8 godzin temu
Azot (N) i niektóre inne składniki po zbiorze pierwszego pokosu na łąkach lub wypasie kolejnych odrostów na pastwiskach, wywierają decydujący wpływ na plony i jakość paszy, głównie zawartość suchej masy, a w niej białka, włókna i składników mineralnych.
Dawki azotu zależą przede wszystkim od rodzaju gleby (mineralna lub organiczna) oraz składu botanicznego runi. Niekiedy także od uwilgotnienia gleby, bowiem w dłużej trwającym okresie posusznym, efektywność plonotwórcza N jest mniejsza, a w skrajnych przypadkach szkodliwa.
Występujące niedobory wody mogą bowiem prowadzić do zasychania roślin, w pierwszej kolejności szlachetnych traw. Wnoszony w takich warunkach N lub inne składniki nie dają pożądanych rezultatów, a choćby są niewskazane, gdyż pogłębiają ten kryzys.
Na glebach organicznych azot w niewielkich dawkach
Trwałe użytki zielone (TUZ) zlokalizowane na glebach organicznych (torfach, murszach) często nie wymagają nawożenia N, a jeżeli tak to w niewielkich symbolicznych dawkach, rzędu 10-20 kg/ha, po zebranym pokosie. Przy postępującej mineralizacji torfów i uwalnianiu N, jego zawartość jest często wystarczająca dla prawidłowej wegetacji roślin.
Na glebach mineralnych jednorazowa dawka N po zbiorze I pokosu, powinna być większa, rzędu 40-60 kg/ha, choć przy dużym udziale roślin bobowatych w runi (powyżej 20 proc.), można ją zmniejszyć o połowę.
By się upewnić czy dawka N jest zasadna, można pobrać reprezentatywną próbkę glebową, ustalając w Stacji Chemiczno-Rolniczej zawartość azotu mineralnego (Nmin.). O odżywieniu roślin azotem świadczy też intensywność zieleni.
Dawki N kształtują skład botaniczny runi TUZ
Należy zaznaczyć, iż dawki N kształtują w istotnym stopniu skład botaniczny runi TUZ. Zbyt duże powodują dominację traw, które wypierają z runi cenne, ze względu na jakość paszy (zawartość i jakość białka oraz jej smakowitość), rośliny bobowate (koniczyny, lucerny, komonice) i zioła.
Z kolei przy niskich dawkach azotu, rośliny te mają lepsze warunki, rozrastają się i wypierają z runi azotolubne trawy, co wprawdzie obniża koszt stosowania N, ale może zmniejszyć plon zielonki.
Należy też mieć na uwadze fakt, iż głęboko korzeniące się rośliny bobowate w porównaniu z płycej korzeniącymi się trawami, są mniej uzależnione od deficytu wody, co w okresach posusznych, ma istotne znaczenie dla wielkości plonów.
Jakie nawozy azotowe na TUZ
Spośród obecnych na rynku nawozów azotowych, optymalny pod względem skuteczności plonotwórczej, jest RSM oraz saletra amonowa lub oferowane pod różnymi nazwami saletrzaki, w tym salmag (zawierają dodatkowo Ca i Mg). Na glebach w miarę wilgotnych lub przed spodziewanym deszczem, można też wysiać mocznik lub siarczan amonu, który dostarczy dodatkowo siarkę.
Widoczny niedobór azotu na roślinach TUZ, można też w pewnym stopniu uzupełnić dolistnie, stosując wodny roztwór mocznika, np. w nawozie Pulrea (bez inhibitora nitryfikacji i powłoki biodegradowalnej). Zalecany jest on w stężeniu do 15 proc., jeżeli w poroście są wyłącznie rośliny trawiaste oraz do 5 proc., przy udziale roślin dwuliściennych (bobowatych i ziół).
Korzystnie na przebieg wegetacji roślin UZ, a zwłaszcza jakość uzyskanej paszy, wpływa także selen, zawarty m.in. w biostymulatorze AminoSelenit.
Do sporządzanego roztworu warto też dodać siarczan magnezu, jedno- (w stężeniu do 3 proc.) lub 7-wodny (do 5 proc.), a także specjalistyczne nawozy wieloskładnikowe, np. ActiPlon lub ActiMag Łąki i Pastwiska, które zawierają także, cenny dla roślin i zwierząt sód.
Sporządzony roztwór tych lub innych nawozów zaleca się, gdy porost osiągnie wysokość, co najmniej 15-20 cm, przewidując minimum 12 dni do spodziewanego terminu zbioru lub wypasu kolejnego odrostu.
Zasadne na TUZ jest też stosowanie gnojowicy i nawozów potasowych
Po pierwszym pokosie lub wypasie, celowy może być też wysiew nawozów potasowych, w dawce do 60 kg/ha K2O (100 kg soli potasowej) na glebach organicznych oraz do 50 kg na glebach mineralnych, w zależności od zasobności gleby i spodziewanych plonów. Wiosną po pierwszym pokosie, zasadne może być też stosowanie gnojowicy (w dawce do 25 m3) lub gnojówki (do 20m3/ha), w zależności od zawartości w nich suchej masy.
Zbędne jest wówczas dodatkowe nawożenie mineralne. Na pastwiskach nawozy naturalne, ze względów fitosanitarnych, nie są zalecane w tym okresie.
