2 miesięcy temu
Po uprawie rzepaku najczęściej na polu pozostaje od 5 do 9 ton słomy na ha. Wyjaśniamy ile składników odżywczych jest w kg słomy rzepaczanej. Powinniśmy je uwzględnić w bilansie nawożenia.
Pozostawione na polu resztki pożniwne odgrywają istotną rolę w bilansie materii organicznej. Wpływają również na zawartość składników mineralnych w glebach. Słoma korzystnie wpływa na adekwatności gleb oraz w mniejszym stopniu, w stosunku do innych nawozów organicznych, stanowi ona źródło składników pokarmowych dla roślin.
Ile składników w słomie
W słomie rzepaku zawartości makroelementów wynoszą średnio: 0,6 – 1,0% N, 0,2 – 0,3% P2O5, 1 – 2% K2O, 0,25 – 0,50% CaO i 0,10 – 0,25% MgO. Słoma stanowi również ważne źródło mikroelementów, zwłaszcza żelaza (Fe), manganu (Mn), miedzi (Cu) i cynku (Zn). W słomie rzepaku średnie zawartości mikroskładników wyrażone w mg/kg słomy wynoszą: 100 – 200 Fe, 15 – 30 Mn, 3 – 6 Cu i 7 – 15 Zn.
Przeorana słoma po zbiorze rzepaku zwiększa zawartość próchnicy glebowej. Zawarte w słomie wielocukry są ważnym źródłem energii dla rozwoju bakterii, stąd też po zabiegu przyorania słomy dochodzi do zwiększenia działalności biologicznej bakterii celulolitycznych. Rozwój bakterii zależy od ilości przyoranej słomy i stosunku węgla do azotu (C:N), a jego intensywność zwiększa się wraz z rozszerzaniem się stosunku węgla do azotu w słomie.
W słomie zbóż ozimych stosunek C:N wynosi od 80 do 100:1 i jest bardzo szeroki w porównaniu do stosunku C:N w glebie, który wynosi od 8 do 12:1. Wniesienie do gleby materiału o dużej zawartości węgla przyczynia się do przyspieszenia rozwoju mikroorganizmów glebowych, które do swojego wzrostu wykorzystują azot z substancji organicznej oraz glebowe zasoby azotu przyswajalnego, co może być okresową konkurencją dla roślin uprawnych. W związku z tym w pierwszym roku po przyoraniu słomy niekiedy może dojść do obniżenia plonowania roślin. Azot, który jest związany przez mikroorganizmy glebowe, staje się przejściowo nieprzyswajalny dla roślin, które mogą z niego korzystać dopiero po obumarciu bakterii i rozkładzie ich biomasy.
Podaj azot
Stąd też, aby zmniejszyć występowania tego zjawiska wskazane jest stosowanie wraz ze słomą azotu mineralnego. Dawkę azotu określa się na podstawie tzw. współczynnika azotowego, czyli ilości azotu mineralnego, który jest wykorzystany do rozkładu mikrobiologicznego 100 kg materiału organicznego. Dla słomy wynosi on od 0,6 do 0,8 kg N, co oznacza iż bakterie wykorzystują od 0,6 do 0,8 kg azotu w celu rozłożenia 100 kg słomy. Dlatego przy przyoraniu 5 ton słomy na powierzchni 1 ha wskazane jest zastosowanie od 30 do 40 kg azotu w nawozach mineralnych, na przykład w formie RSM, bądź też gnojowicy czy gnojówki.
W przypadku gleb o wysokiej kulturze rolnej, na których stosowane są wysokie dawki nawozów azotowych, z których znaczna część azotu pozostaje w glebie po zbiorze roślin, przy przyorywaniu słomy można zrezygnować z jego zastosowania. W tego typu gospodarstwach przyorywanie słomy zabezpiecza nadmiar azotu mineralnego, chroniąc go przed wymyciem w głębsze warstwy gleby.
W gospodarstwach bezinwentarzowych jednorazowe przyoranie słomy w zmianowaniu dostarcza do gleby od 60 do 70% substancji organicznej jaką można by wnieść stosując obornik. W przypadku gospodarstw wykorzystujących technologie bezściółkowe słomę można stosować razem z gnojowicą, co umożliwia wniesienie większej ilości substancji organicznej w porównaniu do obornika.
