GUS: Ocena stanu upraw w Polsce

Ocena stanu upraw, jaką opublikował Główny Urząd Statystyczny wskazuje, jak katastrofalne skutki miały wiosenne przymrozki i susza, jaka po nich nastąpiła. Jakie będą ich konsekwencje dla produkcji rolnej w tym roku?

Ocena stanu upraw, corocznie publikowana przez GUS pokazuje, jak rośliny przezimowały i w jakiej kondycji weszły w nowy sezon wegetacyjny. A ten rok charakteryzował się szybszym niż zwykle startem wegetacji oraz podwójną falą wiosennych przymrozków. Dlatego ta nietypowa sytuacja przyczyniła się do powstania znacznych strat w niektórych uprawach.

Jaka jest ocena stanu upraw roślin ozimych

Wyniki oceny pokazują, iż zimowe i wiosenne straty w powierzchni zasiewów zbóż ozimych były niewielkie. Dla mieszanek zbożowych ozimych wyniosły one około 0,9%. W przypadku jęczmienia ozimego wyniosły ok. 0,3%, zaś żyta — ok. 0,1%. Tymczasem straty w uprawach pszenicy ozimej i pszenżyta ozimego były mniejsze niż 0,1%. Z kolei w przypadku rzepaku ozimego i rzepiku straty wyniosły 0,4%.

Według wstępnych szacunków, powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi w bieżącym roku jest mniejsza od ubiegłorocznej o 1,6% i wynosi około 5,7 mln ha. Ponadto przewiduje się, iż zmniejszenie powierzchni uprawy rzepaku i rzepiku wyniesie ogółem o około 1,9%.

Najważniejszą przyczyną zaorywania plantacji ozimin były straty powodziowe, szkody spowodowane przez zwierzynę leśną oraz zbyt mała obsada roślin.

A jaka jest sytuacja w uprawach sadowniczych?

Ostatnia zima sprzyjała utrzymaniu roślin sadowniczych w dobrej kondycji. Jednakże warunki pogodowe na początku roku zbyt gwałtownie pobudziły rozwój drzew i krzewów. Skutkowało to przyspieszeniem wegetacji w stosunku do średniej wieloletniej o 2 do ponad 3 tygodni. Doprowadziło to do znacznego przyspieszenia kwitnienia. Ale załamanie pogody w drugiej połowie kwietnia i związane z nim przymrozki spowodowały znaczne uszkodzenia mrozowe pąków kwiatowych oraz zawiązanych już owoców. Szczególnie silnie dotknęło to rejony o dużej koncentracji upraw sadowniczych. Ponadto na spadek zbiorów owoców w tym roku wpłyną burze z intensywnymi opadami gradu, które nawiedziły Polskę w drugiej połowie maja. W ich wyniku uszkodzeniu uległy zarówno drzewa, jak i krzewy owocowe. Dlatego obecna ocena stanu upraw wskazuje na to, iż obecny sezon nie będzie dobry dla sadowników.

Ocena stanu upraw truskawki

Truskawki okres zimy przetrwały w dobrej kondycji. Jednakże z uwagi na wczesną wiosnę, rozpoczęły wzrost wcześniej niż w poprzednich latach. Do lokalnych strat w nasadzeniach doszło na skutek zastoisk wodnych po obfitych opadach deszczu na początku roku. Z kolei kwietniowe przymrozki uszkodziły wczesne odmiany oraz wykształcone już pąki królewskie, szczególnie na plantacjach nieokrywanych. Użycie osłon pomogło w ochronie plantacji również przed opadami gradu w drugiej połowie maja. Z drugiej strony, osłony sprzyjały rozwojowi chorób grzybowych.

Trudna sytuacja w uprawach warzyw

Ocena stanu upraw wskazuje, ze dotychczasowa pogoda nie sprzyjała uprawom warzyw gruntowych. Nadmierna wilgotność gleby w pierwszym kwartale 2024 r. doprowadziła w niektórych regionach do opóźnień w pracach polowych. Korzystniejsze warunki w środkowej i zachodniej części kraju przyspieszyły siewy warzyw gruntowych w tych rejonach w porównaniu z rokiem ubiegłym. Dzięki dostatecznej ilości wilgoci w wierzchniej warstwie gleby, wschody warzyw wysianych pod koniec marca i na początku kwietnia były wyrównane. Jednakże niedobór opadów deszczu w drugiej połowie kwietnia w wielu rejonach Polski spowolnił wzrost i rozwój roślin.

Ponadto bardzo dużym zagrożeniem dla upraw warzyw gruntowych w 2024 r. okazały się przymrozki, które wystąpiły pod koniec kwietnia i na początku maja. Dotyczyło to szczególnie upraw nieokrywanych. Dodatkowo coraz większy deficyt opadów deszczu w kolejnych tygodniach maja przyczynił się do osłabienia kondycji warzyw. Pod koniec maja w niektórych rejonach kraju zanotowano powstanie strat z powodu opadów gradu.

Źródło: GUS