Wsparcie dla producentów zbóż — co proponuje MRiRW?

Rolnicy od miesięcy domagają się realnych działań osłonowych wobec gwałtownych spadków cen płodów rolnych. MRiRW w odpowiedzi dla KRiR podkreśla, iż wsparcie dla producentów zbóż ma swoje ograniczenia. Wszystko przez… prawo unijne i odbicie notowań na światowych giełdach.

Problem w tym, iż to samo ministerstwo w poprzednich latach używało innych argumentów. Gdy za rządów Zjednoczonej Prawicy ceny pszenicy wahały się w granicach 1000–1200 zł za tonę, obecne kierownictwo resortu rolnictwa zarzucało PiS winę za niskie ceny. Nie chciało wtedy przyjmować tłumaczenia, iż spadki notowań wynikają z giełdy MATIF i globalnej sytuacji popytowo-podażowej. Dzisiaj, gdy ceny zboża są nieporównywalnie fatalnie niskie, MRiRW broni się właśnie takimi argumentami. O co chodzi….?

Spadki cen zbóż i ograniczenia pomocy

Według resortu, ceny zbóż w Polsce spadają w ślad za notowaniami unijnymi i światowymi. Wpływ na sytuację mają wysokie plony, problemy z jakością, kursy walut i sytuacja polityczna. MRiRW przypomina, iż unijne przepisy nie dopuszczają regulowania cen ani dopłacania rolnikom do niskich stawek.

Resort przywołał również dane Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej za sierpień 2025 r.:

• pszenica konsumpcyjna — 807 zł/t (–7,1% r./r.),
• pszenica paszowa — 774 zł/t (–10,1% r./r.),
• kukurydza — 919 zł/t (+4,1% r./r.).

Przypatrzmy się, jakie są ceny zbóż w skupach pod koniec sierpnia 2025:

• pszenica konsumpcyjna — 747 zł/t (–7,1% r./r.),
• pszenica paszowa — 676 zł/t (–10,1% r./r.),
• kukurydza — 872 zł/t (+4,1% r./r.).

To poziomy znacznie niższe niż w 2022 r., kiedy panika po agresji Rosji na Ukrainę wywindowała ceny zbóż do rekordowych wartości.

Wsparcie dla producentów zbóż po stratach pogodowych

Drugim obszarem odpowiedzi MRiRW było wsparcie dla rolników dotkniętych nawalnymi opadami. Rolnicy z protokołami strat mogą liczyć m.in. na:

• preferencyjne kredyty na wznowienie produkcji,
• ulgi i odroczenia w KRUS,
• umorzenia i ulgi w czynszach KOWR,
• ulgi w podatku rolnym.

Ministerstwo podkreśliło, iż zgodnie z unijnymi wytycznymi nie ma możliwości przyznawania pomocy wyłącznie opierając się na cenie czy ilości produkcji. Takie wsparcie uznaje się za niezgodne z rynkiem wewnętrznym.

MRiRW w odpowiedzi dla KRiR podkreśla, iż wsparcie dla producentów zbóż ma swoje ograniczenia. Dlatego rolnicy mogą wziąć kredyt na odtworzenie produkcji

fot. Canva

Ale o co chodzi? Czy od czasów rządów Zjednoczonej Prawicy coś się zmieniło w przepisach unijnych? Na przełomie 2022 i 2023 r. oraz na początku 2023 r. m.in. PSL domagał się natychmiastowych dopłat dla rolników, gdy tona pszenicy kosztowała 1000–1200 zł. Nie przyjmowali do wiadomości żadnych argumentów. Za całe zło obwiniali rząd.

Zaproponować komuś kredyt, gdy opłacalność produkcji jest ujemna? Gdy nie ma pewności, czy będzie z czego oddać pożyczone pieniądze? Ale to nie żart…

Ulgi w podatku rolnym? W 2024 r. minister dr Czesław Siekierski obiecał rolnikom ulgi podczas rozmów w Jasionce, tylko resort rolnictwa nie zabezpieczył pieniędzy na ten cel… A wówczas budżet państwa był w dużo lepszej sytuacji… I po obietnicach…

Przerób zbóż w gorzelnictwie — bez dopłat

KRiR postulowała zwiększenie krajowego wykorzystania zbóż poprzez wsparcie branży gorzelniczej. Tu również MRiRW wskazało na brak możliwości prawnych. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1308/2013 i art. 107–109 TFUE, państwa członkowskie nie mogą dopłacać do produkcji alkoholu etylowego.

Resort przypomniał, iż w Polsce 92% alkoholu etylowego wytwarza się z kukurydzy, a inne zboża stanowią jedynie margines. Jedynym realnym wsparciem okazało się zwiększenie od 1 stycznia 2024 r. udziału biokomponentów w paliwach (benzyna E10), co pozwoliło wykorzystać dodatkowe 400–500 tys. ton kukurydzy i zwiększyło produkcję alkoholu o ok. 15%.

Odbudowa stad hodowlanych

Podczas konferencji prasowej 28.08.2025 r. minister rolnictwa Stefan Krajewski mówił o odbudowie pogłowia trzody chlewnej. Wtedy zagospodarujemy nadwyżki produkcyjne zboża.
Aby jednak poprawić obecną sytuację — historycznie niskie pogłowie świń — trzeba lat i wsparcia dla rolników. Chociażby takiego, aby mogli rozwijać produkcję bez obaw drastycznych kar za zapachy na wsi.

Wnioski — polityka i realia — punk widzenia zależy od miejsca siedzenia

Resort podsumował, iż wsparcie dla producentów zbóż musi być zgodne z unijnymi regulacjami. Czyli w dużej mierze ogranicza się do instrumentów już dostępnych — kredytów, ulg, płatności bezpośrednich.

Jednak cała sprawa pokazuje rozdźwięk między polityką a praktyką. To, co kilka lat temu było argumentem PiS tłumaczącym niskie ceny na rynkach światowych, dziś stało się oficjalną linią obrony obecnego kierownictwa resortu. Rolnicy mogą więc pytać nie tylko o narzędzia wsparcia, ale i o to, kto manipuluje przekazem w zależności od tego, kto akurat sprawuje władzę.

Źródło: KRiR