Astronomia

Koniunkcja Ceres i M100

2 lat temu Tegoroczne marcowe niebo wyjątkowo zaskakuje. Miesiąc ten rozpoczął się koniunkcją Jowisza i Wenus, a parę dni temu mieliśmy okazję być świadkami rozpoczęcia tak długo wyczekiwanej po mroźnej zimie wiosny. Ponadto, do 28 marca aktywny jest rój meteor...

Zagadka Oumuamua rozwiązana. Na początku niektórzy...

2 lat temu Sześć lat temu zaobserwowaliśmy małe ciało niebieskie, które przelatywało przez Układ Słoneczny z zaskakująco rosnącą prędkością. Naukowcy głowili się wtedy, dlaczego kometa przyspiesza i co sprawia, iż ma "własny napęd". Teraz "Nature" ogłosiło, co ...

Raport doradców ESA: Europa musi zacząć działać te...

2 lat temu Doradcy ESA alarmują, iż kraje europejskie muszą zacząć działać już teraz, jeżeli nie chcą, aby ich rola w eksploracji kosmosu zmalała.

Katalog Caldwella: C25

2 lat temu O obiekcie: C25 to gromada kulista znajdująca się w gwiazdozbiorze Rysia, która została odkryta przez Williama Herschela 31 grudnia 1788 roku. Wyróżnia się spośród innych gromad kulistych tym, iż znajduje się na dalekich peryferiach Drogi Mlecznej – ...

Nawigacja to nie tylko GPS. Z jakich systemów korz...

2 lat temu Nawigacja w telefonie to nie tylko GPS. System ustalania położenia, bazujący na danych z satelit, jest o wiele bardziej rozbudowany. Jakie jeszcze systemy wchodzą w skład globalnego systemu nawigacji satelitarnej? Jakie państwa za nie odpowiadają? I ...

Gryzonie w kosmosie

2 lat temu Tam, gdzie są ludzie, tam są i myszy. Nie inaczej jest w przypadku badań biologicznych w kosmosie. Mus musculus (mysz domowa) jest organizmem powszechnie wykorzystywanym w badaniach biologicznych. Naukowcy wybierają ten gatunek gryzoni ze względu na ...

Tychon jako ogromny akcelerator cząstek

2 lat temu Astronomowie zmapowali pole magnetyczne w pobliżu pozostałości po supernowej Tychona w gwiazdozbiorze Kasjopei, odkrywając "delikatny taniec między porządkiem a chaosem". Opublikowane 28 lutego, najnowsze zdjęcie nowej Tychona pokazuje ją w dotychcza...

Nowo odkryty rodzaj soli może wyjaśnić tajemnicę p...

2 lat temu Nowe odkrycie może wyjaśnić czerwone smugi na księżycu Jowisza – Europie – które nie pasowały do żadnej znanej substancji na Ziemi. Naukowcy odkryli dwa nowe rodzaje stałych kryształów, które powstają podczas zmieszania soli kuchennej i wody w niskic...

Pierwsze wyniki obserwacji ESO skutków zderzenia s...

2 lat temu Przy pomocy Very Large Telescope (ESO) dwa zespoły astronomów obserwowały skutki kolizji amerykańskiej sondy kosmicznej Double Asteroid Redirection Test (DART) z asteroidą Dimorphos. Kontrolowany impakt był testem obrony planetarnej, ale dał także as...

CanSat z misją dla środowiska

2 lat temu Członkowie teamu DustX mierzą się z naukowym i inżynieryjnym wyzwaniem, jakim jest budowa oraz testy własnego działającego minisatelity. Urządzenie, poza wykonaniem misji podstawowej, zbada zanieczyszczenie środowiska. W tym celu młodzi naukowcy opra...

Mierząc ku gwiazdom – recenzja książki

2 lat temu Mierząc ku gwiazdom. Apollo 11 i kosmiczny wyścig to jedna z nielicznych pozycji dostępnych na polskim rynku, która poświęcona jest wyścigowi kosmicznemu z lat 60. ubiegłego wieku i na pewno jest książką godną uwagi. W końcu sam Michael Collins,...

Farmaceuci kontra homeopatia – rozmowa z Kajetanem...

2 lat temu Lekarz lub aptekarz tolerujący homeopatię, to nie mniejsza patologia, od zawodowego astronoma układającego sobie życie pod dyktando horoskopu. Tymczasem rodzima Naczelna Izba Aptekarska, podchodzi do problemu z zaskakującą pobłażliwością, żeby nie po...

Bakterie w kosmosie – czy na innych planetach są...

2 lat temu O tym, iż bakterie mogą przetrwać choćby w najmniej sprzyjających warunkach, świadczy wiele badań prowadzonych w różnych ekosystemach. Jednym z najbardziej nietypowych miejsc, w których możemy spotkać mikroorganizmy, jest na przykład gorąca, kwaśna g...

Tak ludzie powrócą na Księżyc. Wszystko, co musisz...

2 lat temu Amerykańska flaga wetknięta w księżycowy grunt i astronauci w białych skafandrach to stały element popkulturowej rzeczywistości. Filmy, zdjęcia, logo MTV. To po prostu jeden z tych momentów w historii ludzkości, który zna każdy. Warto jednak zdać sob...

Katalog Caldwella: C24

2 lat temu W katalogu Caldwella na miejscu 24. znajdziemy obiekt NGC 1275. Jest to jedna z bliższych Ziemi ogromnych galaktyk eliptycznych z aktywnym jądrem.

Teleskop Webba robi widzi potrójnie dzięki pierści...

2 lat temu Kosmiczny Teleskop Webba, wykorzystując zjawisko makrosoczewkowania grawitacyjnego wokół gromady galaktyk zlokalizowanej w odległości 3.2 miliardy lat świetlnych od Ziemii, uchwycił potrojony obraz pewnej odległej galaktyki. Obraz galaktyki RX J2129,...

Skafander księżycowy programu Artemis zaprezentowa...

2 lat temu Już w momencie otwarcia programu Artemis było wiadomo, iż NASA potrzebuje skafandrów kosmicznych nowej generacji. Kierowany przez agencję projekt xEMU zakończył się jednak porażką. Raporty wykazały, iż strój nie będzie gotowy na czas. Amerykanie zmie...

Marsjański helikopter Ingenuity wykonał lot na Mar...

2 lat temu W kwietniu 2021 r. kamera łazika marsjańskiego Perseverance NASA zarejestrowała jego maleńkiego kuzyna, robota Ingenuity, unoszącego się nad powierzchnię Czerwonej Planety. Wznosząc się 3 metry wzwyż w marsjańskie niebo, 4-funtowy (1,8 kilograma) hel...

Katalog Caldwella: C23

2 lat temu O obiekcie: jeżeli moglibyśmy podróżować w czasie i przestrzeni, tak aby ujrzeć naszą Galaktykę od zewnątrz, prawdopodobnie przypominałaby ona obiekt Caldwell 23. Ta galaktyka spiralna znajduje się około 35 milionów lat świetlnych od Ziemi. Odkryta z...

Sprzężenie ciemnego z czarnym, czyli droga do najd...

2 lat temu Enigmatyczna ciemna energia i supermasywne czarne dziury tworzą ciche przymierze, decydujące zakulisowo o losach wszechświata. Taką wizję kosmologii zaproponował w swojej najnowszej pracy zespół Duncana Farraha (którego poprosiłem o kilka słów koment...

Nowe odkrycia na temat pochodzenia wody w Układzie...

2 lat temu Korzystając z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), astronomowie wykryli gazową wodę w dysku, w którym powstają planety wokół gwiazdy V883 Orionis. Niesie ona chemiczną sygnaturę, która wyjaśnia podróż wody z gazowych obłoków gwiazdotw...

Teleskop Chandra odkrywa zderzające się czarne dzi...

2 lat temu Nowe badania przy użyciu teleskopu rentgenowskiego Chandra umożliwiły obserwacje dwóch par supermasywnych czarnych dziur w galaktykach karłowatych na kursach kolizyjnych. Jest to pierwszy dowód na istnienie niedługo mających się zdarzyć spotkań tego ...

Embargo pomoże restauracjom dostarczać posiłki. Wp...

2 lat temu Embargo uruchamia dostawy. Polsko-brytyjski startup, który oferuje aplikację lojalnościową i system CRM dla gastronomii, udostępnił obsługę zamówień z dowozem i odbiorem. Dzięki temu restauracje, kawiarnie, piekarnie i sklepy zyskują kolejny kanał ob...

Modernizacja sieci radioteleskopów ALMA

2 lat temu Podjęto decyzję o zamianie korelatora, systemu transmisji sygnału i odbiorników w sieci radioteleskopów ALMA. Będzie to kosztowna operacja, która miejmy nadzieję spowoduje znaczący rozwój radioastronomii. Konkretnym celem tych usprawnień jest zwiększ...

Lodowa skorupa Tytana a pływy jego oceanu

2 lat temu Od czasu pierwszych badań dokonanych dzięki sondy Cassini, Tytan zdawał się niezwykle interesujący dla naukowców. Nie tylko był jedynym ciałem niebieskim poza Ziemią, na którym zaobserwowano zbiorniki cieczy, ale pod jego grubą lodową skorupą odkryto...

Niebo otwarte dla wszystkich

2 lat temu W poznańskim Centrum Kultury Zamek rozpoczęła się wystawa Nie to Niebo. Wystawa zaprasza słowami Carla Sagana: O wiele lepiej poznawać wszechświat takim, jaki jest, niż trwać w złudzeniach na jego temat. Nie ma tu jednak konfliktu, świat sztuki spoty...

Koszmarny wypadek Tesli w Chinach. Czy to była awa...

2 lat temu W Chinach doszło do koszmarnego wypadku z udziałem Tesli Model 3. Samochód najpierw zderzył się z autobusem, a następnie samochodem osobowym. Wszystko zarejestrowały kamery miejskiego monitoringu. Na podstawie nagrań można sądzić, iż być doszło do aw...

Satelity do detekcji fal gamma

2 lat temu Konstelacja małych satelitów mogłaby zrewolucjonizować badania najbardziej energetycznych eksplozji w kosmosie. Pomogłoby to astronomom rozjaśnić tajemnice zderzających się pozostałości gwiazd, produkujących potężne fale grawitacyjne. Czym adekwatnie...

Zapisz się na obóz astronomiczny 2023

2 lat temu Obóz astronomiczny Almukantaratu – dwa tygodnie z astronomią Obóz astronomiczny to okazja dla młodych pasjonatów astronomii i nauk ścisłych na spędzenie wakacji pod namiotami wśród rówieśników o podobnych zainteresowaniach w malowniczym Nadwarciański...

Katalog Caldwella: C22

2 lat temu Na pozycji 22. w katalogu Caldwella zamieszczona została mgławica planetarna NGC 7662, nazywana także Błękitną Śnieżką, odkryta w 1784 r.

Niebo w marcu 2023 roku

2 lat temu Rozpoczął się marzec – miesiąc, w którym zaczyna się wiosna. Pierwszym dniem astronomicznej wiosny będzie 20.03. Data ta nie jest zgodna z pierwszym dniem kalendarzowej wiosny (zawsze przypadającym na 21 marca) ze względu na większą długość roku zwro...

Czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej pochłania o...

2 lat temu Obłok pyłowy X7 o długości 3000 jednostek astronomicznych (średnich odległości Ziemia-Słońca) jest rozrywany przez czarną dziurę leżącą w centrum Drogi Mlecznej – Sagittariusa A*. W 2023 mamy to szczęście, iż niemalże na żywo możemy obserwować to zda...

Dlaczego wysyłamy w kosmos grzyby? Czyli mikrobiol...

2 lat temu Grzyby, roztocza czy bakterie - pierwsza myśl, jaka nam się nasuwa, to pytanie o potencjalne szkody, które mogą wyrządzić. Mikroorganizmy te bowiem wywołują przeróżne choroby oraz przyczyniają się do skrócenia daty ważności jedzenia. W rzeczywistości...

Chiński system wykrywania asteroid wkracza w kolej...

2 lat temu Chińska Narodowa Agencja Kosmiczna ogłosiła w kwietniu zeszłego roku, iż pracuje nad planem obrony planetarnej. Obejmuje on śledzenie obiektów bliskich Ziemi i przetestowanie możliwości zmiany toru lotu asteroid, podobnie jak misja DART NASA, w ciągu...

James Webb odkrył bananowe galaktyki. Początki Wsz...

2 lat temu Cała nasza wiedza na temat początków Wszechświata to skrawki informacji połączonych w jedną całość masą domysłów, które układają się w jedną całość. Naukowcy są tego świadomi i tak naprawdę to po to powstał James Webb – czyli kosmiczny teleskop...

Czarne dziury potencjalnym źródłem ciemnej energii...

2 lat temu Rozszerzanie wszechświata stanowi zagadkę dla naukowców od dekad. Szczególnie tajemnicze zdawało się odkrycie, iż jego tempo wzrasta w czasie. Pozornie wbrew logice, bo przecież we wszechświecie o tak gargantuicznej masie, oddziaływanie grawitacyjne ...

Wyjątkowo dokładne dane dotyczące tranzytu Merkure...

2 lat temu Rok 2023 rozpoczął się znakomitą szansą dla Solar Orbitera na lepsze i dokładniejsze wyniki. 3 stycznia, kiedy to z sondy tej zaobserwować można było tranzyt Merkurego na tarczy Słońca, Solar Orbiter uchwycił go jako idealne koło. Na pokładzie Solar....

Fobos i Deimos – o dwóch kartoflach na orbicie Mar...

2 lat temu O Marsie powiedziano już wszystko. Sam poświęciłem mu z dziesięć artykułów, rozprawiając na temat jego struktury, atmosfery, eksploracji oraz szansach na przyszłą kolonizację. Jednak jakoś nigdy nie skupiłem się na dwóch niepozornych księżycach Czerw...

Konkurs astrofotograficzny

2 lat temu Klub Astronomiczny Almukantarat ogłosił konkurs astrofotograficzny dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Do wygrania m.in. sprzęt astronomiczny i dwa w pełni opłacone pobyty na letnim obozie astronomicznym. Do wzięcia udziału w konkursi...

Katalog Caldwella: C21

2 lat temu O obiekcie: C21 to nieregularna galaktyka karłowata oddalona o 12,5 miliona lat świetlnych od Ziemi. Procesy formowania się w niej gwiazd są tak rozległe i intensywne, iż astronomowie nazywają ją galaktyką gwiazdotwórczą. Obiekt odkrył astronom Willi...

Radar NASA uchwycił szczegółowy obraz nietypowej, ...

2 lat temu Asteroida (2011 AG5) o wyjątkowo wydłużonym kształcie została uchwycona przez Radar Planetarny NASA. Dnia 3 lutego bieżącego roku asteroida ta znajdowała się w odległości ponad 1.78 miliona kilometra od Ziemi (1.2 odległości Ziemia- Słońca). W czasie...

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba odkrywa detale Gro...

2 lat temu Astronomowie ujawnili najnowszy obraz głębokiego nieba wykonany przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, zawierający niedostrzeżone dotąd szczegóły w rejonie kosmosu zwanym Gromadą Pandora (inaczej Abell 2744). Widok z Webba ukazuje trzy gromady galakt...

Zamarznięty ocean pod powierzchnią Charona

2 lat temu Lodowy wulkanizm Charona, największego księżyca Plutona, w tym rozległe pęknięcia w jego lodowej powierzchni, mogą być spowodowane aktywnością zamarzniętego wodnego oceanu pod nią. Jak sugerują nowe modele, kiedy wewnętrzny ocean Charona zamarzł, móg...

Oppenheimer. Triumf i tragedia ojca bomby atomowej...

2 lat temu Wciągający, emocjonujący i inspirujący reportaż o życiu naukowca, który zmienił losy wojny i nasz sposób patrzenia na atom. Kai Bird i Martin J. Sherwina po latach studiowania historii J. Roberta Oppenheimera przedstawiają nam jego historię, pełną za...

SpaceX bije rekord misją o północy

2 lat temu 12 lutego Falcon 9 firmy SpaceX wystrzelił 55 nowych satelitów internetowych Starlink na niską orbitę okołoziemską. Tym samym, pobito rekord najkrótszej przerwy między startami z jednej platformy startowej (w tym przypadku z Cape Canaveral) – 5 dni. ...

Mity wśród Gwiazd: Gwiazdozbiór Krzyża Południa

2 lat temu Krzyż Południa to najmniejsza ze wszystkich konstelacji, ale za to jedna z najlepiej znanych. Jej kształt jest łatwy do rozpoznania i znalezienia na niebie, dlatego pojawia się w wielu mitologiach na całym świecie. Jedna z gwiazd Krzyża Południa ma.....

Obchody 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika w...

2 lat temu 19 lutego 2023 roku odbyła się 550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika. Z tej okazji w Toruniu rozpoczął się Światowy Kongres Kopernikański, który przez najbliższe miesiące będzie pojawiał się w różnych polskich miastach.

Skąd wiemy, iż Ziemia odbiega Słońce? – 550 roczni...

2 lat temu Dokładnie 550 lat temu, 19 lutego 1473 roku, urodził się wybitny astronom, twórca modelu heliocentrycznego – Mikołaj Kopernik. To on umieścił w centrum Układu Słonecznego nie Ziemię, a Słońce. Tym samym dokonał jednej z największych rewolucji w nauce...

Dawne przyrządy astronomiczne – czego używano do o...

2 lat temu Astronomia to przede wszystkim obserwacje, obliczenia i eksperymenty, które nie mogą się odbyć bez odpowiednich narzędzi. Dziś nie wyobrażamy sobie astronomii bez teleskopów, sond kosmicznych i komputerów, jednak są to dosyć nowe wynalazki. Jakich na...

10 lat od odkrycia największej galaktyki spiralnej...

2 lat temu Odkąd astronomowie odkryli 10 lat temu największą galaktykę spiralną we wszechświecie minęła dekada. Od tamtego czasu, rekordzistką pozostaje galaktyka NGC 6872 – galaktyka typu Sb w gwiazdozbiorze pawia, odległa od Ziemi o 212 milionów lat świetlnyc...