Zmiany w odszkodowaniach za szkody wyrządzone przez zwierzęta

Rolnicy będą mogli uzyskać odszkodowanie za szkody wyrządzone przez niektóre gatunki ptaków. Nad zmianami w odszkodowaniach za szkody wyrządzone przez zwierzęta pracuje sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Chodzi o poselski projekt nowelizacji ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1387, dalej: projekt). Nad zmianami w odszkodowaniach za szkody wyrządzone przez zwierzęta pracuje sejmowa Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Co się zmieni w odszkodowaniach za szkody na gruntach rolnych?

Projekt ma na celu poszerzenie katalogu zwierząt, których szkody na gruntach uprawniają rolników do otrzymania odszkodowania od Skarbu Państwa. Chodzi konkretnie o ptactwo tj. dzikie gęsi z rodzaju Anser, żurawie, łabędzie i kruki w uprawach na gruntach ornych. Ponadto odszkodowanie ma przysługiwać za szkody wyrządzone przez kormorana i czaplę siwą na gruntach pod stawami hodowlanymi.

Przewiduje się zmiany w odszkodowaniach za szkody wyrządzone przez zwierzęta, m.in. przez kormorana na gruntach pod stawami hodowlanymi

fot. Canva

Większość wskazanych wyżej gatunków ptaków jest chroniona. Wśród dzikich gęsi są trzy gatunki łowne: gęś gęgawa, gęś zbożowa, gęś białoczelna. Jednak w praktyce trudno jest rozróżnić, który konkretnie gatunek gęsi wyrządził szkodę.

Omawiany projekt nowelizacji przepisów pozwoli na wypłatę odszkodowań lub rekompensat za szkody powodowane przez wskazane wyżej gatunki ptaków. Powodują one bowiem największe szkody w uprawach. Chodzi tu przede wszystkim o zasiewy kukurydzy, zbóż ozimych, zbóż jarych, rzepaku i innych oraz w stawach hodowlanych.

Obecnie brakuje przepisów umożliwiających wypłaty tego typu odszkodowań.

Odszkodowania za szkody na gruntach rolnych według obecnego prawa

W obecnym stanie prawnym odpowiedzialność Skarbu Państwa lub dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego w zakresie odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta będące pod ochroną zawierają przepisy ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy Prawo łowieckie. Chodzi o art. 126 ust. 1 pkt 1 — 5 ustawy o ochronie przyrody oraz art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy — Prawo łowieckie.

Obowiązujące przepisy odnoszą się jedynie do żubrów, wilków, rysi, niedźwiedzi i bobrów oraz do dzików, łosi, jeleni, danieli i saren. W obecnym stanie prawnym rolnik nie ma możliwości uzyskania odszkodowania za szkody wyrządzone w uprawach przez ptactwo.

Ptaki osiadając na uprawianych gruntach, często doszczętnie wyniszczają uprawę, wydziobując zasiane ziarno, bądź wybierając młode rośliny po wschodach. Stado ptaków może liczyć choćby kilkaset osobników. W efekcie ich wizyty na polu wiążą się najczęściej z potrzebą dokonywania nowych zasiewów i ponoszeniem po raz drugi nakładów na materiał siewny i związane z tym prace polowe.

Ponadto nawet, jeżeli rolnik ponownie zasieje zniszczoną uprawę lub posieje gatunek inny niż uszkodzony przez ptaki, często plon z takiej uprawy jest dużo niższy, co w rezultacie powoduje dalsze straty rolnika. w tej chwili jedynym, ale mało skutecznym sposobem próby ochrony plonów przed szkodami jest odstraszanie, na przykład metodą hukową, albo przez puszczanie nagrań odgłosów naturalnych wrogów ptaków. Jednak na to jest potrzebne zezwolenie w przypadku chronionych ptaków.