1 rok temu
Aktualne ceny mleka w Polsce wykazują wciąż trend spadkowy i utrzymują się na niskim poziomie już od początku roku. Odzwierciedlają też analogiczne zmiany zachodzące na globalnym rynku mleka. Jest źle, a może być jeszcze gorzej. Sprawdźmy, jak sytuację na rynku mleka postrzegają analitycy.
Czy wiele gospodarstw mleczarskich czeka bankructwo? Słaby globalny popyt i rosnąca podaż — to dwa główne czynniki regulujące aktualne ceny mleka. Ostatnie gwałtowne i drastyczne spadki cen mleka i jego produktów zaskoczyły choćby analityków rynkowych. Prognozy też nie napawają optymizmem.
Aktualne ceny mleka w Polsce
Aktualne ceny mleka w Polsce utrzymują się na niskim poziomie już od początku roku. Z kolei spadkowy trend z czerwca br. wskazuje na pogorszenie sytuacji. Średnia cena mleka w czerwcu wyniosła bowiem 193,58 zł/hl, czyli była o prawie 30% niższa w porównaniu do grudnia ub.r. Eksperci nie mają złudzeń i przewidują kontynuację tego trendu. Może to z kolei prowadzić do bankructwa wielu gospodarstw mleczarskich. A wysokie koszty produkcji potęgują możliwość plajty.
Co dalej z produkcją mleka w Polsce?
Aktualne ceny mleka, a dokładnie ich katastrofalne spadki doprowadziły do konieczności omówienia kondycji rynku z ministerstwem rolnictwa. Zespół ds. Mleczarstwa, w którego skład wchodzą najważniejsze organizacje branżowe, zaapelował 11 sierpnia br. o spotkanie z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Celem spotkania jest omówienie aktualnej kondycji rynku mleka w kontekście dotacji dla hodowców krów przyznawanych w 22 krajach Unii Europejskiej, z wyłączeniem Polski. Obawa polega na tym, iż brak takich dopłat może osłabić konkurencyjność polskiego mleczarstwa na globalnym rynku. Celem spotkania będzie również wypracowanie wspólnych strategii mających na celu ochronę i rozwój produkcji mleczarskiej w Polsce.
Czy rynek mleka w Polsce przeżywa kryzys?
Organizacje branżowe, na czele z Polską Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka interweniowały już w sprawie uruchomienia dopłat z budżetu krajowego do krów mlecznych. Jednak ministerstwo rolnictwa, w ślad za Komisją Europejską, oceniło sytuacją jako korektę sytuacji rynkowej, a nie kryzys.
Stwierdzenie, iż mamy do czynienia z korektą sytuacji rynkowej, a nie z kryzysem budzi nasz sprzeciw. Sytuacja polskich producentów mleka stale się pogarsza. Dlatego dzisiaj, w imieniu Zespołu ds. Mleczarstwa, zwróciliśmy się na piśmie do Ministra RiRW Roberta Telusa z prośbą o spotkanie, w celu omówienia bieżącej sytuacji na rynku mleka, w kontekście dopłat do krów, otrzymanych przez 22 kraje członkowskie UE, z wyłączeniem Polski. Naszym zdaniem ta sytuacja może skutkować obniżeniem przewagi konkurencyjnej polskiego mleczarstwa na globalnym rynku — informuje PFHBiPM.
Ceny mleka najniższe od pięciu lat
Globalny rynek mleka przeżywa silny regres. A ostatnie, wtorkowe (15.08.2023 r.) notowania cen Global Dairy Trade (GDT) zaskoczyły choćby ekonomistów. Indeks cen GDT spadł we wtorek o 7,4%, przy średniej cenie sprzedaży 2875 USD za tonę. w tej chwili znajduje się na najniższym poziomie od listopada 2018 r.
Ceny produktów mleczarskich odnotowały spadki i prezentowały się następująco:
- mleko pełne w proszku — spadek o 10,9% — do 2548 USD/t;
- odwodniony tłuszcz mleczny — spadek o 5,3% — do 4452 USD/t;
- mleko odtłuszczone w proszku — spadek o 5,2% — do 2333 USD/t;
- masło — spadek o 3% — do 4539 USD/t.
W tym samym czasie cheddar podrożał o 5,8% do 4127 USD/tonę. Kolejna aukcja GDT odbędzie się 5 września.
Przyczyny niskiej ceny mleka
Światowe aktualne ceny mleka i produktów mlecznych spadają siódmy miesiąc z rzędu. Warunki na rynku mleczarskim pogorszyły się, a ceny spadły. Tymczasem rynek nie spodziewał się tak gwałtownego i dużego spadku. Przyczyną jest natomiast słaby globalny popyt i rosnąca podaż. Analitycy nie widzą szybkiego zwrotu. Ekonomiści wskazują, iż dostawy mleka prawdopodobnie zmniejszą się w drugiej połowie roku gospodarczego. Jednak nie będzie to wystarczający sygnał do pobudzenia rynku.
Czy Chiny dyktują ceny?
Ważnym rynkiem zbytu mleka i jego produktów są Chiny. Jednak bieżące wyzwania gospodarcze w tym kraju i słabszy chiński juan nie przyczyniły się do wzrostu siły nabywczej. Ponadto Chiny mają większe krajowe dostawy mleka oraz produkcję i zapasy mleka w proszku, więc nie ma powodu, aby Chińczycy importowali więcej produktów nabiałowych. Chiński import produktów mlecznych przez cały czas spada.
Wysokie zapasy pełnego mleka w proszku (WMP), wyższe ceny międzynarodowe i rządowe wsparcie wpłynęły na ograniczenie import do Chin mleka i jego produktów w 2022 r. Tendencja ta utrzymała się także w 2023 r. Popyt na produkty mleczne uległ zmniejszeniu ponadto wraz z falą upałów i spowolnieniem wzrostu gospodarczego. Istnieje bowiem silna korelacja między wzrostem gospodarczym Chin a importem produktów mlecznych. W pierwszej połowie roku (styczeń–czerwiec) całkowity import produktów mlecznych do Chin wyniósł 1,39 Mt, co oznacza spadek o 15,2% rok do roku. Oczekuje się również, iż w 2023 r. produkcja mleka w Chinach wzrośnie o 4,6% w porównaniu z 2022 r. do 41 mln ton, zgodnie z najnowszymi szacunkami opublikowanymi przez USDA w lipcu.
Eksport produktów mlecznych do Chin
Utrzymujący się słaby popyt z Chin jest ważny, ponieważ ma on duży wpływ na rynki światowe. Główne kraje eksportujące produkty mleczne do Chin wysłały ich znacznie mniej, w analizie rok do roku. Spadki eksporu rok do roku odnotowały więc:
- Nowa Zelandia — o 22,5% do 0,63 mln ton w pierwszej połowie roku;
- Australia — o 20% do 0,1 mln t;
- Unia Europejska — o 13,8% do 0,4 mln t.
USA są jedynym krajem, który wykazał wzrost o 19,2% w tym okresie.
Ekologiczne mleko też notuje spadki i ustala ceny
Produkcja ekologiczna notuje spadki, ponieważ czynniki związane z mniejszym popytem, wyższymi kosztami i niższymi cenami są bardziej odczuwalne w tym sektorze. Dlatego m.in. niemieckie firmy Bioland i Naturland obliczyły cenę mleka ekologicznego, którą mleczarnie i sprzedawcy detaliczni powinni przyjąć jako podstawę. We wspólnych konsultacjach ustalili cenę 67 centów za kg mleka, sugerując, iż pokrywa ona w pełni koszty. Z kolei dwa największe niemieckie stowarzyszenia rolnictwa ekologicznego chcą odwrócić obserwowany od początku roku negatywny trend cenowy mleka ekologicznego. Aby zapewnić pokrycie kosztów i móc w dłuższej perspektywie utrzymać wysokie standardy zrównoważonego rozwoju dla mleka ekologicznego, firmy potrzebują solidnej i stałej ceny.
Lepiej już było na rynku mleka
Obecnie największym czynnikiem powodującym spadki cen jest słaby popyt i nic nie wskazuje na odwrócenie tego trendu w krótkim okresie. W skali globalnej większość gospodarek przez cały czas boryka się z wysoką inflacją, a biorąc pod uwagę wzrost dostaw krajowych i słaby wzrost gospodarczy, nic nie wskazuje na to, by chiński duży popyt powrócił. Po szczycie odnotowanym w styczniu 2023 r. ceny konsekwentnie spadają. Aktualne ceny mleka są najniższe od prawie pięciu lat. A ekonomiści prognozują pogorszenie sytuacji.
Źródła: Agrarheute, AgroTimes, AHDB, KRIR, PFHBiPM
