Zelektryfikowane linie kolejowe w Polsce i Europie

Elektryfikacja linii kolejowych to jeden z kluczowych wskaźników nowoczesności i efektywności systemu transportowego danego kraju. Pociągi elektryczne są nie tylko bardziej ekologiczne, ale także cichsze i szybsze od swoich spalinowych odpowiedników. Jak wygląda sytuacja w Europie, a zwłaszcza w Polsce w kontekście elektryfikacji kolei? Dane Eurostatu za 2022 rok dostarczają nam interesujących informacji.

• W Polsce zelektryfikowanych jest 62,7% linii kolejowych.
• To stawia nasz kraj na środkowej pozycji w Europie, tuż za Norwegią i Hiszpanią.
• Polska wyprzedziła takie kraje jak Francja czy Niemcy, które są często postrzegane jako bardziej zaawansowane technologicznie.
• Od 2004 roku liczba kilometrów zelektryfikowanych linii kolejowych w Unii Europejskiej wzrosła o 12%.

Co to jest elektryfikacja kolei?

Elektryfikacja kolei to proces, w którym tradycyjne lokomotywy spalinowe zastępowane są pojazdami elektrycznymi. Energia elektryczna potrzebna do napędzania pociągów pobierana jest z sieci trakcyjnej, czyli specjalnych linii napowietrznych lub trzeciej szyny umieszczonej między torami.

Elektryfikacja jest kluczowym elementem modernizacji sieci kolejowych, zmniejszającym negatywny wpływ transportu kolejowego na środowisko i czyniącym go środkiem korzystnym w porównaniu z transportem drogowym i innymi gałęziami transportu silnie uzależnionymi od paliw kopalnych.

Elektryfikacja kolei w Polsce

W Polsce proces elektryfikacji kolei trwa od wielu lat. Najbardziej zelektryfikowane są linie kolejowe na głównych trasach między dużymi miastami. Jednak wciąż istnieje wiele odcinków, które czekają na modernizację.

Początki elektryfikacji polskich kolei sięgają połowy lat 30. XX wieku. Pierwszą zelektryfikowaną linią była trasa z Warszawy do Otwocka, uruchomiona w 1936 roku. Proces ten nabrał tempa po II wojnie światowej, gdy konieczne stało się odbudowanie i modernizacja infrastruktury kolejowej. W latach 50. i 60. elektryfikacja stała się priorytetem, co doprowadziło do znacznego wzrostu liczby zelektryfikowanych linii.

Obecnie w Polsce eksploatowanych jest 19,3 tys. km linii kolejowych, w tym zelektryfikowanych jest 12,1 tys. km.

Zelektryfikowane linie kolejowe w Europie

W 2022 roku długość zelektryfikowanych linii kolejowych w krajach Unii Europejskiej osiągnęła 115 tys. km, co oznacza wzrost o 12% w porównaniu z 2004 rokiem, kiedy wynosiła 102,5 tys. km. Cała sieć kolejowa w Unii Europejskiej liczy długość 202 tys. km, a udział linii zelektryfikowanych stanowi blisko 57%.

Dane Eurostatu pokazują duże zróżnicowanie pod względem stopnia elektryfikacji linii kolejowych w poszczególnych krajach europejskich. Na jednym biegunie znajdują się kraje, gdzie elektryfikacja jest bardzo zaawansowana (Szwajcaria, Luksemburg, Belgia), a na drugim – kraje, gdzie jej poziom jest niski lub zerowy (Mołdawia, Albania, Kosowo, Irlandia, Litwa).

Udział zelektryfikowanych linii kolejowych w Polsce i innych krajach Europy; Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat

Analizując dane Eurostat, możemy zauważyć znaczące różnice w poziomie elektryfikacji linii kolejowych w poszczególnych krajach Europy:

Liderzy elektryfikacji: W Szwajcarii (99,8%) oraz Gruzji (98,4%) praktycznie cała sieć kolejowa jest zelektryfikowana. To świadczy o zaawansowaniu technologii oraz dbałości o ekologiczne rozwiązania transportowe.

Wysoki poziom elektryfikacji: Kraje takie jak Luksemburg (96,7%), Czarnogóra (90,5%), Belgia (88,0%) i Szwecja (75,0%) również wykazują bardzo wysoki poziom elektryfikacji swoich linii kolejowych.

Średni poziom elektryfikacji: Polska (62,7%) plasuje się powyżej średniej Unii Europejskiej, która wynosi 56,9%. Inne kraje o zbliżonym poziomie to Hiszpania (64,8%), Norwegia (64,3%) i Francja (60,3%).

Niski poziom elektryfikacji: W krajach takich jak Litwa (7,9%), Estonia (11,9%), Łotwa (13,5%) czy Irlandia (2,6%) udział zelektryfikowanych linii jest znacznie niższy, co może wynikać z mniejszego nacisku na modernizację infrastruktury kolejowej lub ograniczeń finansowych.

Brak elektryfikacji: W Mołdawii, Albanii oraz Kosowie udział zelektryfikowanych linii wynosi 0%, co wskazuje na brak inwestycji w elektryfikację kolei.

Wyzwania i przyszłość elektryfikacji kolei

Mimo wielu korzyści, elektryfikacja linii kolejowych wiąże się z wyzwaniami, takimi jak wysokie koszty inwestycji oraz potrzeba modernizacji istniejącej infrastruktury. Jednakże, korzyści długoterminowe przeważają nad początkowymi trudnościami, co sprawia, iż elektryfikacja pozostaje priorytetem w polityce transportowej wielu krajów.

W przyszłości, dalsze inwestycje w elektryfikację oraz rozwój technologii, takich jak pociągi zasilane energią odnawialną, będą najważniejsze dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju i poprawy jakości życia.

Podsumowanie

Udział zelektryfikowanych linii kolejowych w Polsce i Europie jest zróżnicowany, jednak trend jest wyraźnie pozytywny. Polska, z udziałem 62,7%, plasuje się powyżej średniej unijnej, co świadczy o znaczących postępach w modernizacji infrastruktury kolejowej.

Elektryfikacja kolei jest nie tylko ekologicznym, ale także ekonomicznym rozwiązaniem, które przynosi korzyści zarówno środowisku, jak i gospodarce. Kontynuacja inwestycji w tym kierunku jest kluczowa dla przyszłości zrównoważonego transportu kolejowego w Europie.

Image by freepik