Węgiel na dłużej – decyzja Brukseli zmienia reguły gry

Komisja Europejska wydała zgodę na dalsze wspieranie starszych elektrowni węglowych w Polsce, umożliwiając kontynuację rynku mocy do 2028 roku. Decyzja, choć obarczona warunkami, ma najważniejsze znaczenie dla utrzymania stabilności energetycznej w okresie przejściowym.

Węgiel na dłużej – decyzja Brukseli zmienia reguły gry

Polska między transformacją a bezpieczeństwem energetycznym

Transformacja energetyczna w Europie to proces pełen napięć między celami klimatycznymi a realiami krajowych systemów energetycznych. Polska, gdzie węgiel przez cały czas odgrywa istotną rolę, musiała pogodzić unijne wymogi z potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa dostaw.

Decyzja Komisji Europejskiej o przedłużeniu rynku mocy dla starszych jednostek węglowych okazała się kluczowym elementem kompromisu.

Zgoda KE i jej warunki

Zgoda została opublikowana 12 sierpnia 2025 roku i dotyczy finansowania bloków węglowych, które nie spełniają norm emisji CO₂ (550 kg/MWh). Polska złożyła formalny wniosek o derogację 4 lutego, a proces trwał aż do czerwca.

Brak formalnej decyzji KE uniemożliwiał wypłatę środków oraz zawieranie nowych umów po 30 czerwca. Teraz, dzięki zgodzie, możliwe jest wznowienie wypłat dla jednostek zakontraktowanych w majowej aukcji uzupełniającej.

Aukcja mocy: PGE z największym udziałem

W majowej aukcji zakontraktowano 5051 MW, z czego około 2,2 GW przypadło PGE. Aukcja zakończyła się już w pierwszej rundzie, z ceną 431 zł za kilowat dla jednostek krajowych.

Zgoda KE odblokowuje mechanizm na drugą połowę 2025 roku, umożliwiając podpisywanie umów i przekazywanie środków.

Warunki Brukseli dla dalszego wsparcia

Komisja Europejska wskazała trzy najważniejsze warunki, które Polska musi spełnić:

• Przeprowadzenie krajowej oceny wystarczalności zasobów (NRAA)
• Uwzględnienie 10-letnich analiz opłacalności inwestycji
• Szczegółowe uzasadnienie planów remontowych bloków

Spełnienie tych warunków ma zagwarantować, iż wsparcie nie przedłuży życia węglowych jednostek ponad potrzebę.

Koszty i funkcja rezerwowa węglowych bloków

Średni roczny koszt rynku mocy w latach 2025–2028 wyniesie 8,5–9 mld zł, finansowany z opłaty mocowej ponoszonej przez odbiorców.

Choć starsze jednostki węglowe pracują tylko przez 1000–1500 godzin rocznie, pełnią istotną funkcję rezerwową, wspierając system w sytuacjach awaryjnych.

Emisje kontra inwestycje w OZE

Polska argumentowała, iż czasowe zwiększenie emisji CO₂ o 0,2–0,3% pozwoli utrzymać stabilność cen i dostaw, a w dłuższej perspektywie przyspieszy rozwój OZE, magazynów energii i elektromobilności.

Komisja Europejska uznała, iż przejściowe wsparcie może być zasadne, pod warunkiem przyspieszenia transformacji i zmniejszenia zależności od węgla po 2028 roku.

Co dalej?

Kolejna aukcja uzupełniająca odbędzie się 17 września. Formalna decyzja KE porządkuje sytuację na rynku mocy i daje czas na budowę bardziej elastycznego systemu energetycznego.

Jednocześnie KE jasno wyznacza granicę – dalsze wsparcie dla węgla będzie możliwe tylko przy konkretnych, systemowych zmianach w sektorze.