawy przez USA w 1977 r. podpisano dwa traktaty, które utworzyły ścieżkę do przekazania kanału pod jurysdykcję Panamy. Lokalny Zarząd Kanału Panamskiego przejął kontrolę nad obiektem w 1999 r., jednak traktaty pozwalają Stanom Zjednoczonym na wykorzystanie swojego wojska do obrony neutralności kanału.

Chińskie inwestycje u bram USA to część globalnej strategii

Panama stała się pierwszym krajem Ameryki Łacińskiej, który przystąpił do chińskiej inicjatywy Pasa i Szlaku. Stało się to w 2018 r., kiedy Państwo Środka zaoferowało Panamie budowę 250-kilometrowego odcinka linii kolei dużych prędkości z Panama City do granicy z Kostaryką, linię metra w Panama City oraz most nad Kanałem Panamskim. Ta sprawa jest tylko jednym z przykładów konsekwentnego budowania przez Chiny swojej pozycji międzynarodowej poprzez inwestycje w infrastrukturę logistyczną.

O tego rodzaju inwestycjach na Morzu Czarnym, i szerzej, na Kaukazie Południowym pisaliśmy niedawno w kontekście Gruzji: Logistyczny Korytarz Środkowy. Dlaczego Gruzja jest ważna dla Chin?

W ubiegłym roku w Polsce zrobiło się głośno o kwestii kontroli od stycznia 2005 r. przez Chiny terminala kontenerowego Gdynia Container Terminal, który, według nieoficjalnych doniesień, został wciągnięty do wykazu obiektów infrastruktury krytycznej Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. W obliczu rosnących napięć geopolitycznych na całym świecie rosną obawy o obecność chińskiego kapitału w kluczowych dla światowego handlu i przeładunków wojskowych miejscach.

W styczniu 2025 r. po raz pierwszy wykluczono firmy spoza Unii Europejskiej w ramach przetargu PKP PLK na realizację kluczowej z punktu widzenia bezpieczeństwa linii Białystok-Ełk będącej częścią korytarza Rail Baltica.