Wiosenne poprawki w walce z chwastami w zbożach ozimych

Herbicydowe zabiegi korekcyjne w zbożach ozimych wykonywane są stosunkowo często. Konieczność ich przeprowadzenia związana jest z niewystarczającą skutecznością zabiegów wykonanych jesienią. W sytuacji, gdy jesienny zabieg nie przyniósł oczekiwanych rezultatów, z wiosennej korekty nie należy rezygnować, gdyż rosnące chwasty zakłócą prawidłowy wzrost zbóż.

Wczesnowiosenna lustracja ozimin jest nieodłącznym elementem produkcji zbóż. Pomijanie lub jej opóźnianie jest niedopuszczalne, gdyż można popełnić wiele błędów. Jednym z nich jest zbyt późne stwierdzenie obecności chwastów, a co za tym idzie ograniczony czas i środki na zastosowanie skutecznej walki.

Podczas lustracji zawsze należy zwrócić uwagę na stan zachwaszczenia. Sytuacja ta dotyczy wszystkich plantacji, choćby tych, które były odchwaszczane jesienią. Często słychać głosy, iż to przesada: „przecież odchwaszczałem”. Otóż nie jest to przesada, gdyż nie zawsze jesienny zabieg jest wystarczający.

Często trzeba go powtórzyć. Rezygnacja z poprawek, gdy są ku temu przesłanki jest niedopuszczalna, gdyż chwasty będą negatywnie wpływać na plantację, istotnie utrudnią zbiór oraz obniżą jego jakość. Nie wolno zapominać, iż w wyniku osypania nasion do gleby dostanie się kolejna porcja nasion chwastów, które będą zagrażać roślinom uprawianym w kolejnych sezonach.

Nie jedna przyczyna

Wiosenne korekty herbicydowe wykonywane są w wyniku niewystarczającej skuteczności chwastobójczej preparatów stosowanych jesienią. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest nieodpowiedni wybór substancji czynnej. Błędy podczas wyboru wynikają głównie z trudności w prawidłowym określeniu gatunku chwastu występującego w uprawie ozimin, który należy zidentyfikować w początkowym okresie wzrostu, najczęściej w fazie siewek lub gdy pojawi się pierwsza para liści.

Diagnostyka w tym okresie nie jest prosta, dlatego powinna być wykonana przy wsparciu profesjonalnego atlasu lub aplikacji. Kolejną przyczyną niewystarczającej skuteczności chwastobójczej są warunki atmosferyczne. Spośród nich największy wpływ na skuteczność ma temperatura. Wykonanie zabiegu w zbyt niskiej temperaturze sprawia, iż jego skuteczność jest mniejsza.

Związane jest to z tym, iż chwasty mają więcej czasu w dezaktywację substancji czynnej do form mniej lub prawie nieaktywnych. Coraz częściej rolnicy świadomie stawiają na dwuetapowe odchwaszczanie ozimin. Jesienią zwalczają miotłę zbożową oraz najgroźniejsze chwasty dwuliścienne, a wiosną tylko chwasty dwuliścienne, które pozostały na polu.

Odchwaszczanie dwuetapowe stosują najczęściej rolnicy, którzy do niedawna stawiali na wiosenną walkę z chwastami. Jednak zmieniające się warunki atmosferyczne sprawiły, iż chwasty w okresie jesiennym, późnojesiennym, a choćby na początku zimy rosną dość intensywnie i długo. Sytuacja ta sprawia, iż wiosną, gdy można wykonać zabieg, znajdują się w fazie rozwojowej, w której skuteczność chwastobójcza, w niektórych przypadkach, jest niewystarczająca.

Odpowiedni wybór

Gdy wiosną chwasty zagrażają oziminom, trzeba zastosować herbicyd. Na pułkach sklepowych znajduje się cała gama produktów, które skutecznie wyeliminują zagrożenie. W okresie wiosennym z powodzeniem można zwalczyć zarówno chwasty jedno- i dwuliścienne. Większość herbicydów przeznaczona do zwalczania chwastów w okresie wiosennym oparta jest na jednej substancji czynnej, choć nie brakuje także fabrycznych mieszanin kilku substancji czynnych (tab. 1).

Wielu producentów zbóż samodzielnie sporządza mieszaniny zbiornikowe herbicydów, dzięki którym eliminują chwasty w zbożach (tab. 2). Stosując herbicydy wiosną należy rozważyć ich aplikację z adiuwantami (tab. 3). Wybierając herbicyd bezwzględnie należy uwzględnić skład gatunkowy chwastów oraz substancję czynną wchodzącą w skład herbicydu, który ma zostać zastosowany. Jest to najważniejsze do osiągnięcia wysokiej skuteczności.

Dokonując wyboru substancji czynnej należy pamiętać, iż każda z nich działa nieco inaczej, w zależności od temperatury (tab. 4). Dlatego nie wolno zapominać, aby uwzględnić warunki atmosferyczne, jakie będą panowały w czasie wykonywania zabiegu.

Wybierając substancję czynną należy pamiętać, iż każda substancja charakteryzuje się pewnym mechanizmem działania. Stosowanie herbicydów zawierających substancje charakteryzujące się różnymi mechanizmami działania jest jednym z najważniejszych elementów przeciwdziałania występowaniu odporności (tab. 5). Dlatego o rotacji nie wolno zapominać.

dr inż. Przemysław Kardasz

Polowa Stacja Doświadczalna IOR–PIB w Winnej Górze

Tab. 1. Wykaz przykładowych herbicydów dedykowanych do wiosennego zwalczania chwastów w zbożach ozimych

Źródło: rejestr środków ochrony roślin MRiRW, 14.02.25 r.

*PZ – pszenica ozima, TZ – pszenżyto ozime, ZZ – żyto ozime, JZ – jęczmień ozimy

Tab. 2. Przykładowe mieszaniny zbiornikowe dedykowane do wiosennego zwalczania chwastów w zbożach ozimych

Źródło: rejestr środków ochrony roślin MRiRW, 14.02.25 r.

*PZ – pszenica ozima, TZ – pszenżyto ozime, ZZ – żyto ozime, JZ – jęczmień ozimy

Tab. 3. Przykładowe mieszaniny zbiornikowe herbicydów i adiuwantów dedykowane do wiosennego odchwaszczania zbóż ozimych

Źródło: rejestr środków ochrony roślin MRiRW, 14.02.25 r.

*PZ – pszenica ozima, TZ – pszenżyto ozime, ZZ – żyto ozime, JZ – jęczmień ozimy

Tab. 4. Temperaturowy zakres stosowania przykładowych substancji czynnych wykorzystywanych do wiosennych poprawek herbicydowych w zbożach ozimych

Różne źródła

Tab. 5. Mechanizm działania i podział, wg HRAC, substancji czynnych wykorzystywanych do wiosennych poprawek w zbożach ozimych

Różne źródła