Nie jest tajemnicą, iż za sprawą AI rynek detaliczny stale się zmienia i w tej chwili przechodzi dynamiczną transformację. Aby lepiej stawić czoła nowym wyzwaniom, handel zwraca się w stronę robotyzacji i sztucznej inteligencji, od logistyki, przez automatyzację zamówień i analitykę danych, po poprawę doświadczeń zakupowych, personalizację usług i budowanie lojalności konsumentów – pisze w komentarzu dla redakcji OmnichannelNews.pl Tomasz Snażyk, CEO AI Chamber.
To wszystko przy jednoczesnym obniżaniu kosztów i minimalizowaniu ryzyka. Jak wynika z najnowszego raportu Salesforce oraz Retail AI Council, generatywna sztuczna inteligencja będzie miała najważniejsze znaczenie dla sektora detalicznego. Eksperci szacują, iż przełoży się na aż 9,2 biliona dolarów przychodów do 2029 roku.
Branża retail nie stoi w miejscu
Według badania McKinsey, w latach 2017 – 2022 implementacja rozwiązań opartych na AI w firmach wzrosła aż o 30 proc.. W ciągu ostatnich czterech latach wśród najważniejszych obszarów wykorzystywania AI w przedsiębiorstwach zajęła optymalizacja usług. Z Barometru Retail 2023 wynika, iż prawie 60 proc. firm z sektora handlowego wykorzystuje AI w obszarach biznesowych. W dodatku blisko 90 proc. respondentów wskazuje sztuczną inteligencję jako dużą szansę na wzrost polskiego handlu.
Sektor handlu detalicznego nieustannie poszukuje innowacji, które mogą poprawić doświadczenia zakupowe i zwiększyć konkurencyjność. Przedsiębiorstwa są świadome, iż nowe rozwiązania AI to często jedyna droga do zdobycia przewag konkurencyjnych. Dzięki nowoczesnym algorytmom wielu detalistów jest w stanie z dużą dokładnością przewidywać popyt i dokonywać analizy zachowań konsumenckich, a tym samym idealnie trafiać w potrzeby odbiorców i budować lojalność klientów. W e-commerce to oczywiście spersonalizowane rekomendacje produktów czy wirtualni asystenci i chatboty. W tym zakresie już pierwsze kroki poczynił Empik, wykorzystując AI do personalizacji rekomendacji produktowych w sklepie internetowym oraz aplikacji mobilnej. Z kolei grupa CCC, posiadająca łącznie kilkadziesiąt witryn e-commerce, wprowadziła „wirtualnych sprzedawców”. Rozwiązanie funkcjonuje w oparciu o algorytmy sztucznej inteligencji i wspiera obsługę klienta. Chatbot wyszuka produkt, jego dostępność, rozmiar, czy cenę, a choćby udzieli informacji o procesie reklamacji, czy statusie zamówienia.
AI zapewni lepszą wydajność operacyjną
AI może przekształcać najważniejsze obszary operacyjne w handlu detalicznym, jak procesy zarządzania zapasami oraz logistyczne i magazynowe. Na taką integrację zdecydowała się m.in. sieć CCC, która zaczęła wykorzystywać systemy Azure zintegrowane z opartym na AI systemem marketing automation do analizy danych sprzedażowych. W tym kierunku poszło też LPP – dzięki algorytmom AI zoptymalizowało swoje procesy logistyczne i magazynowe. Spółka zdecydowała się na wdrożenie optymalizatora ścieżek komplementacji, bazującego na zastosowaniu sztucznej inteligencji. Docelowo nowy system miał zwiększać wydajność obsługi zamówień online i przyczyniać się do redukcji kosztów operacyjnych, skracając długość ścieżek kompletacyjnych aż o 30 proc..
Już teraz eksperci przewidują, iż za dwa najważniejsze fundamenty automatyzacji zarządzania magazynem będzie uważać się WMS wykorzystujący roboty AI (jak głośne Ocado) i narzędzia analityczne AI, przewidujące trendy zakupowe, potrafiące zaplanować zapotrzebowanie na produkty i zoptymalizować łańcuchy dostaw. Tego typu narzędzia predykcyjne w Polsce wprowadziła m.in. Żabka. Popularna sieć sklepów spożywczych wdrożyła rozwiązania oparte na AI, takie jak systemy predykcyjne do zarządzania zapasami oraz optymalizacji procesów logistycznych. AI pomaga Żabce prognozować zapotrzebowanie na produkty, co pozwala na redukcję marnotrawstwa i lepsze zarządzanie zapasami.
Handel stacjonarny nie zostaje w tyle
Zmiany obejmują także handel tradycyjny – dla wielu konsumentów widokiem powszednim stały się cyfrowe wyświetlacze wyposażone w AI czy kasy samoobsługowe, wykorzystujące technologię AI do szybszego i bardziej efektywnego skanowania produktów. Większe sieci retailowe coraz częściej stawiają także na zaawansowane systemy, które potrafią analizować ruch klientów w sklepie i identyfikować obszary przyciągające najwięcej uwagi. Dzięki tym informacjom sklepy mogą stale optymalizować układ produktów w przestrzeniach zakupowych i zwiększać sprzedaż. W ostatnich latach sklepy zaczęły wprowadzać rozwiązania AI-owe do swoich sklepów stacjonarnych – np. zasilane AI inteligentne lustra, które znalazły się we flagowych sklepach Nike, Zary, H&M-u czy Sephory. Na rodzimym rynku sieć eobuwie.pl zainicjowała technologię rozpoznawania obrazu do poprawy doświadczeń zakupowych w sklepach – wystarczy, iż klienci zeskanują swoje stopy, a otrzymają rekomendacje obuwia.
AI Act – pierwsze jaskółki zmian dla mniejszych graczy?
Pomimo wprowadzanych innowacji, w 2022 r. prawie 38 proc. polskich przedsiębiorstw zostało zaliczonych do grupy o bardzo niskiej intensywności cyfrowej, a 33 proc. przypisano do grupy o niskiej intensywności. Stopień przyjęcia technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja, przez cały czas pozostaje wyjątkowo niski. Stawia to Unię Europejską z dala od dziesięcioletniego celu, zgodnie z którym do 2030 r. ponad 75 proc. europejskich firm wdroży technologie AI i zacznie korzystać z systemów cloud lub dużych zbiorów danych.
Nadal największe wyzwania stanowią integracja AI z obecnymi systemami informatycznymi i wysokie koszty implementacji nowych technologii. Zwłaszcza dotyczy to MŚP-ów, których przecież największa część w kraju działa w handlu hurtowym, detalicznym i przemyśle spożywczym. Z badań zleconych przez AI Chamber, przeprowadzonych na MŚP-ach w czterech krajach (Polska, Estonia, Czechy, Rumunia), wynika, iż prawie 60 proc. firm, które AI, zaczęło korzystać z tych technologii w ciągu ostatnich dwóch lat, a ponad 40 proc. firm przewiduje pozytywne skutki finansowe będące rezultatem wdrożenia rozwiązań AI, takie jak wzrost przychodów i redukcja kosztów.
Sytuację firm ma poprawić AI Act, który wskazuje na ustanowienie na szczeblu krajowym tzw. piaskownic regulacyjnych. Mają one ułatwiać opracowywanie i testowanie w warunkach rzeczywistych nowych systemów AI – również przez MŚP-y w sektorze handlu detalicznego – przed wprowadzeniem ich do obrotu. Kluczowym pytaniem pozostaje teraz, jak głęboko te zmiany wpłyną na nasze nawyki zakupowe i jak gwałtownie branża retail wykorzysta tę szansę.
Autorem komentarza jest Tomasz Snażyk, CEO AI Chamber.