Wczesną wiosną jest zwykle korzystny bilans wodny w glebie. Staraj się go utrzymać w późniejszym okresie wegetacji

Poniżej przedstawiamy podstawowe zasady racjonalnej uprawy gleb w okresie wiosennym, z myślą o zapewnieniu korzystnego bilansu wodnego dla gleby i roślin.

Powinny one zmierzać do poprawy korzystnych dla gleby adekwatności fizycznych (gruzełkowatej struktury i stosunków powietrzno-wodnych), chemicznych (optymalnej wartości pH i wysokiej zawartości związków próchnicznych) i biologicznych (zwiększonej aktywności pożytecznej mikroflory i dżdżownic).

Głębsze wiosenne uprawki ograniczaj do niezbędnego minimum

Głównie z uwagi na duże straty wody, zwłaszcza w okresie posusznym. Jednak w przypadku zbitej (zleżałej), pozbawionej struktury oraz wilgotnej roli, uprawki powinny być głębsze.

Niekiedy choćby wskazana może być płytka orka (do 15 cm), także by przykryć wywieziony wiosną obornik, bądź pozostawiony na okres zimowy mulcz z międzyplonu.

Podczas jej prowadzenia lub bezpośrednio po orce, należy rozkruszyć broną lub innym narzędziem wierzchnią warstwę gleby, by zmniejszyć powierzchnię parowania. Późniejsze zabiegi są mniej skuteczne oraz bardziej energo- i pracochłonne.

Wiosenną orkę należy wykonać w miarę wcześnie, zwracając uwagę na dobre odwrócenie skib. Należy ją traktować jako zło konieczne, licząc się ze znacznym przesuszeniem wyoranej warstwy gleby, z wyjątkiem sytuacji, gdy zostanie wykonana przed większym deszczem.

W związku z tym staraj się ograniczać zbędne straty wody z gleby oraz pomóż w jej efektywnym wykorzystaniu przez rośliny poprzez

• Płytkie, ale w miarę częste spulchnianie gleby w okresie posusznym, przerywające podsiąk kapilarny wody do strefy powierzchniowej, skąd często gwałtownie i bezproduktywnie wyparowuje.
• Wczesnowiosenne (II-III) włókowanie, a następnie bronowanie wyskibionej gleby, po głębokiej orce jesiennej. Dotyczy to zwłaszcza gleb zwięźlejszych, a nie lekkich piasków, na których pierwszym wiosennym zabiegiem jest zwykle bronowanie.
• Przed wysiewem nasion – staraj się spulchnić glebę jedynie na głębokość ich siewu, by je następnie umieścić na wilgotnym podłożu. Ułatwi to podsiąk wody do wysianych nasion i ich równomierne kiełkowanie.
• W przypadku wysadzanej rozsady, glebę spulchnij odpowiednio głębiej, by umożliwić jej prawidłowe wysadzenie i przyjęcie.
• Staraj się utrzymać na wysokim poziomie zawartość związków próchnicznych w glebie, które chłoną i zatrzymują znacznie większe ilości wody (3-5 krotnie), niż mineralna frakcja gleby.
• W tym celu systematycznie stosuj nawozy naturalne (obornik i gnojowicę) i organiczne (w postaci resztek pożniwnych, w tym słomy, łodyg i liści roślin okopowych i warzywnych, łodyg i liści chmielu, tytoniu, malin oraz nawozów zielonych).
• Utrzymuj w glebie optymalne pH i zasobność w składniki pokarmowe, w tym potas, niekiedy także sód, które optymalizują gospodarkę wodną roślin. Ułatwiają pobieranie i przepływ wody przez komórki korzenia i jej transport w wiązkach przewodzących.
• Rośliny wykazują wówczas niższy współczynnik transpiracji, zużywają mniej wody na wyprodukowanie jednostki suchej masy. Lepiej przetrzymują okresy suszy, dłużej w ciągu dnia utrzymują turgor, co przejawia się większą aktywnością fotosyntezy i korzystnym wskaźnikiem asymilacji netto.
• W efekcie wzrasta plon i zawartość materiałów zapasowych: pełnowartościowych białek i tłuszczu (w nasionach roślin strączkowych, oleistych i zbóż) oraz węglowodanów, w tym skrobi – w ziarnie zbóż i bulwach ziemniaka, bądź sacharozy – w korzeniach buraka c.
• Nawozy fosforowe i potasowe wysiewaj głębiej (5-8 cm pod zboża oraz 10-20 cm pod inne uprawy), pod orkę siewną, zimową, bądź agregat uprawowy.
• Umożliwi to ich lepsze wykorzystanie, z uwagi na bardziej sprzyjające warunki wodne oraz silniejszy rozrost korzeni, które w poszukiwaniu składników pokarmowych i wody rozrastają się i penetrują wówczas głębsze warstwy profilu glebowego.
• Korzystnie na zaopatrzenie roślin w wodę, dzięki rozbudowie korzeni bocznych, przybyszowych i włośnikowych, wpływa także aplikowany dolistnie w początkowym okresie wegetacji, amonowy octan cynku, zawarty m.in. w nawozie Root Activ.
• Korzystnie na rozwój korzeni i ich regenerację, wpływa też stosowany dolistnie biostymulator Rooter, co poprawia zaopatrzenie roślin w wodę i składniki pokarmowe.
• W warunkach stresowych (susza, przymrozki, uszkodzenia roślin przez środki ochrony roślin lub nawozy), polecić można regulator wzrostu Asahi SL. W tego typu kryzysowych sytuacjach można liczyć, po jego dolistnej aplikacji, na większe i lepsze jakościowo plony.
• Po wystąpieniu tego typu stresów abiotycznych, warto także zaaplikować dolistnie, na uszkodzony łan roślin biostymulator Aminary, zawierający aminokwasy pochodzenia roślinnego, z dodatkiem składników pokarmowych.
• Celowe może być też stosowanie specjalistycznych preparatów doglebowych „hydrożeli”, które chłoną duże ilości wody w okresie jej nadmiaru, a następnie oddają roślinom w okresie niedoboru. Oddziałują w ten sposób, przeciętnie w 5-letnim okresie od wniesienia do gleby.