UTK: Sprawozdanie z funkcjonowania rynku transportu kolejowego w 2023 r.

Ponad 374,4 mln pasażerów i 231,7 mln ton przewiezionych towarów – to podstawowe wyniki przewozowe kolei w Polsce w 2023 r. Urząd Transportu Kolejowego opublikował „Sprawozdanie z funkcjonowania rynku transportu kolejowego w 2023 r.”, które zawiera dane oraz wnioski na temat pracy kolei w ubiegłym roku. Przewoźnicy pasażerscy odnotowali rekordową liczbę pasażerów. Spadła jednak masa przewiezionych ładunków. W sprawozdaniu znalazło się również kolejowe podsumowanie 20-lecia Polski w UE i wiele danych, które pozwalają ocenić stan transportu kolejowego w kraju – również na tle Europy.

Urząd Transportu Kolejowego opublikował „Sprawozdanie z funkcjonowania rynku transportu kolejowego w 2023 r.”. To podsumowanie istotnych obszarów działalności rynku kolejowego w Polsce. Sprawozdanie przedstawia ten rynek również w kontekście europejskim. Kompleksowe opracowanie UTK zawiera dane, analizy i wnioski m.in. o przewozach pasażerskich, towarowych, intermodalnych, infrastrukturze i taborze. Liczne wykresy i tabele, obrazują trendy w przewozach pasażerskich i towarowych oraz porządkują przedstawiane dane

Ponad 374,4 mln pasażerów to rekordowy wynik od 1999 r. Poprawa punktualności pociągów pasażerskich, rozszerzona oferta przewozowa, odnowione dworce i infrastruktura peronowa – to przedsięwzięcia, które przyciągnęły więcej pasażerów. Chcę podkreślić, iż rosnąca ich liczba to nie tylko zysk dla kolei, ale i dla środowiska naturalnego” – ocenia rynek przewozów pasażerskich dr inż. Ignacy Góra, Prezes UTK. W przedmowie do sprawozdania komentuje również trudną sytuację na rynku przewozu towarów koleją. „Czynniki, które ograniczyły wzrost w tych przewozach, to z jednej strony niepewna sytuacja związana z wojną w Ukrainie, a z drugiej – wzrost kosztów działalności, w szczególności cen energii trakcyjnej. Przed dużymi wzywaniami stanął też transport intermodalny, który jeszcze do 2021 r. notował trwający ponad dekadę trend wzrostu – uważa Prezes UTK.

Przewozy pasażerskie

W 2023 r. na rynku przewozów pasażerskich trwał pozytywny trend wzrostu liczby pasażerów, obserwowany od 2021 r. W 2023 r. z usług kolei skorzystało 374,4 mln osób, co stanowi wzrost o 9,4% w stosunku do 2022 r. Jest to też najwyższa wartość od 1999 r. Każdy z miesięcy 2023 r. charakteryzował się wyższą liczbą pasażerów niż rok wcześniej. Najwięcej pasażerów skorzystało z usług kolei w październiku (34,5 mln), a najmniejsza liczba osób podróżowała w lutym (27,3 mln).

Rekordowo wysoki był również krajowy wskaźnik wykorzystania kolei, który osiągnął w 2023 r. wartość 9,9. Jest to wzrost o 0,8 w stosunku do wyniku z 2022 r. Wskaźnik ten informuje, ile średnio razy w ciągu roku podróżował koleją statystyczny mieszkaniec Polski. Średnia odległość przejazdu pasażera utrzymała się na poziomie zbliżonym do rekordowej wartości osiągniętej rok wcześniej i wyniosła w 2023 r. 69,05 km. Ze sprawozdania dowiemy się także, które stacje były najpopularniejsze, w których województwach podróżowało najwięcej, a w których najmniej pasażerów.

Przewozy towarowe

Sprawozdanie przedstawia sytuację w kolejowych przewozach towarów. Ta nie jest tak pozytywna, jak w przypadku rynku pasażerskiego. Łączna masa przewiezionych koleją towarów w 2023 r. wyniosła 231,6 mln ton i była niższa o 16,9 mln ton (-6,8%) niż rok wcześniej, kiedy kolej przewiozła 248,5 mln ton towarów. Sezonowe wahania masy ładunków pomiędzy poszczególnymi miesiącami roku wykazywały podobny trend jak w 2022 r. Szczyt przewozów przypadał na marzec i październik. Najwyższa miesięczna masa ładunków przypadła na marzec (21,1 mln ton), jednak była ona o 1,75 mln ton (-7,7%) mniejsza niż w tym samym miesiącu 2022 r.

Poziom wykonanej w 2023 r. pracy przewozowej obniżył się nieznacznie – do 61,6 mld tonokilometrów z rekordowej w ostatniej dekadzie wartości 62,5 mld tonokilometrów odnotowanej w 2022 r. Podobnie jak w przypadku masy towarów najwyższe wartości pracy przewozowej odnotowano w marcu i październiku – na poziomie 5,5 mld tonokilometrów.

Jeszcze więcej danych

W sprawozdaniu opublikowane zostały także informacje związane z infrastrukturą (np. elektryfikacja linii kolejowych), zmianami w taborze kolejowym, zatrudnieniem w sektorze kolejowym czy sprzedażą biletów.

Tegoroczne sprawozdanie zostało wzbogacone specjalnym zestawieniem statystyk i danych obejmujących 20 lat obecności Polski w Unii Europejskiej. Polska, stając się członkiem Unii Europejskiej przyjęła na siebie między innymi obowiązek wdrożenia unijnych kierunków rozwoju transportu. W polityce transportowej Wspólnoty Europejskiej kolej zajmuje ważne miejsce – jako środek transportu o najniższej emisyjności może odegrać znaczącą rolę w osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 r. Po 2004 r., dzięki wsparciu unijnemu, nastąpił znaczący wzrost inwestycji na polskiej kolei, co przełożyło się na sukcesywną odbudowę tego rynku w Polsce. Statystyki UTK, zestawione z danymi udostępnionymi przez Eurostat, przedstawiają, jak krajowe przewozy kolejowe rozwijały się na tle innych państw UE.

Coroczne „Sprawozdanie z funkcjonowania rynku kolejowego” powstaje w oparciu o dane przekazywane do Urzędu Transportu Kolejowego przez podmioty rynku kolejowego i stanowi uzupełnienie oraz poszerzenie bieżących statystyk, analiz i publikacji UTK. Obowiązek publikacji raportu do 31 lipca wynika z Art. 15b ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym. Prezes UTK publikuje takie opracowania od 2011 r. Stanowią one cenne źródło informacji na temat rynku transportu kolejowego.

Szczegółowe dane dostępne są na stronie dane.utk.gov.pl.

Źródło: UTK
Fot. JBCrew