To tylko 50 czy 60 litrów deszczu na rok mniej, ale boleśnie to odczuwamy

Coraz mniej deszczu na Mazowszu

Cokolwiek byśmy nie sądzili o zmianach klimatu, są one faktem. Nie potrzeba do tego kilkusetstronicowych raportów międzynarodowych organizacji. Wystarczy skala mikro, czyli cyfrowa stacja meteo, która gromadzi dane. Niezależnie od tego, jak duży jest w tym udział ludzkości, zmiany te zobaczy wyraźnie już 40 czy 50-latek, gdy sięgnie pamięcią do lat dzieciństwa.

Jak czytamy na stronach IMGW (Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej), Mazowsze, w tym rejon Grójca, leży w strefie o stosunkowo niskich rocznych sumach opadów, często poniżej średniej krajowej. Od początku lat 70. średnia roczna suma opadów dla tego rejonu waha się od 500 do 550 mm.

Na czym polega główna zmiana? Jeszcze w latach 80. nie brakowało sezonów, gdy w tej okolicy rocznie spadało ponad 600 mm deszczu. w tej chwili trend jest odwrotny. W tej i poprzedniej dekadzie przybywa lat, gdy suma ta spada poniżej 500 mm.

Roczna suma opadów – rejon Grójca

Różnice wydają się nieduże. Ktoś powie, iż to tylko 40 czy 60 litrów przez cały rok. Cofnijmy się pamięcią do wyjątkowo suchej końcówki sierpnia tego roku, gdy wyczekiwaliśmy dosłownie każdej kropli wody. Wówczas to „nieznaczące” 40–60 litrów całkowicie odmieniłoby sytuację.

Do pełnych danych za 2025 rok brakuje co prawda niecałych trzech dni, ale znacząco nie zmienią one obrazu całego roku. Tak prezentuje się roczna suma opadów dla miejscowości Łęczeszyce w powiecie grójeckim:

2022 – 460 mm
2023 – 551 mm
2024 – 516 mm
2025 – 489 mm

Roczna suma opadów – rejon Sandomierza

Tak sytuacja wyglądała w Kleczanowie w powiecie sandomierskim. W tym zagłębiu od początku pomiarów suma opadów jest większa. Niemniej rok 2025 prezentuje się jako bardzo suchy.

2022 – 533 mm
2023 – 599 mm
2024 – 556 mm
2025 – 416 mm

Susza to nie tylko sama roczna suma opadów. To także susza hydrologiczna, czyli obniżanie się poziomu wód gruntowych. To kolejna kwestia, która dotyka sadowników. Opady widzimy i możemy je łatwo zmierzyć. Nie widzimy natomiast poziomu lustra wód gruntowych. Niestety, tu hydrolodzy nie mają dobrych informacji. Tak samo jak w przypadku opadów, również poziom wód podziemnych powoli jest coraz niższy. Na ten stan rzeczy najważniejszy wpływ ma brak pokrywy śnieżnej zimą. Być może ta zima wreszcie będzie inna…