Zakażone ziemniaki trafią do sprzedaży? MRiRW zmienia prawo

1 tydzień temu

Zakażone ziemniaki będą mogły legalnie być sprzedawane, ale tylko pod ścisłą kontrolą. Resort rolnictwa przygotowuje nowe przepisy dla producentów, których plon jest dotknięty bakteriozą pierścieniową. Sprawdzamy, jakie warunki trzeba będzie spełnić?

Od lat polscy producenci ziemniaków walczą z bakteriami, które niszczą plony i generują wysokie koszty utylizacji. W odpowiedzi na liczne apele branży o wsparcie resort rolnictwa proponuje rozwiązanie. Przedstawił je jako nowelę przepisu. Według niej, zakażone ziemniaki, adekwatnie bulwy podejrzane o zakażenie bakterią Clavibacter sepedonicus, będzie można zbyć. Decydujące jednak będą warunki i nadzór nad całym procesem dystrybucji.

Zakażone ziemniaki do sprzedaży, a nie do utylizacji

Dotychczasowe przepisy wymuszały utylizację bulw ziemniaka zakażonych przez Clavibacter sepedonicus czy Ralstonia solanacearum. Między innymi mogły one trafiać wyłącznie na paszę po obróbce cieplnej, do spalarni, biogazowni. Dopuszczalne było także ich zakopanie na miejscu produkcji. Dla wielu gospodarstw oznaczało to ogromne straty finansowe.

Projekt noweli rozporządzenia przygotowany 11 kwietnia 2025 r. zaprezentowany 23 maja 2025 r. zmienia tę praktykę. Rolnicy będą mogli przekazać bulwy podejrzane o zakażenie bakterią Clavibacter sepedonicus do konsumpcji. Jednakże będą musiały być spełnione określone warunki związane z bezpośrednią sprzedażą:

do zarejestrowanego podmiotu profesjonalnego (magazyn, pakowalnia, sortownia),
do sprzedawcy detalicznego, pod warunkiem iż sprzedaż nie odbywa się przez internet ani poza punktem stałej lokalizacji.
Sprzedaż wymagać będzie udokumentowania fakturą VAT, a każdy etap dystrybucji — identyfikowalny.

Zakażone ziemniaki sprzedawane pod kontrolą. Co zakłada projekt?

Nowe przepisy podkreślają, iż bakteria Clavibacter sepedonicus wywołująca bakteriozę pierścieniową ziemniaka nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ludzi. Jest bowiem neutralizowana przez obróbkę termiczną. Dlatego dopuszcza się przeznaczenie podejrzanych o zakażenie ziemniaków do konsumpcji, ale bez możliwości ich sadzenia.

Resort rolnictwa wprowadza rygorystyczne warunki:

zakaz sprzedaży obwoźnej i internetowej,
obowiązek dostarczenia bulw bezpośrednio z gospodarstwa do odbiorcy,
pełna dokumentacja (faktura VAT, dokument WZ),
zabezpieczenie procesu unieszkodliwienia resztek w sposób wykluczający ryzyko rozprzestrzeniania się Clavibacter sepedonicus.

Takie rozwiązanie ma uniemożliwić rozprzestrzenianie się bakterii oraz zapewnić przejrzystość obrotu.

Co zyskują producenci ziemniaków? Nowe możliwości i niższe straty

W Polsce ziemniaki uprawia się na ponad 224 tys. ha. Natomiast liczba podmiotów produkujących i dystrybuujących ziemniaki, zarejestrowanych przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa wynosi ok. 39 tys. Czyli naprawdę dla wielu z tych producentów bakterioza pierścieniowa to realne zagrożenie egzystencji gospodarstwa. Nowe przepisy dają im więc szansę na odzyskanie części kosztów i uniknięcie utylizacji.

Projekt w konsultacjach społecznych

Konsultacje publiczne metodą pisemną z wykorzystaniem poczty elektronicznej zostały skrócone do 21 dni. Dlatego, iż nowe regulacje są korzystne dla producentów rolnych. jeżeli uzyskają poparcie sektora, mają wejść w życie już 7 dni po ogłoszeniu. To reakcja na potrzeby branży i próba ratowania dochodów plantatorów.

Zakażone ziemniaki podejrzane o porażenie przez Clavibacter sepedonicus już nie tylko do utylizacji — podsumowanie zmian

Zmiana	Dotychczas	Po zmianie
Możliwość sprzedaży zakażonych bulw	Brak – tylko utylizacja lub przetwórstwo przemysłowe	Dozwolona sprzedaż do konsumpcji przy spełnieniu warunków
Bezpieczeństwo zdrowotne	Bakteria niegroźna, ale ścisły nadzór	Nadal nadzór, ale możliwość wprowadzenia na rynek spożywczy
Warunki sprzedaży	Zakaz handlu	Sprzedaż bezpośrednia z fakturą i pełną identyfikowalnością
Zakazane formy dystrybucji	Wszystkie	Sprzedaż internetowa i obwoźna przez cały czas zabroniona
Korzyść dla rolnika	Koszty utylizacji, brak przychodu	Możliwość zbytu i zmniejszenia strat finansowych

Najważniejsze zmiany wynikające z projektu przepisów

Dodanie nowej formy zagospodarowania zakażonych bulw — sprzedaż do konsumpcji.
Warunki sprzedaży: tylko z gospodarstwa, tylko do określonych podmiotów, z dokumentacją.
Zakaz handlu zdalnego i mobilnego, m.in. przez internet i na targowiskach.
Obowiązek unieszkodliwiania resztek i dezynfekcji miejsc magazynowania.

Konsekwencje dla producentów ziemniaków

Zmniejszenie strat finansowych — legalna forma sprzedaży zakażonych partii.
Większa elastyczność gospodarowania surowcem.
Większe obowiązki formalne — dokumentacja, faktury, przejrzystość dystrybucji.
Ograniczenie ryzyka rozprzestrzeniania bakterii dzięki zorganizowanemu systemowi obrotu towarem roślinnym, czyli podejrzanymi o zakażenie bulwami.

Źródło: RCL

Idź do oryginalnego materiału