Groźne szkodniki borówki: Wciornastki coraz większym problemem

W ostatnich latach coraz większym problemem są nowe groźne szkodniki borówki wysokiej. Ich ekspansja stanowi zagrożenie dla wielu upraw. O jakich gatunkach mowa?

Groźne szkodniki borówki wysokiej obejmują coraz szerszą grupę owadów. Tymczasem ten gatunek uprawny uważano w przeszłości za mało podatny na choroby i szkodniki. Jednakże wraz z postępującymi zmianami klimatu sytuacja ulega dramatyczniej zmianie. Pojawiają się przybysze z odległych regionów świata, z którymi trudno walczyć z powodu braku zarejestrowanych środków. A sytuacja będzie się pogarszać.

Groźne szkodniki borówki atakują plantacje na południu Włoch

W ostatnich latach krajobraz fitosanitarny upraw jagodowych w basenie Morza Śródziemnego dynamicznie się zmienia. Jedną z oznak postępujących zmian jest to, iż na plantacjach borówki wysokiej w południowej części kraju wciornastki nie mogą być już traktowane jako problem drugorzędny. w tej chwili stały się one zagrożeniem strukturalnym, wymagającym ciągłych i proaktywnych strategii obrony. Mocno zadomowionym we Włoszech szkodnikiem jest wciornastek zachodni (Frankliniella occidentalis).

Czego jeszcze obawiają się plantatorzy?

Jednakże bardzo duże obawy włoskich plantatorów budzi także Scirtothrips dorsalis. To polifagiczny gatunek wciornastka pochodzący z tropikalnych obszarów Azji i już dość mocno rozprzestrzeniony w Europie. Obecność tego gatunku potwierdzono w Hiszpanii (w uprawach papryki), gdzie aktualnie jest intensywnie zwalczany w niektórych obszarach. Ponadto wykryto go także w Turcji, w 2020 r. na borówkach (Adana), a następnie zgłoszono jego występowanie w okresie 2021/2022 na truskawkach.

S. dorsalis stanowi bardzo duże zagrożenie, ponieważ atakuje kwiaty, pędy, liście i młode owoce, bezpośrednio obniżając wartość handlową produkcji. Wiadomo również, iż jest wektorem niektórych wirusów, chociaż w przypadku borówek jego głównym skutkiem pozostaje bezpośrednie uszkodzenie tkanek. Z roślin jagodowych poza borówką wysoką i truskawką S. dorsalis atakuje aktinidię chińską i winorośl. Ponadto może wywoływać straty w uprawach warzyw, takich jak cebula, szparagi, papryka. Oprócz tego atakuje rośliny ozdobne, m.in takie jak róża, kamelia chińska, hortensja czy rącznik.

Dlaczego wciornastki jako szkodniki borówki są takie groźne?

Biologia wciornastków dodatkowo komplikuje sytuację. Bowiem rozwój populacji tych szkodników jest silnie uzależniony od temperatury i wilgotności. W sprzyjających warunkach mogą one zakończyć cykl rozwojowy w niecałe dwa tygodnie, wytwarzając wiele nakładających się pokoleń w bardzo krótkim czasie. Scirtothrips dorsalis potrzebuje niecałych trzech tygodni w temperaturze 25–27°C. Tymczasem Frankliniella occidentalis rozwija się jeszcze szybciej.

Dla borówek okresem najbardziej krytycznym jest faza wegetatywna, szczególnie w tygodniach poprzedzających kwitnienie. W tym czasie tkanki są szczególnie delikatne i atrakcyjne dla szkodników, a niekontrolowany nalot wciornastków może wówczas zaburzyć fotosyntezę liści i wydłużanie pędów. W rezultacie roślina jest osłabiona właśnie wtedy, gdy powinna gromadzić energię i przygotowywać się do kwitnienia, co negatywnie wpływa na wigor, plon i indukcję kwitnienia.

Jak się bronić przed wciornastkami w borówce?

Podstawą obrony przed szkodnikami pozostaje monitoring, ale nie może opierać się wyłącznie na pułapkach lepowych. Jednakże pułapki te są przydatne do wczesnego wykrywania i częściowego odłowu. Ale poleganie wyłącznie na nich grozi stworzeniem niebezpiecznego poczucia bezpieczeństwa. Dlatego dane z pułapek trzeba łączyć z systematycznymi inspekcjami młodych liści, pędów i kwiatów. Zaś zebrane informacje warto skorelować z trendami klimatycznymi i fazami fenologicznymi.

Ponadto te groźne szkodniki borówki można zwalczać inteligentnie. Pojawiają się nowe technologie, a niektóre firmy oferują w tej chwili automatyczne pułapki wyposażone w sztuczną inteligencję. Potrafią one rozpoznawać i liczyć odłowione okazy w czasie rzeczywistym oraz wysyłać alerty po osiągnięciu progów krytycznych.

Oprócz stałego monitoringu, środki agrotechniczne obejmują także zwalczanie chwastów i minimalizację potencjalnych źródeł ataku szkodników. Biokontrola może polegać na naturalnych wrogach, takich jak Orius spp. i roztocza z rodzaju dobroczynkowate (Phytoseidae), które mogą trwale ograniczać populacje. Ochrona chemiczna pozostaje kluczowym środkiem, ale musi być selektywna, ograniczona do produktów dopuszczonych do stosowania w uprawie borówki i stosowanych zamiennie, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia odporności.

Źródło: www.freshplaza.com

Czytaj także: Co się dzieje z orzechami włoskimi? Nowy groźny szkodnik w Polsce