Truskawkowy koszmar — groźna choroba truskawki w Polsce

Nowy, agresywny patogen dotarł na polskie plantacje truskawki. Groźna choroba truskawki w Polsce, wywoływana przez grzyby z rodzaju Neopestalotiopsis, może być mylona z innymi chorobami. Zatem jak ją zdiagnozować?

Na początku traktowana jako ciekawostka, dziś budzi w Polsce poważne zaniepokojenie wśród plantatorów i fitopatologów. Groźna choroba truskawki, choć obecna na świecie od lat 70. XX w., w Polsce zaczęła rozprzestrzeniać się na szeroką skalę dopiero w ostatnich sezonach. I co gorsza — może porażać każdą część rośliny: od korzeni aż po owoce.

Neopestalotiopsis — nowe zagrożenie na plantacji truskawki

Przez dekady uważane za patogeny wtórne, grzyby z rodzaju Neopestalotiopsis dopiero w ostatnich latach zaczęły ujawniać swój prawdziwy charakter. W Polsce po raz pierwszy potwierdzono występowanie Neopestalotiopsis clavispora w 2018 r. Jednakże już w 2024 r. w ponad połowie próbek roślin z objawami więdnięcia, plamistości i zgnilizny wykryto znacznie groźniejszy gatunek — Neopestalotiopsis rosae.

Ta groźna choroba truskawki w Polsce rozwija się na:

• owocach,
• korzeniach,
• koronach,
• liściach.

W efekcie prowadzi do zahamowania wzrostu, deformacji i obumierania całych roślin. Co gorsza, często mylona jest z innymi chorobami, np. antraknozą czy zgnilizną korony, co opóźnia skuteczne działanie.

Nowa groźna choroba truskawki — jak ją zdiagnozować?

Objawy zakażenia są różnorodne i pojawiają się zarówno na liściach, owocach, jak i korzeniach:

• liście brunatnieją, zwijają się od brzegów, pojawiają się „tłuste” czarne skupiska zarodników,
• owoce gniją od wewnątrz, tworząc zapadnięte, mokre plamy, które pokrywa biała grzybnia z czarnymi punktami — przypominają „mumie”,
• korona i korzenie truskawki ciemnieją (konkretnie to ich tkanki) i widoczne jest postępujące więdnięcie.

Groźna choroba truskawki w Polsce jest wyjątkowo trudna do jednoznacznej identyfikacji. Między innymi dlatego, iż może występować równocześnie z innymi patogenami (np. z rodzajów: Phytophthora, Botrytis, Colletotrichum) i być przez nie maskowana, co dodatkowo utrudnia diagnozę.

Groźna choroba truskawki — jak ochronić plantację?

Neopestalotiopsis spp. rozprzestrzenia się niezwykle łatwo. Mianowicie wraz z kroplami wody (deszcz, zraszanie), wiatrem, zainfekowanymi sadzonkami, narzędziami pielęgnacyjnymi i… na rękach pracowników. Może przetrwać w glebie przez kilka sezonów.

Co powinien zrobić plantator, by ograniczyć ryzyko?

• Stawiać na zdrowy, certyfikowany materiał nasadzeniowy truskawki.
• Unikać pracy na mokrych roślinach, by nie przenosić zarodników.
• Systematycznie monitorować plantację — wszelkie trudne do określenia objawy należy gwałtownie konsultować.
• Dezynfekować narzędzia i ręce, szczególnie podczas cięcia lub przesadzania.
• Usuwać porażone rośliny natychmiastowo wraz z glebą, jeżeli to możliwe.

Pamiętajmy, iż grzyb może aktywnie rozwijać się już przy 5°C i wysokiej wilgotności, a objawy mogą wystąpić po 48 godzinach od zakazenia zwilżonych liści.

Nie lekceważ pierwszych objawów choroby na plantacji truskawki

Groźna choroba truskawek w Polsce rozprzestrzenia się po plantacjach i może zniszczyć choćby dobrze prowadzoną uprawę. Dlatego szybka diagnostyka, profilaktyka, precyzyjna ochrona i regularne lustracje są dziś ważniejsze niż kiedykolwiek.

Neopestalotiopsis spp. — najważniejsze fakty dla plantatorów

Źródło: PSA