Systemy gaśnicze w kombajnach do zbioru zbóż

Systemy gaśnicze w kombajnach do zbioru zbóż odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa pracy podczas intensywnych kampanii żniwnych. Wysoka temperatura, kurz i łatwopalne resztki roślinne tworzą warunki sprzyjające powstawaniu pożarów, co czyni odpowiednie zabezpieczenia niezbędnymi.

Nowoczesne rozwiązania gaśnicze, coraz częściej instalowane fabrycznie lub montowane dodatkowo, znacząco minimalizują ryzyko strat sprzętowych i środowiskowych.

Realne ryzyko pożaru

Kombajny to maszyny o złożonej konstrukcji, wyposażone w wiele ruchomych części mechanicznych, które podczas intensywnego użytkowania generują znaczną ilość ciepła. W czasie żniw, kiedy temperatura otoczenia jest wysoka, a wilgotność powietrza niska, każda dodatkowa emisja ciepła potęguje ryzyko zapłonu.

Szczególnie niebezpieczne są miejsca, gdzie nagrzewają się elementy wyposażone w łożyska, a także układ wydechowy czy sam silnik. Ich powierzchnie mogą osiągać temperatury wystarczające do zapalenia się drobnych, suchych cząstek roślinnych, takich jak kurz, plewy czy słoma. Wysokie obroty silnika oraz szybka praca układów roboczych zwiększają ilość unoszących się w powietrzu drobin organicznych, które z łatwością osadzają się na gorących powierzchniach maszyny. Wystarczy niewielka iskra – np. z uderzenia kamienia o metalowy element, zatarcia łożyska lub zwarcia elektrycznego – by doszło do zapłonu.

Kombajny pracujące na pełnych obrotach są szczególnie narażone na przeciążenia mechaniczne, które mogą skutkować awariami technicznymi i uszkodzeniami układów napędowych, co również przyczynia się do wzrostu zagrożenia pożarowego.

Należy również pamiętać, iż sama konstrukcja kombajnu sprzyja kumulowaniu się materiału palnego – zarówno wewnątrz maszyny, jak i w jej pobliżu. Gdy dojdzie do pożaru, ogień rozprzestrzenia się bardzo szybko, niszcząc nie tylko maszynę, ale także uprawy na polu. Z tych powodów niezwykle ważne jest, by kombajn był regularnie serwisowany, dokładnie czyszczony, a także wyposażony w odpowiednie systemy detekcji i gaszenia ognia. Prewencja, kontrola techniczna i stosowanie nowoczesnych rozwiązań ochronnych to najważniejsze elementy ograniczające ryzyko poważnych strat podczas intensywnych prac żniwnych.

Lepiej zapobiegać

Aby zminimalizować ryzyko pożaru podczas pracy kombajnu, najważniejsze jest systematyczne dbanie o stan techniczny maszyny oraz zachowanie odpowiednich zasad bezpieczeństwa. Przede wszystkim należy regularnie przeprowadzać przeglądy techniczne, zwracając szczególną uwagę na elementy najbardziej narażone na przegrzewanie. Regularne czyszczenie kombajnu to kolejny istotny element profilaktyki. Kurz, plewy, słoma i inne suche resztki organiczne mają tendencję do gromadzenia się w różnych zakamarkach maszyny.

Nie mniej ważne jest wyposażenie kombajnu w sprawny system gaśniczy oraz podręczne gaśnice. W przypadku pożaru liczy się czas reakcji – im szybciej zostanie wykryty i ugaszony ogień, tym mniejsze będą straty. Nowoczesne kombajny często posiadają automatyczne systemy detekcji i gaszenia, które uruchamiają się w momencie wykrycia podwyższonej temperatury lub dymu. W maszynach starszego typu warto rozważyć ich montaż we własnym zakresie.

Przeczytaj również: Polskie ciągniki Crystal – historia i nowoczesność

Przede wszystkim gaśnica

Każdy kombajn zbożowy powinien być wyposażony w sprawne i odpowiednio dobrane gaśnice – to często jedyna szansa na szybkie opanowanie ognia w jego początkowej fazie. W maszynie warto mieć co najmniej dwie gaśnice: proszkową – przeznaczoną do gaszenia silnika oraz instalacji elektrycznej – i pianową, skuteczną przy innych podzespołach. Należy pamiętać o regularnym przeglądzie gaśnic – ich sprawność musi być potwierdzona aktualnym badaniem technicznym. W przypadku pożaru i ewentualnych roszczeń ubezpieczeniowych, brak ważnych badań może być podstawą do odmowy wypłaty odszkodowania.

Oprócz gaśnic warto mieć na pokładzie również podstawowe środki alternatywne – wielu operatorów zaleca wożenie ze sobą 20-litrowej bańki z wodą, zamocowanej w miejscu, gdzie nie przeszkadza podczas pracy, a może okazać się nieoceniona w sytuacji awaryjnej.Trzeba jednak mieć świadomość, iż wspomniane środki są skuteczne jedynie w przypadku niewielkich pożarów.

Systemy gaśnicze

Fireward Dual Agent to zaawansowany automatyczny system gaśniczy, który doskonale sprawdza się w ochronie kombajnów zbożowych przed pożarami. Jego skuteczność opiera się na połączeniu dwóch środków gaśniczych – suchego proszku, który błyskawicznie tłumi płomienie, oraz piany, która skutecznie chłodzi i zapobiega ponownemu zapłonowi. Dzięki takiemu rozwiązaniu system działa dwutorowo, zwiększając szansę na szybkie opanowanie pożaru i minimalizując ryzyko dalszych uszkodzeń maszyny.

Detekcja zagrożenia odbywa się dzięki specjalnego przewodu pneumatycznego rozmieszczonego wokół newralgicznych elementów kombajnu. W momencie osiągnięcia temperatury około 200°C przewód pęka, co powoduje natychmiastowe uruchomienie procesu gaszenia i dozowanie środka gaśniczego do kluczowych punktów. Alternatywnie system może wykorzystywać elektroniczne czujniki temperatury, które automatycznie wyzwalają gaszenie.

Fireward Dual Agent jest kompaktowy i do działania wystarcza jedynie 8 kg środka gaśniczego oraz 6 dysz, które precyzyjnie kierują środek do miejsc najbardziej narażonych na pożar. System nie wymaga zewnętrznego zasilania, dzięki czemu jest zawsze gotowy do szybkiego reagowania. Dodatkowo można go wyposażyć w ręczny przycisk uruchamiający gaszenie, wyłącznik silnika, wyłączenie zasilania oraz alarmy ostrzegawcze, co zwiększa bezpieczeństwo operatora i ułatwia kontrolę nad sytuacją.

Czas reakcji systemu jest niezwykle krótki. Detekcja i rozpoczęcie gaszenia następują w mniej niż 10 sekund od wykrycia zagrożenia. To pozwala na szybką interwencję, co jest najważniejsze w środowisku pracy kombajnu, gdzie ogień może rozprzestrzeniać się bardzo szybko.

Na rynku można znaleźć również system gaśniczy firmy Dafo Vehicle. To firma z ponad stuletnim doświadczeniem w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej, oferująca zaawansowane systemy gaśnicze dedykowane maszynom rolniczym, w tym kombajnom zbożowym. System gaśniczy Dafo opiera się na czterech zintegrowanych elementach: detekcji, alarmie, tłumieniu ognia oraz kontroli.

Wykorzystuje liniowy detektor ciepła, który wykrywa wzrost temperatury w newralgicznych miejscach maszyny. Po przekroczeniu ustalonego progu temperatury (180 °C), system automatycznie uruchamia proces gaśniczy, wykorzystując środek gaśniczy Forrex EVO – ciecz, która skutecznie tłumi ogień, chłodzi powierzchnie i zapobiega ponownemu zapłonowi. Dodatkowo, system emituje sygnały alarmowe, ostrzegając operatora o zagrożeniu.

System gaśniczy Dafo pozwala na manualne uruchomienie procedury gaszenia. Aparatura znajduje się tuż przy wejściu do kabiny operatora. Fot. Firmowe

Jednym z kluczowych atutów systemu Dafo jest jego elastyczność i łatwość konserwacji. Dzięki modułowej budowie system można dostosować do różnych typów maszyn rolniczych, a ich konserwacja oraz napełnianie środkiem gaśniczym mogą być przeprowadzane na miejscu, co znacząco redukuje czas przestoju maszyny. Ponadto, system Dafo zaprojektowano tak, aby działał skutecznie choćby w trudnych warunkach pracy, zapewniając niezawodną ochronę przed pożarami.