Zróżnicowana struktura upraw — rośliny pozytywne dla gleby i ujemne

Zróżnicowana struktura upraw to jedna z ośmiu praktyk ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi. Jej celem jest dbałość o dobrą jakość gleby. Dowiedz się, jakie rośliny i w jakich proporcjach warto uwzględnić w zasiewach, aby dostać dopłaty.

Zróżnicowana struktura upraw ma na celu poprawę jakości gleby poprzez odbudowę jej warstwy próchniczej czy mikrobiologicznie czynnej. Poza tym rośliny polecane do zasiewów w ramach zróżnicowanej struktury mają wpłynąć dodatnio na bilans materii organicznej i zwiększenie różnorodności. Sprawdźmy, jaki ma być udział poszczególnych gatunków roślin w zasiewach.

Ekoschemat Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi

Ten ekoschemat obejmuję łącznie osiem praktyk, którym przypisana jest odpowiednia liczba punktów. Praktyki te można realizować na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych (TUZ). Dopuszczalne jest także ich łączenie w dowolnej konfiguracji, w ten sposób uzyskując wymaganą liczbę punktów.

Wykaz praktyk ekoschematu wraz z punktacją

• Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt — pkt. 5;
• Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe — pkt. 5;
• Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia
  • wariant podstawowy — pkt. 1;
  • wariant z wapnowaniem — pkt. 3;
• Zróżnicowana struktura upraw — pkt. 3;
• Wymieszanie obornika z glebą na GO w terminie 12 godzin od jego aplikacji — pkt. 2;
• Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo — pkt. 3;
• Uproszczone systemy uprawy — pkt. 4;
• Wymieszanie słomy z glebą — pkt. 2.

Wyliczenie minimalnej liczby punktów w ekoschemacie

Aby uzyskać wsparcie finansowe za realizację tego ekoschematu, należy uzyskać minimalną liczbę punktów dla gospodarstwa. Liczbę punktów automatycznie naliczy aplikacja eWniosekPlus. jeżeli jednak chcemy mieć wcześniej pewność dochowania zasad, należy:

powierzchnię użytków rolnych x 25% x 5 pkt = minimalna liczba pkt.

Przykładowe wyliczenie minimalnej liczby pkt. dla 20-hektarowego gospodarstwa z gruntami ornymi:

20 ha x 25% x 5 pkt. = 25 pkt.

Na czym polega praktyka zróżnicowana struktura upraw?

Warunkiem przyznania punktów za tę praktykę jest prowadzenie na gruntach ornych co najmniej trzech różnych upraw. Ściśle mówiąc, za uprawę się uznaje:

• rodzaj roślin;
• formę jarą i ozimą tego samego rodzaju;
• gatunek roślin z rodzin
  • kapustowatych;
  • psiankowatych;
  • dyniowatych;
• grunt ugorowany;
• trawy lub inne zielone rośliny pastewne.

Podkreślić należy, iż co najmniej jedna uprawa musi mieć pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej.

Zróżnicowana struktura upraw — wymagany procentowy udział upraw

Czyli uprawiać musimy co najmniej 3 różne uprawy na gruntach ornych (GO) w gospodarstwie, ale procentowo musi to wyglądać następująco:

• 65% — udział głównej uprawy, czyli zajmującej największą powierzchnię GO nie przekracza 65% powierzchni GO w gospodarstwie;
• 10% — natomiast udział najmniejszej uprawy nie może być mniejszy niż 10% powierzchni uprawy wszystkich GO w gospodarstwie;
• 20% — co najmniej 20% w strukturze zasiewów powinny stanowić gatunki upraw mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej;
• 65% — udział zbóż nie przekracza 65% w strukturze upraw na powierzchni GO gospodarstwa;
• 30% — natomiast upraw o ujemnym wpływie na bilans materii organicznej nie może być więcej niż 30% GO gospodarstwa;
• 10% — jeżeli uprawia się więcej niż trzy uprawy, udział pozostałych łącznie nie może być mniejszy niż 10% GO gospodarstwa.

Co bardzo ważne(!), uprawami dominującymi nie mogą być rośliny: miododajne, interwencji bioróżnorodności na gruntach ornych w ramach płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych i grunty ugorowane. Praktyki nie można łączyć z ekoschematami: Ekstensywne użytkowanie TUZ, Retencjonowanie wody na TUZ.

Zróżnicowana struktura upraw — wykaz upraw

Uprawy o pozytywnym wpływie na bilans glebowej materii organicznej — gatunki

W strukturze zasiewów co najmniej 20% powinny stanowić gatunki upraw mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej. Oto one:

• ciecierzyca — pospolita;
• groch — siewny jadalny, siewny pastewny (peluszka), siewny jadalny z rośliną podporową, siewny pastewny (peluszka) z rośliną podporową, zwyczajny łuskowy, zwyczajny cukrowy;
• groszek — lędźwian;
• fasola — wielokwiatowa, zwykła karłowa, zwykła tyczna;
• komonica — błotna, zwyczajna;
• koniczyna — egipska (aleksandryjska), krwistoczerwona, perska, białoróżowa (szwedzka), biała, czerwona;
• lucerna — chmielowa (nerkowata), mieszańcowa, sierpowata, siewna;
• łubin — biały, wąskolistny, żółty;
• nostrzyk — biały, żółty;
• mieszanki — bobowatych drobnonasiennych, bobowatych na ziarno lub na zielonkę, jednoroczna traw, jednoroczna traw z bobowatymi drobnonasiennymi; trawy w siewie czystym z przeznaczeniem na nasiona, wieloletnia traw z bobowatymi drobnonasiennymi, wieloletnia traw, bobowato-gorczycowa, bobowato-słonecznikowa, bobowatych ze zbożami na nasiona, bobowatych ze zbożami na zielonkę;
• poziomka — poziomka, truskawka;
• seradela — uprawna;
• soczewica — jadalna z rośliną podporową;
• soja — zwyczajna;
• sparceta — (esparceta) siewna, piaskowa;
• wyka jara — bobik, bób, wyka siewna, wyka siewna z rośliną podporową;
• wyka ozima — kosmata, kosmata z rośliną podporową;
• zielarskie — babka lancetowata, bylica estragon, dziurawiec zwyczajny, hyzop lekarski, jeżówka purpurowa, krwawnik pospolity, lawenda wąskolistna, lebiodka (oregano) pospolita, lubczyk ogrodowy, melisa lekarska, mięty kędzierzawa, pieprzowa, długolistna i okrągłolistna, mniszek lekarski, rukiew wodna, rumian rzymski (szlachetny), ruta zwyczajna, rutwica lekarska, serdecznik pospolity, szałwia lekarska, szanta zwyczajna, ślazówki ogrodowa i turyngska, żeń-szeń prawdziwy.

Uprawy o ujemnym wpływie na bilans glebowej materii organicznej — gatunki

Pamiętajmy, udział upraw mających ujemny wpływ na bilans glebowej materii organicznej nie może przekraczać 30% powierzchni GO w gospodarstwie. Oto one:

• burak — cukrowy, ćwikłowy, liściowy (boćwina), pastewny;
• cykoria — pastewna;
• czosnek — por;
• dynia — figolistna, olbrzymia, piżmowa, zwyczajne — cukinia, kabaczek, patison, oleista, pastewna;
• kapusta rzepak jary — brukiew;
• kapusta warzywna — brokuł włoski, jarmuż, kalafior, kapusty — brukselska, głowiasta biała, głowiasta czerwona, pastewna, włoska;
• kapusta adekwatna — kapusta chińska, kapusta pekińska;
• kawon (arbuz);
• marchew — pastewna;
• melon;
• oberżyna;
• ogórek
• pomidor i pomidor skórzasty;
• rzepa — ścierniskowa;
• salsefia;
• seler — korzeniowy;
• topinambur;
• ziemniak.

Źródło: ARiMR