1 rok temu
Tegoroczne żniwa kończą się pod znakiem ziarna kiepskiej jakości. Dotyczy to w dużej mierze zbóż zza naszej zachodniej granicy czy z Francji. Niestety lokalnie także polscy rolnicy zgłaszają problem z jakością ziarna. Jak to wpłynie na cenę za zboża paszowe?
Podczas gdy żniwa 2023 dobiegają końca, coraz bardziej uwidacznia się zróżnicowana jakość zboża. Tam, gdzie w ostatnim czasie obfitowały opady deszczu, zboże często jest mokre i porośnięte. Z kolei w regionach dotkniętych suszą wyraźnie widoczna jest obniżka plonu. Co więcej, wciąż są regiony (np. Pomorze), gdzie pszenica wciąż czeka na ścięcie. Nie ma wątpliwości, iż w tak trudnym sezonie na rynkach będzie się płacić przede wszystkim za jakość. A co ze zbożem paszowym?
Problemy z jakością zboża
Izba Paszowo-Zbożowa ocenia tegoroczne żniwa jako udane. Szczególnie wysokie plony, z dużą ilością zbieranego ziarna w masie, są na południu Polski. Zatem produkcja w tym roku nie uległa wyraźnej redukcji, spadła jednak ogólna jakość ziarna. To oznacza, iż w tym sezonie na rynku większy udział będą miały zboża paszowe.
Mianowicie w przypadku pszenicy liczba opadania i gęstość są dobre, ale ziarna mają zdecydowanie niższą zawartość białka (niekiedy choćby poniżej 10%). Przyczyniła się do tego pogoda — długotrwała susza, po której nastąpiły obfite deszcze. Co więcej, nadmierna wilgotność w fazie dojrzewania ziarna pszenicy wpłynęła, co prawda tylko lokalnie, na zwiększenie zawartości DON (deoksyniwaleonu — toksyny wytwarzanej przez grzyby z rodzaju Fusarium).
Jednakże pod względem jakości najgorzej wypadają nasi zachodni sąsiedzi, którzy są drugim co do wielkości producentem pszenicy w UE. Niemieccy rolnicy zmagali się z podobnymi zawirowaniami pogodowymi jak polscy. Najpierw zima naraziła podatne uprawy na niską temperaturę. Następnie wystąpiły obfite, wczesnowiosenne deszcze. W maju i czerwcu z kolei uprawy były narażone na stres związany z suszą i upałami. To zaś wpłynęło ujemnie na plonowanie i przyczyniło się do tworzenia się małych kłosów. Później ponownie nastąpił okres intensywnych opadów, który zwiększył presję chorób grzybowych i wydłużył żniwa. Wskutek tych zawirowań pogodowych najbardziej ucierpiała jakość niemieckiego zboża.
Albowiem ogólna produkcja zbóż w Niemczech wyniesie około 42 mln t, będzie więc na poziomie nieco poniżej średniej (-2,9% r/r i -1,4% wobec średniej 5-letniej). Podobnie jak u nas, najgorzej wygląda sytuacja z pszenicą ozimą. Jej średni plon spadł o 6 proc. r/r, tym samym Niemcy zbiorą tego zboża 20,8 mln t. Natomiast, według wstępnych, bardzo ostrożnych szacunków, zawartość białka w ziarnie pszenicy wynosi 11,7% (11,9% w 2022 r.) oraz liczba opadania średnio 361 sek. (wobec 355 sek. w 2022 r.).
Zboża paszowe, czyli jakie?
W związku z powyższym spodziewany jest większy udział pszenicy paszowej w plonie ogólnym. A zatem w tym sezonie o cenach na rynku towarowym szczególnie mocno decydować będą podstawowe parametry jakościowe.
W przypadku zboża paszowego kupujący zwracają uwagę przede wszystkim na:
- wilgotność (do 14,5%),
- zanieczyszczenia nieużyteczne (do 2%),
- zanieczyszczenia ogółem (do 6%),
- zanieczyszczenia szkodliwe — sporysz (do 0,05%),
- gęstość minimalna (48 kg/hl — w przypadku owsa paszowego, 62 kg/hl — jęczmienia paszowego, 68 kg/hl — pszenżyta i żyta paszowego, 72 kg/hl — pszenicy paszowej).
Oczywiście choćby ziarno o obniżonej jakości musi pozostać zdrowe, wolne od szkodników, chorób grzybowych i porostów. Ogólny jego stan ocenia się organoleptycznie, m.in. po barwie i zapachu.
Ile kosztuje 1 tona pszenicy paszowej?
A zatem przy ograniczonej podaży zboża jakościowego trudno oczekiwać wygórowanych cen za zboża paszowe. W szczególności stawki za pszenicę paszową mocno odstają od tej konsumpcyjnej. Średnia cena pszenicy paszowej 28 sierpnia wynosiła 820 zł/t na północy kraju i 700 zł/t na południu. Natomiast średnia cena transakcyjna w portach waha się w granicach 850,00–860,00 zł/t tego zboża.
Biorąc pod uwagę cenniki firmowe w różnych regionach kraju, średnio cena pszenicy paszowej kształtuje się na poziomie 749,00 zł/t (28.08.2023 r.). A konkretnie:
- Woj. zachodniopomorskie (28.08.2023):
- 720,00 zł/t loco gospodarstwo;
- od 740,00 do 770,00 zł/t loco magazyn kupującego.
- Woj. lubuskie (28.08.2023):
- 760,00 zł/t loco magazyn sprzedającego;
- od 740,00 do 790,00 zł/t loco magazyn kupującego.
- Woj. wielkopolskie:
- od 700,00 do 850,00 zł/t loco magazyn kupującego;
- od 730,00 do 820,00 zł/t loco magazyn sprzedającego.
- Woj. dolnośląskie:
- od 660,00 do 760,00 zł/t loco magazyn kupującego;
- 700,00 zł/t loco magazyn sprzedającego.
- Woj. pomorskie:
- 760,00 zł/t loco magazyn sprzedającego;
- od 770,00 do 800,00 zł/t loco magazyn kupującego.
- Woj. kujawsko-pomorskie:
- od 730,00 do 760,00 zł/t (27.08.2023);
- od 700,00 do 740,00 zł/t loco magazyn kupującego (28.08.2023);
- 750,00 zł/t loco gospodarstwo (28.08.2023).
- Woj. warmińsko-mazurskie: 800,00 zł/t loco magazyn kupującego (28.08.2023).
- Woj. mazowieckie: 700,00 zł/t loco magazyn kupującego (28.08.2023).
- Woj. podlaskie: 700,00 zł/t loco magazyn kupującego (28.08.2023).
- Woj. lubelskie: od 680,00 do 720,00 zł/t loco magazyn kupującego (28.08.2023).
Ponadto oferty netto sprzedaży online wynoszą (27.08.2023 r.):
- pszenica paszowa z dostawą — 780,00 zł/t;
- pszenica paszowa loco świętokrzyskie — 760,00 zł/t;
- pszenica paszowa loco małopolskie — 765,00 zł/t.
Ile kosztują inne zboża paszowe?
Nie lepiej wygląda sytuacja na rynku pozostałych zbóż na paszę. W krajowych skupach średnio wynoszą one (28.08.2023):
- żyto paszowe — 588,00 zł/t (cena minimalna: 520,00 zł/t — woj. lubelski, maksymalna: 660,00 zł/t — woj. wielkopolskie);
- pszenżyto — 700,00 zł/t (cena min. 600,00 zł/t — woj. mazowieckie, maks.: 820,00 zł/t — wielkopolskie);
- jęczmień paszowy — 675,00 zł/t (cena min.: 590,00 zł/t — dolnośląskie, maks.: 780,00 zł/t — warmińsko-mazurskie);
- owies paszowy — 664,00 zł/t (cena min.: 570,00 zł/t — dolnośląskie, maks. 840,00 zł/t — lubuskie).
Oferty netto sprzedaży online:
- pszenżyto loco łódzkie — 700,00 zł/t;
- pszenżyto loco mazowieckie — 710,00 zł/t;
- pszenżyto z dostawą — 755,00 zł/t.
Analizując powyższe cenniki, należy mieć na uwadze fakt, iż o wysokości ostatecznych stawek decyduje kilka czynników. Często bowiem ceny są uzależnione od wielkości i parametrów jakościowych odstawianej partii ziarna. Ponadto w przypadku odbioru ziarna od sprzedającego, ceny loco gospodarstwo mogą zależeć od lokalizacji punktu odbioru. Wymagane są wówczas minimalne wielkości partii towaru (zwykle około 25 ton). Warto też sprawdzić, czy nie ma możliwości negocjacji cen. Daje to wówczas możliwość podbicia stawki choćby o kilkanaście złotych.
Czy ceny za zboża paszowe jeszcze spadną?
W ostatnim czasie rynkiem zbóż kierują zarówno przebieg pogody w regionach kluczowych dla światowej produkcji, jak i sytuacja na Morzu Czarnym. A oba te czynniki podtrzymują tylko niepewność na rynku. Odzwierciedlały to zeszłotygodniowe wahania cenowe: notowania kukurydzy i pszenicy w Chicago spadły, ale pszenicy na MATIF nieznacznie wzrosły. Z kolei sesje wtorkowe (29.08.2023 r.) zamknęły się spadkiem cen obu tych zbóż. Dotyczy to zarówno notowań MATIF (pszenica do 225,25 euro/t; kukurydza do 213,75 euro/t), jak i w Chicago (pszenica do 5,70 usd/buszel; kukurydza do 4,69 usd/buszel).
W ocenie analityków giełdy reagują tak na gorącą i suchą pogodę w USA, która może wpłynąć na zredukowanie plonów kukurydzy. Jednakże najnowszy raport Crop Progress wykazał tylko minimalne pogorszenie stanu zasiewów soi, kukurydzy i pszenicy jarej. Jednocześnie KE zredukowała prognozy zbiorów w UE-27, szczególnie kukurydzy, ale też pszenicy i jęczmienia. Okazuje się też, iż jakość ziarna będzie w tym sezonie problemem numer jeden w całej Unii Europejskiej.
Jeśli potwierdzą się duże zbiory kukurydzy, ceny pszenicy paszowej prawdopodobnie znajdą się pod dodatkową presją. Perspektywy cen przemiału będą uzależnione od wyników jakościowych — ocenia AHDB w swoim cotygodniowym raporcie rynkowym.
Źródła: Agrobiznes, cenniki firmowe, PAP, cenniki firmowe, Rolpetrol, Agrarheute
