Święto Pracy 1 maja — historia i współczesne znaczenie

Święto Pracy 1 maja obchodzi się oficjalnie w kilkudziesięciu krajach na świecie. Dodatkowo w wielu innych ma mniejszą symbolikę. Konkretnie to ma upamiętniać od ponad 130 lat walkę ludzi pracy o godne warunki zatrudnienia i życia. Dziś 1 maja stał się w Polsce również okazją do odpoczynku. Bowiem rozpoczyna długi weekend.

Święto Pracy 1 maja ukazuje, jak trudna i dramatyczna była droga do podstawowych praw pracowniczych. Między innymi takich jak ośmiogodzinny dzień pracy. Polacy żyjący w PRL mają w pamięci przeróżne sytuacje związane z tym dniem.

Święto Pracy 1 maja — na pamiątkę walki o godność pracowników

Święto Pracy 1 maja ma swoje korzenie w wydarzeniach z 1886 r. w Chicago. Fatalne warunki pracy, niskie płace i kilkunastogodzinny dzień pracy doprowadziły do masowych protestów robotników.

Pierwszy strajk na rzecz ośmiogodzinnego dnia pracy zakończył się tragicznie. Mianowicie zamieszki na placu Haymarket przeszły do historii jako Haymarket Riot. Zginęli robotnicy i policjanci, a liderzy ruchu robotniczego zostali skazani na śmierć.

Dla upamiętnienia tych wydarzeń II Międzynarodówka w 1889 r. ustanowiła pierwszy dzień maja Międzynarodowym Świętem Pracy. W Polsce święto to obchodzone jest od 1890 r., a od 1950 r. ma status święta państwowego.

Święto Pracy 1 maja w Polsce — burzliwa historia obchodów

W Polsce Święto Pracy 1 maja miało szczególne znaczenie, zwłaszcza pod zaborami. Manifestacje pierwszomajowe były wyrazem walki nie tylko o prawa pracownicze, ale również o wolność narodową.

W okresie II Rzeczypospolitej 1 maja gromadził tysiące ludzi — na pochodach, strajkach i patriotycznych manifestacjach.

Natomiast w czasach PRL-u świętowanie 1 maja zostało w pełni podporządkowane ideologii komunistycznej. Wówczas symbolem tego dnia były pochody obowiązkowe dla wszystkich. Maszerujące w nich dzieci i młodzież szkolna, studenci i pracownicy musieli prezentować sukcesy socjalistycznego państwa. Czerwone flagi przeważały nad narodowymi. Powszechne było w Polsce noszenie podczas pochodów wizerunków: Lenina, Marksa i Engelsa, Stalina oraz współczesnych sekretarzy PZPR.

Jednak choćby wtedy niezależne środowiska robotnicze i opozycyjne, a od 1980 r. NSZZ Solidarność, organizowały własne, nieoficjalne obchody.

Po 1989 r. Święto Pracy 1 maja zyskało nowy, bardziej pluralistyczny charakter. Ściśle mówiąc, obok oficjalnych uroczystości i wciąż odbywających się nieobowiązkowych pochodów organizowanych przez partie lewicowe, manifestacji różnych środowisk, pojawiły się także inicjatywy społeczne, pikniki, koncerty.

Od 1 maja — czas na odpoczynek

Obecnie od 1 maja w Polsce rozpoczyna się czas odpoczynku, gdyż jest to pierwszy dzień długiego majowego weekendu. Jednak dla części społeczeństwa przez cały czas pozostaje ono dniem refleksji nad historią walki o prawa pracownicze i godność pracy. Natomiast Katolicy wspominają w ten dzień św. Józefa Robotnika — patrona pracujących.

Różne organizacje społeczne i polityczne wykorzystują 1 maja, aby przypominać o aktualnych problemach rynku pracy. Między innymi o prawach związkowych, stabilności zatrudnienia czy wynagrodzenia.