Wsparcie dla małych gospodarstw 2025 – nabór już za chwilę. Co się zmienia?

Od 1 października rusza nabór 2025 na wsparcie dla małych gospodarstw. Wprowadzono wiele zmian – od nowych obszarów wsparcia, przez zmodyfikowane limity dotacji, po nowe zasady punktacji. Sprawdź, co czeka rolników w tegorocznej edycji programu.

Nowe obszary wsparcia – nie tylko ekologia

W 2024 roku wsparcie obejmowało:

• produkcję ekologiczną,
• Krótkie Łańcuchy Dostaw (KŁD).

W 2025 roku nabór został rozszerzony:

• produkcja inna niż ekologiczna,
• produkcja ekologiczna,
• Krótkie Łańcuchy Dostaw.

Zmodyfikowane limity dotacji: 100 tys. zł i 120 tys. zł

• 2024: maksymalnie 120 tys. zł.
• 2025: są dwie opcje – 100 tys. zł lub 120 tys. zł.

Przychód ze sprzedaży – tylko wpływy brutto

• 2024: ustalenie wysokości przychodu ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie (nie mniej niż 5 tys. zł) odbywa się na podstawie:
  • przychodów ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie z nie więcej niż 12 m-cy poprzedzających m-c złożenia WOPP.
• 2025: ustalenie wysokości przychodu ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie odbywa się na podstawie:
  • wyłącznie wpływów brutto ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie, uzyskanych w okresie nie dłuższym niż 12 m-cy poprzedzających miesiąc złożenia WOPP.

Krótkie Łańcuchy Dostaw – zmiana w definicji rozpoczęcia działalności

• 2024: warunek dotyczący rozpoczynania działalności w zakresie wprowadzania produktów rolnych na rynek w ramach KŁD uznaje się za spełniony, o ile w okresie 24 m-cy poprzedzających dzień złożenia WOPP rolnik nie był zarejestrowany we adekwatnym organie Państwowej Inspekcji S lub IW w związku z rozpoczęciem działalności w ww. zakresie.
• 2025: warunek dotyczący rozpoczynania działalności w zakresie wprowadzania produktów rolnych na rynek w ramach KŁD uznaje się za spełniony, o ile w okresie 24 m-cu poprzedzających dzień ogłoszenia naboru WOPP rolnik nie był zarejestrowany we adekwatnym organie PIS lub IW w związku z rozpoczęciem działalności w ww. zakresie.

Ograniczenia dla rolników, którzy korzystali już z KPO

• 2024: brak możliwości uzyskania wsparcia w przypadku, gdy rolnikowi udzielono już wsparcia w części inwestycji KPO A1.4.1. – chyba iż wsparcia udzielono, ale odmówiono jego wypłaty.
• 2025: brak możliwości uzyskania wsparcia w przypadku, gdy rolnikowi udzielono już wsparcia w części inwestycji KPO A1.4.1. – chyba iż wsparcia udzielono, ale odmówiono jego wypłaty – dotyczy tylko operacji w ramach KŁD – o ile beneficjentowi przed WOP II udzielono wsparcia w części inwestycji KPO A1.4.1. następuje zwrot wypłaconej pierwszej raty pomocy w ramach I.10.5, chyba iż zakres przedsięwzięcia, na który udzielono wsparcia, jest inny niż zakres operacji w ramach I.10.5.

Wymóg wzrostu wartości sprzedaży

• 2024: wymóg uzyskania wzrostu wartości sprzedaży brutto produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie co najmniej o 30% w stosunku do ustalonej dla gospodarstwa wartości przychodu bazowego i nie mniej niż do poziomu odpowiadającego:
  • równowartości minimalnego wynagrodzenia w roku, w którym złożono WOPP – ustalonego jako iloczyn minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w miesiącu, w którym rozpoczął się nabór WOPP, przez liczbę 12.

Obowiązkowy wzrost wartości sprzedaży – 30% i min. 43 200 zł

• 2025: wymóg uzyskania wzrostu wartości sprzedaży brutto produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie co najmniej o 30% w stosunku do ustalonej dla gospodarstwa wartości przychodu bazowego i nie mniej niż do poziomu odpowiadającego:
  • dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia w miesiącu, w którym rozpoczął się nabór WOPP w 2023 roku, czyli 43 200 zł.

Aneksy do umowy – więcej zmian bez dodatkowej biurokracji

• 2024: nie wymagały zawarcia aneksu do umowy o przyznaniu pomocy zmiany dotyczące:
  • inwestycji lub kosztów ogólnych – jednak zachowujące spójność i zgodność operacji z innymi warunkami.
• 2025: nie wymagają zawarcia aneksu do umowy o przyznaniu pomocy zmiany dotyczące:
  • inwestycji lub kosztów ogólnych i inwestycji budowlanych, o ile nie przyznano za nie punktów – jednak zachowujące spójność i zgodność operacji z innymi warunkami.

Systemy jakości – mniej unijnych, nowy krajowy TAQ

• 2024: Możliwość uzyskania punktów za kryterium: uczestnictwa lub planowanego uczestnictwa (przed dniem złożenia WOP I) w unijnych lub krajowych systemach jakości. Punkty można było uzyskać pod warunkiem, iż koncepcja zmian strukturalnych w gospodarstwie przewiduje produkcję objętą systemem jakości, za który mają zostać przyznane punkty i operacja przewidziana w BP dotyczy produkcji objętej tym systemem jakości za który/e przyznano pkt.

W 2024 roku wyróżniono 3 Unijne systemy jakości, za które można uzyskać pkt.

• Chronione nazwy pochodzenia, chronione oznaczenia geograficzne oraz gwarantowane tradycyjne specjalności, w rozumieniu rozporządzenia 2024/1143;
• Rolnictwo ekologiczne, zgodnie z rozporządzeniem 2018/848;
• Chronione nazwy pochodzenia i oznaczenia geograficzne wyrobów winiarskich, o których mowa w części II tytule II rozdziale I sekcji 2 rozporządzenia 1308/2013.

A jak w 2025 roku?

• 2025: Możliwość uzyskania punktów za kryterium: tylko uczestnictwa w unijnych lub krajowych systemach jakości – co najmniej od dnia złożenia WOPP. Punkty można uzyskać pod warunkiem, iż koncepcja zmian strukturalnych w gospodarstwie przewiduje produkcję objętą systemem jakości, za który mają zostać przyznane punkty i operacja przewidziana w BP dotyczy produkcji objętej tym systemem jakości za który przyznano pkt.

W 2025 roku wyróżniono: 2 Unijne systemy jakości, za które można uzyskać pkt:

• Chronione nazwy pochodzenia, chronione oznaczenia geograficzne win i produktów rolnych oraz gwarantowane tradycyjne specjalności dla produktów rolnych, w rozumieniu rozporządzenia 2024/1143;
• Rolnictwo ekologiczne, zgodnie z rozporządzeniem 2018/848.

Dodano nowy krajowy system jakości: Tradition And Quality (TAQ). Ponadto, dodano zobowiązanie beneficjenta do uczestnictwa w systemie jakości do końca OZC (w przypadku przyznania pkt.)