1 rok temu
Zakaz stosowania glifosatu to temat wciąż budzący kontrowersje. Międzynarodowy zespół naukowców zbadał, jakie mogą być ekonomiczne skutki wycofania glifosatu z UE. Wyniki są częściowo zaskakujące.
Dotychczasowe badania skupiały się przede wszystkim na kontrowersjach związanych z bezpieczeństwem żywności czy wpływem glifosatu na środowisko. Teraz naukowcy zwracają uwagę na ekonomiczne skutki wycofania glifosatu dla rolników. Wyniki badań obejmują różne kraje i uprawy, ukazując, iż wpływ zakazu może się znacznie różnić w zależności od warunków lokalnych.
Jak działa glifosat?
Herbicyd glifosat pobierany jest przez zielone i niezdrewniałe części rośliny. Następnie układowo, tj. z sokami roślinnymi krąży po roślinie, docierając do wszystkich jej organów. W tym także do podziemnych (korzeni, kłączy, rozłogów, bulw, cebul). Zakłóca szlak biosyntezy aminokwasów aromatycznych. W efekcie dochodzi do głodu aminokwasowego i roślina zamiera.
Środek jest stosowany na rośliny suche, przy temperaturze powietrza powyżej 0°C. Opad po godzinie od zabiegu nie wpływa na skuteczność herbicydu.
Ile glifosatu stosuje się w Europie?
Glifosat jest wciąż najczęściej stosowanym herbicydem w Europie. Powiedzmy też, iż jego użycie jest bardzo proste. Wykorzystuje się go zarówno do zwalczania zbędnej roślinności w uprawach rolnych, jak i do desykacji, obróbki ścierniska, przygotowania pasów uprawowych. Poza tym to popularny środek zwalczający chwasty i zbędną roślinność, w tym wieloletnią na nasypach kolejowych, torowiskach, itp.
Szacuje się, iż na 28 sierpnia br. glifosat jest stosowany w ok. 30% upraw jednorocznych i aż 50% – upraw wieloletnich. Czyli na gajach oliwnych, winnicach, sadach.
Gdzie badano ekonomiczne skutki wycofania glifosatu z UE?
Naukowcy Robert Finger, Niklas Möhring i Per Kudsk dotarli do 19 badań na temat glifosatu, opublikowanych do 2022 r. Dotyczą one bardzo różnych upraw rolniczych, systemów upraw i przede wszystkim ich rodzajów. Sprawę badano w 9 krajach: Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Francji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoszech, Szwecji i Danii.
Wyniki dotyczą zarówno jednorocznych upraw rolniczych, jak i upraw wieloletnich, takich jak winnice czy sady.
Jak wysokie mogą być ekonomiczne koszty wycofania glifosatu?
Okazuje się, iż straty w zyskach z upraw rolniczych są różnorodne i zależą od typu uprawy. W przypadku jednorocznych upraw straty wynoszą zwykle mniej niż 100 euro na hektar rocznie. Natomiast w przypadku bardziej skomplikowanych, wieloletnich upraw, takich jak winnice we Francji, straty mogą sięgnąć choćby 553 euro na hektar rocznie, co stanowi znaczącą (około 20%) część zysków.
Przyczyny różnic w bezpośrednich danych między jedno- a wieloletnimi uprawami wynikają z liczby aplikacji herbicydu w ciągu roku oraz dostępnych alternatyw dla glifosatu.
Jeśli spojrzymy na względne dane jedno- i wieloletnich upraw, to ekonomiczne skutki są na podobnym poziomie. W przypadku upraw rolniczych zakres strat w zależności od badania wynosi od 3 do 37%.
Wiele pytań dotyczących skutków zakazu glifosatu pozostaje otwartych
Naukowcy zwracają uwagę, iż trudny do oszacowania jest koszt wycofania glifosatu w wielu specyficznych systemach upraw, takich jak, chociażby metody oszczędzające glebę (no-till, strip-till). Opierają się one na stosowaniu glifosatu. jeżeli zostanie on wycofany, rolnicy będą zmuszeni kupić maszyny i zatrudnić dodatkowych pracowników do prowadzenia uprawy alternatywnymi metodami. To wszystko podniesie znacząco koszty funkcjonowania gospodarstwa rolnego.
Nie wiadomo również, jak zakaz stosowania glifosatu wpłynie na produkcję materiału roślinnego. Ściślej mówiąc, co stanie się na przykład, gdy herbicyd ten nie będzie już stosowany w celu ograniczenia odporności chwastów.
Skutki wycofania glifosatu z UE dla rynków i cen są niewystarczająco zbadane
Naukowcy zwracają również uwagę, iż brakuje badań dotyczących długoterminowych skutków uprawy bez stosowania glifosatu. W efekcie nie wiadomo, jak zakaz wpłynie na rynki i ceny produktów pochodzenia roślinnego.
Próba stworzenia jednolitego obrazu na podstawie połączonych wyników badań pokazuje wyraźnie, iż wciąż nie znamy ekonomicznych skutków wycofania glifosatu w wielu uprawach i systemach produkcji roślinnej. Wciąż sporo europejskich państw nie przeprowadziło takich badań. Jasne jest jednak, iż skutki wycofania glifosatu z UE będą silnie zależne od alternatyw, na które zdecydują się rolnicy.
Dodatkowe informacje dotyczące badania
Badanie zostało wykonane w ramach Grupy Ekonomii Rolnej i Polityki Rolnej (AECP-Group), która jest częścią ETH-Zürich. Zespół naukowców zidentyfikował i przeanalizował 19 badań na ten temat. 10 z nich zostało zrecenzowanych, 9 opublikowali przedstawiciele przemysłu lub rządy krajowe.
Źródło: Communications Earth & Environment
