8 miesięcy temu
Czy ceny nawozów azotowych spadną? Wszystko na to wskazuje. Począwszy od sytuacji podażowo-popytowej na spadających cenach gazu ziemnego kończąc. Kwestią otwartą pozostaje jedynie pytanie: kiedy to nastąpi?
Przyjrzyjmy się sytuacji na europejskim rynku gazu. Sprawdźmy również, co na temat tego, kiedy spadną ceny nawozów azotowych mówią analitycy rynkowi.
Nawozy azotowe są, ale nikt na razie nie kupuje
Na polskim rynku pod koniec 2023 r. poprawiła się dostępność nawozów azotowych. Jest to wynikiem m.in. wzrostu produkcji własnej oraz zwiększonego importu.
Wzrost krajowej produkcji nawozów azotowych
Jak poinformowali eksperci z Zespołu Analiz Sektorowych PKO Banku Polskiego, po zmniejszeniu wolumenu produkcji nawozów azotowych w I półroczu 2023 r. (spadek o 30% r/r), w III kwartale nastąpiła poprawa i zwiększyły się rozmiary produkcji. W październiku 2023 r. produkcja nawozów azotowych w Polsce była o 41% większa względem poprzedniego roku i zbliżona do przeciętnej produkcji w pierwszym półroczu 2022 r. U jednego z największych krajowych producentów nawozów, Grupy Azoty, produkcja w sektorze nawozów azotowych w listopadzie 2023 r. wyniosła 282 tys. ton i była o 13% wyższa niż w październiku ub.r. (245 tys. ton). W konsekwencji, w grudniu 2023 r. u krajowych dystrybutorów poprawiła się dostępność nawozów azotowych. Na przykład w firmie Agrochem Puławy do sprzedaży powróciły produkty, których długo nie było w ofercie, takie jak Pulrea + INu, Pulsar, Salmag czy Saletrosan 30.
Zwiększony import nawozów azotowych
Jeśli chodzi o import nawozów, to dr Arkadiusz Zalewski, ekspert z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, na platformie LinkedIn przekazał informacje na temat importu tych produktów. Mianowicie poinformował on, iż w okresie styczeń – październik 2023 r. zaimportowano do Polski łącznie 2556 tys. ton nawozów mineralnych. Import nawozów azotowych w tym okresie wyniósł 1427 tys. ton i był o 1,9% większy w stosunku do poprzedniego roku. W analizowanym okresie najwięcej nawozów azotowych sprowadzono z Niemiec (302 tys. ton), Rosji (294 tys. ton), Litwy (141 tys. ton), Algierii (83,1 tys. ton), Omanu (73,0 tys. ton) i Węgier (69,1 tys. ton).
Spadek popytu na nawozy mineralne
Pomimo dobrej dostępności i szerokiej oferty nawozów azotowych dostępnej u krajowych dystrybutorów, niewielu rolników decydowało się na zakup tych produktów w końcówce 2023 r. Również w tej chwili większość producentów rolnych uważnie śledzi rynek nawozów i wstrzymuje się z zakupami. Do czasu, aż ceny nawozów azotowych zaczną spadać. Ponadto popyt na nawozy mineralne jest generalnie mniejszy niż w poprzednich latach. Wynika to z pogorszenia ekonomicznej sytuacji producentów, spadku cen płodów rolnych i opłacalności produkcji.
Europejski rynek gazu w trendzie spadkowym
To, iż ceny nawozów azotowych zaczną spadać jest niemal pewne. Bowiem europejski rynek gazu od dłuższego już czasu pozostaje w trendzie spadkowym. Tymczasem gaz ziemny stanowi 80–90% całkowitych kosztów produkcji amoniaku, z którego wytwarza się nawozy azotowe. Stąd kształtowanie się cen tego surowca jest decydujące dla kosztów produkcji nawozów azotowych i niezwykle ważne dla ich przemysłowego wytwarzania.
Wykres 1. Ceny gazu ziemnego w okresie ostatnich 3 miesięcy, Holandia TTF (euro/MWh)
fot. tradingeconomics.com
Zdaniem dr Arkadiusza Zalewskiego spadkowy trend w europejskich cenach gazu powinien działać stabilizująco na ceny nawozów azotowych. Przyjrzyjmy się zatem, jak w ostatnich miesiącach kształtowały się ceny gazu ziemnego. W połowie października 2023 r. gaz TTF w kontraktach terminowych wyceniano na około 50 euro/MWh, a choćby więcej. Pod koniec grudnia (29 grudnia 2023 r.) było to około 35 euro/MWh. Na koniec 2023 r. ceny gazu TTF były już o ponad 60% niższe niż przed rokiem. Ale to nie koniec, gdyż w pierwszej dekadzie stycznia widzimy kontynuację trendu zniżkowego. Bowiem 9 stycznia 2024 r. cena gazu ziemnego spadła do około 30 euro/MWh.
Dla porównania na wykresie rekordowa cena gazu ziemnego w 2022 r. W dniu 26 sierpnia 2022 r. wzrosła ona do najwyższego poziomu, wynoszącego około 340 euro/MWh.
Wykres 2. Ceny gazu ziemnego w okresie ostatnich 5 lat, Holandia TTF (euro/MWh)
fot. tradingeconomics.com
Czy ceny nawozów azotowych spadną jeszcze w styczniu?
Eksperci są zgodni co do tego, iż w 2024 r. rynek nawozów prawdopodobnie będzie się powoli normalizował. Z kolei ceny nawozów azotowych będą ulegać stabilizacji lub choćby spadać. Pytanie tylko, kiedy realnie odczujemy na naszym rynku spadek cen nawozów azotowych? Analitycy z Zespołu Analiz Sektorowych PKO Banku Polskiego twierdzą, iż ceny nawozów azotowych powinny osiągnąć szczyt już w styczniu 2024 r. Następnie zaczną powoli spadać i pozostaną w trendzie spadkowym do jesieni 2024 r. Z kolei według dr Arkadiusza Zalewskiego z IERiGŻ, ceny nawozów azotowych ustabilizują się lub choćby zaczną spadać w I kwartale 2024 r. Zdaniem specjalistów, będą to jednak spadki nieznaczne i powolne.
Jednocześnie eksperci przestrzegają, iż zbyt duże skumulowanie popytu może spowodować okresowe podwyżki cen nawozów azotowych. Skumulowane zakupy mogą bowiem wpłynąć na ograniczenie dostępności niektórych produktów, co może skłonić dystrybutorów do podniesienia cen. Podwyżki te nie muszą wystąpić, ale eksperci nie wykluczają, iż takie sytuacje mogą mieć miejsce. Generalnie jednak w najbliższych miesiącach można oczekiwać, iż ceny nawozów 2024 będą się zmieniać w niewielkim stopniu. Oczywiście, o ile nie wystąpią znaczące zmiany w podaży.
Źródło: LinkedIn, tradingeconomics
