Wiosenne poprawki w odchwaszczaniu rzepaku ozimego. Lista herbicydów

2 tygodni temu

Rzepak ozimy z reguły odchwaszczany jest jesienią. W niektórych, jednak, przypadkach walkę z chwastami trzeba wykonać wiosną. Aplikując herbicydy po zimowym spoczynku należy zachować ostrożność, aby nie uszkodzić roślin, które w tym okresie intensywnie rosną.

Jesienna walka z chwastami w uprawie rzepaku ozimego nie podlega żadnej dyskusji. Za konicznością wykonania zabiegu w tym terminie przemawia fakt, iż jesienna wegetacja rzepaku jest długa. Wynika to z faktu, iż wysiewany jest on od połowy do końca sierpnia, a jego wegetacja kończy się późną jesienią.

Trzeba pamiętać, iż chwasty rosną jeszcze dłużej, często do połowy grudnia. Sytuacja ta sprawia, iż zarówno rzepak, jak i chwasty osiągają kolejne fazy rozwojowe. Zwalczanie chwastów, gdy są duże jest trudne, gdyż wykazują mniejszą wrażliwość na herbicydy. Dlatego walkę z chwastami dwuliściennymi i jednoliściennymi należy wykonać jesienią.

Zdarzają się jednak sytuacje, w których program zwalczania chwastów nie spełnił oczekiwań, a co za tym idzie chwasty przez cały czas zagrażają plantacji. W takiej sytuacji należy przeprowadzić korekcyjne zwalczanie chwastów. Wiosenna aplikacja herbicydów nie jest prosta, gdyż po zimowym spoczynku rzepak rośnie szybko. Dlatego, gdy tylko warunki atmosferyczne pozwolą, korekcyjne zwalczanie chwastów należy wykonać.

Ocena ryzyka

W wyniku nieodpowiedniej skuteczności chwastobójczej preparatów stosowanych jesienią, plantacji mogą zagrażać różne gatunki chwastów. Stan zachwaszczenia może być zróżnicowany, w zależności od glebowego banku nasion. Plantacji mogą zagrażać zarówno chwasty jedno-, jak i dwuliścienne.

Najgroźniejszymi chwastami dwuliściennymi, które wiosną mogą występować na plantacji rzepaku ozimego są: bodziszek drobny, chaber bławatek, fiołek polny, mak polny, maruna nadmorska, przetaczniki, przytulia czepna, tasznik pospolity, tobołki polne, rdestówka powojowata, ostrożeń polny, dymnica pospolita oraz komosa biała ze wschodów wiosennych.

Spośród chwastów jesiennych, duże zagrożenie stanowią: samosiewy zbóż, perz adekwatny, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa, a także miotła zbożowa. Duża liczba gatunków, które mogą zagrażać plantacji sprawia, iż walka z nimi nie jest prosta. Trudność związana jest z faktem, iż każdy gatunek wykazuje inną wrażliwość na aplikowaną substancję czynną.

W związku z tym należy wykonać szczegółową ocenę, prawidłowo określając gatunki chwastów, które znajdują się na danym polu. Stwierdzenie, iż na polu znajdują się chwastu jedno- lub dwuliścienne jest niewystarczające. Informacja o nazwie gatunkowej chwastów jest niezbędna do prawidłowego dokonania wyboru herbicydu, a ściślej mówiąc substancji czynnej.

Ograniczona ilość substancji czynnych

Do wiosennej walki z chwastami dwuliściennymi producenci rzepaku mają znaczną ilość herbicydów opartych na jednej z dwóch substancji czynnych (tab. 1). Różnią się one nazwami. Wielu producentów decyduje się na samodzielne sporządzenie mieszaniny zbiornikowej z dostępnych preparatów.

Producenci rzepaku, do wiosennej walki z chwastami mogą wykorzystać także fabryczną mieszaninę składającą się z dwóch substancji czynnych (tab. 2). Preparaty stosowane solo lub wykorzystywane do sporządzania mieszaniny zbiornikowej zawierają chlopyralid lub pikloram. Substancje te, według HRAC, zostały zakwalifikowane do grupy 4., dawniej O.

Substancje znajdujące się w tej grupie to syntetyczne auksyny, ich mechanizm działania polega na zakłóceniu wzrostu i funkcjonowania komórek. Do grupy tej zakwalifikowano także halauksyfen metylu. Substancja ta wchodzi w skład fabrycznej mieszaniny z chlopyralidem.

Producenci rzepaku, uprawiający odmiany odporne na imazamoks wiosną mogą zastosować fabryczną mieszaninę, w skład której wchodzi chinomerak (wg HRAC 4; dawniej O) + imazamoks (wg HRAC 2; dawniej B) lub metazachlor (wg HRAC 15; dawniej K3) + imazamoks (wg HRAC 2; dawniej B). Stosując fabryczne mieszaniny, w skład których wchodzi imazamoks, nie wolno zapominać o dodaniu adiuwanta.

Niezależnie od stosowanego wiosną herbicydu oraz stworzonych wariantów trzeba pamiętać, aby bezwzględnie przestrzegać wskazań producenta umieszczonych w etykiecie.

Jest w czym wybierać

Wiosna to okres, w którym wielu producentów rzepaku decyduje się na zwalczanie typowych chwastów jednoliściennych oraz samosiewów zbóż. Do wiosennej walki z tymi chwastami producenci rzepaku mają całą gamę preparatów. Różnią się one nie tylko nazwą handlową, ale także substancjami czynnymi.

W skład graminicydów, które można zastosować wiosną w rzepaku wchodzą następujące substancje czynne: propachizafop, fluazyfop-P-butylowy, chizalafop-P-etylu, chizalafop-P-tefurylowy, kletodym, cykloksydym. Wszystkie te substancje czynne to inhibitory funkcjonowania karboksylazy acetylo-CoA (ACCazy). Według klasyfikacji HRAC jest to grupa 1 (dawniej A).

Różnica pomiędzy tymi substancjami czynnymi polega na tym, iż większość z nich to pochodne kwasu arylofenoksypropionowego; dwie ostatnie to cykloheksanodiony. Zwalczając chwasty jednoliścienne wiosną szczególną uwagę należy zwrócić na termin stosowania. Nie wolno poddawać się krążącemu przekonaniu, iż graminicyd nie może zaszkodzić. Nic bardziej mylnego.

Trzeba pamiętać, iż w wyniku zbyt późnego stosowania graminicydu może dojść do uszkodzenia plantacji, z zatrzymaniem wzrostu włącznie. W skrajnych przypadkach może dojść do bardzo silnego ograniczenia kwitnienia. Dlatego należy pamiętać o dokładnym czytaniu etykiet i postępowaniu według wskazań producenta, które są w nich zawarte.

Tab. 1. Przykładowe herbicydy z jedną substancją czynną stosowane do wiosennej walki z chwastami dwuliściennymi

Gatunek chwastu	Nazwa handlowa herbicydu	Substancja czynna	Zalecana dawka [l, kg/ha]
Wiosną po ruszeniu wegetacji do fazy, gdy pąki kwiatowe zamknięte są w liściach (BBCH wrw–50)
Ambrozja bylicolistna, blekot pospolity, chaber bławatek, maruna nadmorska, mlecz polny, ostrożeń polny, rdestówka powojowata, rdest plamisty, rumianek pospolity	Auksendy 300 SL	chlopyralid	0,3–0,4
	Clap	chlopyralid	0,4
	Clap Forte	chlopyralid	0,167
	Cloe 300 SL	chlopyralid	0,3–0,4
	Cliophar 300 SL	chlopyralid	0,3–0,4
	Faworyt 300 SL	chlopyralid	0,3–0,4
	Helion 300 SL	chlopyralid	0,3–0,4
	Lontrel 300 SL	chlopyralid	0,3–0,4
	Major 300 SL	chlopyralid	0,3–0,4
	Vivendi 300 SL	chlopyralid	0,3–0,4
Od początku wydłużania pędu głównego do widocznego pierwszego międzywęźla (BBCH 30–31)
Chwasty rumianowate, przytulia czepna, ostrożeń polny, chaber bławatek	Pikas 300 SL	pikloram	0,078
	Raldico 300 SL	pikloram	0,078
	Zorro 300 SL	pikloram	0,078

Źródło: rejestr środków ochrony roślin MRiRW, 14.02.25 r.

Tab. 2. Przykładowe mieszaniny herbicydów i fabryczne mieszaniny substancji czynnych przeznaczone do wiosennej walki z chwastami dwuliściennymi w rzepaku ozimym

Gatunek chwastu	Nazwa handlowa herbicydu	Substancja czynna	Zalecana dawka [l,kg/ha]
Wiosną po ruszeniu wegetacji do fazy gdy pąki kwiatowe zamknięte są w liściach (BBCH wrw–50)
Ambrozja bylicolistna, blekot pospolity, chaber bławatek, maruna nadmorska, mlecz polny, ostrożeń polny, rdestówka powojowata, rdest plamisty, rumianek pospolity	Cloe 300 SL + Pikas 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
	Cloe 300 SL + Raldico 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
	Cloe 300 SL + Zorro 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
	Major 300 SL + Pikas 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
	Major 300 SL + Raldico 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
	Major + Zorro 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
	ProSto 300 SL + Pikas 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
	ProSto 300 SL + Raldico 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
	ProSto 300 SL + Zorro 300 SL	chlopyralid + pikloram	0,3 + 0,078
Ambrozja bylicolistna, blekot pospolity, chaber bławatek, mlecz polny, ostrożeń polny, przytulia czepna, żółtlica drobnokwiatowa, chwasty rumianowate	Curlew 334 SL	chlopyralid + pikloram	0,35
	Galera 334 SL	chlopyralid + pikloram	0,35
	Chaco	chlopyralid + pikloram	0,35
Od dziewięciu liści do widocznego pierwszego międzywęźla (BBCH 19–31)
Chaber bławatek, dymnica pospolita, komosa biała, mlecz polny, ostrożeń polny, przytulia czepna, rdestówka powojowata, chwasty rumianowate	Barka 334 SL	chlopyralid + pikloram	0,25–0,35
	Cyklop 334 SL	chlopyralid + pikloram	0,25–0,35
	Gala 334 SL	chlopyralid + pikloram	0,25–0,35
Od początku do końca wydłużania pędu głównego (BBCH 30–39)
Bodziszek drobny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, komosa biała, mak polny, przytulia czepna, rzodkiew świrzepa, stulicha psia, tasznik pospolity, tobołki polne	Clentiga* + Dash HC	chinomerak + imazamoks + adiuwant	1,0 + 1,0
	Cleravo 285 SC* + Dash HC	chinomerak + imazamoks + adiuwant	1,0 + 1,0
	Cleversa 285 SC* + Dash HC	metazachlor + imazamoks + adiuwant	1,0 + 1,0
Od początku wydłużania pędu głównego do fazy, gdy pąki kwiatowe zamknięte są w liściach (BBCH 30–50)
Bodziszek drobny, chaber bławatek, jasnota purpurowa, mak polny, maruna nadmorska, przytulia czepna	Korvetto	chlopyralid + halauksyfen metylu	1,0

Źródło: rejestr środków ochrony roślin MRiRW, 14.02.25 r.; * stosować tylko w odmianach rzepaku odpornych na imazamoks

Tab. 3. Przykładowe graminicydy przeznaczone do wiosennego zwalczania chwastów jednoliściennych i samosiewów zbóż w rzepaku ozimym

Nazwa handlowa herbicydu	Substancja czynna	Zalecana dawka [l,kg/ha]
Wiosną po ruszeniu wegetacji do fazy, gdy pąki kwiatowe zamknięte są w liściach (BBCH wrw–50)
Agil-S 100 EC + Olejan 85 EC	propachizafop + adiuwant	0,5–0,7 + 1,5
Agil-S 100 EC + Olemix 84 EC	propachizafop + adiuwant	0,5–0,7 + 1,5
Aria 100 EC + Olejan 85 EC	propachizafop + adiuwant	0,5–0,7 + 1,5
Aria 100 EC + Olemix 84 EC	propachizafop + adiuwant	0,5–0,7 + 1,5
Centurion Plus 120 EC	kletodym	0,8
Investo 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,4–0,5
Jenot 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,4–0,5
Lampart 05 EC + Olejan 85 EC	chizalofop-P-etylu + adiuwant	0,75–1,0 + 1,5
Lampart 05 EC + Olemix 84 EC	chizalofop-P-etylu + adiuwant	0,75–1,0 + 1,5
Leopard Extra 05 EC + Olejan 85 EC	chizalofop-P-etylu + adiuwant	0,75–1,0 + 1,5
Leopard Extra 05 EC + Olemix 84 EC	chizalofop-P-etylu + adiuwant	0,75–1,0 + 1,5
Select Super 120 EC	kletodym	0,8
V-Dim 240 EC	kletodym	0,5
VextaDim 240 EC	kletodym	0,5
Vima-Propachizafop + Olejan 85 EC	propachizafop + adiuwant	0,5–0,7 + 1,5
Vima-Propachizafop + Olemix 84 EC	propachizafop + adiuwant	0,5–0,7 + 1,5
Zetrola 100 EC + Olejan 85 EC	propachizafop + adiuwant	0,5–0,7 + 1,5
Zetrola 100 EC + Olemix 84 EC	propachizafop + adiuwant	0,5–0,7 + 1,5
Privium 125 EC	fluazyfop-P-butylowy	0,75–2,0
Achiba 05 EC	chizalofop-P-etylu	0,5–1,5
Agard 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,45–1,0
Bagira 040 EC	chizalofop-P-tefurylowy	0,6–2,0
Buster 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,4–0,5
Demetris 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,45–1,0
Digator 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,45–1,0
Elegant 05 EC	chizalofop-P-etylu	1,0–1,2
Focus Ultra 100 EC	cykloksydym	10–5,0
Fusilade Forte 150 EC	fluazyfop-P-butylowy	1,0–5,0
Graminis 05 EC	chizalofop-P-etylu	1,0–1,2
Grasser 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,45–1,0
Labrador 05 EC	chizalofop-P-etylu	1,0–1,2
Labrador Extra 50 EC	chizalofop-P-etylu	0,75–2,0
Labrador Pro	chizalofop-P-etylu	0,75–2,0
Lampart 05 EC	chizalofop-P-etylu	0,75–3,0
Leopard Extra 05 EC	chizalofop-P-etylu	0,75–3,0
Lampart 05 EC + Olbras 88 EC	chizalofop-P-etylu + adiuwant	2,0 + 1,5
Leopard Extra 05 EC + Olbras 88 EC	chizalofop-P-etylu + adiuwant	2,0 + 1,5
Pantera 040 EC	chizalofop-P-tefurylowy	0,6–2,0
Pilot 10 EC	chizalofop-P-etylu	0,5–1,25
Pilot Max 10 EC	chizalofop-P-etylu	0,35–1,5
Quick 05 EC	chizalofop-P-etylu	1,0–1,2
Superb 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,45–1,0
Superic 100 EC	chizalofop-P-etylu	0,45–1,0
Supero 05 EC	chizalofop-P-etylu	1,0–1,2
Szogun 10 EC	chizalofop-P-etylu	0,35–1,5
Targa 10 EC	chizalofop-P-etylu	0,4–0,5
Targa Max 10 EC	chizalofop-P-etylu	0,5–1,25
Targa Super 05 EC	chizalofop-P-etylu	0,75–2,5
Taurus 05 EC	chizalofop-P-etylu	1,0–1,2
Trivko	fluazyfop-P-butylowy	0,75–2,0
Wizjer 50 EC	chizalofop-P-etylu	0,75–2,0
Od początku rozwijania pędów bocznych do piątego międzywęźla (BBCH 20–35)
Akapit 125 EC	fluazyfop-P-butylowy	1,0–3,0