1 rok temu
Od miesięcy w branży mleczarskiej mamy do czynienia z pogłębiającym się dołkiem cenowym. W końcu jednak notowania GDT drgnęły. W górę poszły ceny niektórych produktów mlecznych. Czy na długo?
Przypomnijmy, grudniowa (2022 r.) średnia cena za litr mleka, przekraczająca 2,70 zł, przeszła już do historii. Albowiem w styczniu 2023 r. jej gwałtowny spadek (do ok. 2,20 zł/l) zapoczątkował długotrwały trend zniżkowy. Z miesiąca na miesiąc było już tylko gorzej, aż ostatecznie w lipcu cena mleka osiągnęła w niektórych skupach wartość 1,78 zł/l. Ożywienie przyniosło dopiero wrześniowe notowanie GDT, które po raz pierwszy od miesięcy zakończyło się na plusie. W górę poszły ceny masła i pełnego mleka w proszku. Spadły za to ceny OMP.
Jakie ceny produktów mlecznych w czerwcu?
Ceny skupu mleka zwykle podążają za cenami produktów mleczarskich. A te w 2023 r. odnotowują wyraźne spadki.
Przeanalizujmy zatem, jak kształtowały się ich ceny w Polsce w czerwcu 2023:
- Masło w blokach kosztowało w czerwcu 23,84 zł/kg i było o 0,7% tańsze niż w maju i o 25,7% r/r. W okresie od stycznia do czerwca 2023 średnia cena masła w blokach wynosiła 25,07 zł/kg i była o 15,7% niższa niż w analogicznym okresie 2022 roku.
- Za sery podpuszczkowe oferowano średnio 19,15 zł/kg. Tym samym cena była o 2,7% niższa niż miesiąc wcześniej i o 17,6 proc. w skali roku. Ponadto średnia cena za pierwsze sześć miesięcy roku spadła do 21,35 zł/kg (-1,2% r/r).
- Natomiast cena za odtłuszczone mleko w proszku (OMP) w czerwcu wynosiła 11,21 zł/kg. Tym samym była o 2,3 proc. niższa w skali miesiąca i o 39 proc. niższa r/r. Spadek odnotowała również średnia cena OMP za pierwsze półrocze. Albowiem w 2023 r. kształtowała się ona na poziomie 12,32 zł/kg, czyli -27,7% wobec analogicznego okresu w 2022 r.
Według danych PONT polskie mleczarstwo tylko w I kwartale 2023 r. odnotowało spadek zysków aż o 97% w skali roku! To dużo, tym bardziej, iż jednocześnie w przetwórstwie mleczarskim spadek wyniósł 2,4% r/r.
Przy wzroście kosztów o 17% r/r, przychody branży zwiększyły się jedynie o 9% r/r, odzwierciedlając sytuację, w której spadki cen skupu nie nadążały za obniżkami cen przetworów — oceniają analitycy banku PKO BP.
Globalne mleczarstwo pod kreską? Ceny mleka w lipcu i sierpniu
Wahania notowań indeksu cenowego GDT przekładają się bezpośrednio na obniżki lub podwyżki ceny produktów mlecznych, w tym również mleka.
A ta w lipcu 2023 r. wynosiła średnio 188,67 zł/hl. Była więc o 2,5% niższa niż w czerwcu 2023 oraz o 19,3% niższa w skali roku. Ponadto w okresie siedmiu pierwszych miesięcy 2023 roku średnia cena skupu mleka ukształtowała się na poziomie 214,43 zł/hl i była o 2,9% wyższa w porównaniu do analogicznego okresu 2022 roku.
Analizując ceny mleka w skupach ze względu na lokalizację na mapie Polski, można zauważyć dość spore zróżnicowanie. Albowiem w lipcu najwięcej mleczarzom płacono w województwach:
- podlaskim — 199,72 zł/hl,
- podkarpackim — 189,89 zł/hl,
- dolnośląskim — 189,62 zł/hl.
Jednocześnie w tym samym okresie część skupów oferowała choćby o ponad 10% niższe stawki:
- 178,02 zł/hl — woj. pomorskie,
- 181,31 zł/hl — kujawsko-pomorskie,
- 182,63 zł/hl — łódzkie.
Również ceny produktów mlecznych w UE w sierpniu odnotowały głównie spadki. Mianowicie:
- masło potaniało o -2,2 proc. (do 442 €/100 kg),
- SMP — 227 €/100 kg (-0,7%),
- WMP — 325 €/100 kg (-3,4%),
- cheddar: 357 €/100 kg (-0,1% ).
W połowie sierpnia indeks cen na nowozelandzkiej Global Dairy Trade (GDT) osiągnął poziom najniższy od września 2018 r.
GDT: wrzesień przynosi poprawę
Dopiero 5 września 2023 trend ten uległ odwróceniu. Mianowicie na GDT ogólny wskaźnik cen poszedł w górę o 2,7%. Wzrosły ceny produktów mlecznych, choć nie wszystkich. Mianowicie zwyżkę odnotowały:
- AMF (+2,7%),
- masło (+1,1%) ,
- WMP (+5,3%).
Natomiast spadki cen dotyczą:
- maślanki w proszku (-6,5%),
- sera (-0,6%),
- OMP (-1,6%).
Po miesiącach spadku notowań indeks cen GDT uległ w końcu odwróceniu
fot. Global Dairy Trade
Ceny produktów mlecznych w skupach
A zatem w unijnym mleczarstwie powiało optymizmem.
Albowiem średnia unijna cena skupu mleka w lipcu br. spadła do 43,7 c/kg (-1,3% m/m i -14,4% wobec lipca 2022 r.). Z kolei szacunkowa cena za sierpień wynosi 43,58 c/kg (-0,4%). Natomiast cena spotowa mleka 3 września wyniosła 51,5 c/kg.
Tymczasem w polskich skupach średnia cena mleka na początku września (4.09.2023) wciąż trzymała poziom około 1,78 zł/l (178,99 zł/hl). To najniższa średnia stawka, jaką według GUS proponowano w Polsce w lipcu 2023. Aby w cennikach zmiany „na plus” zaczęły być odczuwalne dla polskich mleczarzy, trend zwyżkowy na GDT musiałby być bardziej długofalowy.
Źródło: PFHBiPM, Global Dairy Trade, Forum Mleczarskie, PKO BP
