1 dzień temu
Zarówno w aktualnym, jak i poprzednim sezonie w gospodarstwach, szklarniach czy tunelach prowadzone są kontrole. Inspekcja skupia się na pozostałościach środków, którymi chronione są uprawy. Czy kontrola na polu zawsze oznacza kłopoty dla rolnika? Niekoniecznie, jednak inspekcje są skrupulatne, a wykorzystywane techniki nowoczesne.
Warzywa i owoce stanowią najważniejszy element naszej codziennej diety. W uprawach, aby zapewnić wysoką jakość oraz bezpieczeństwo dla konsumentów (owoce i warzyw wolne od chorób i szkodników), często stosuje się chemiczne środki ochrony roślin. Niestety, jak wyszczególnia PIORiN w wydanym komunikacie, niewłaściwe użycie tych środków może prowadzić do obecności ich pozostałości w świeżych produktach rolnych oraz przetworach roślinnych.
Kto i gdzie kontroluje produkty rolne?
Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) odgrywa centralną rolę w tym systemie, prowadząc badania laboratoryjne pozostałości pestycydów w ramach urzędowej kontroli stosowania środków ochrony roślin. Plan kontroli na rok 2024 objął pobranie łącznie 3820 próbek płodów rolnych.
Próbki do badań pobierane są bezpośrednio w miejscach produkcji pierwotnej. Oznacza to, iż inspektorzy PIORiN zjawiają się w sadach, szklarniach, tunelach foliowych, przechowalniach, a także na polach uprawnych i innych miejscach składowania na terenie całego kraju, aby pobrać próbki.
Na czym polega badanie?
Kontrola nie ogranicza się jedynie do pobrania próbki. Zebrane płody rolne są poddawane szczegółowej analizie laboratoryjnej. W laboratoriach identyfikuje się obecne w nich substancje czynne środków ochrony roślin oraz określa się poziomy ich pozostałości.
W tym celu wykorzystuje się zaawansowane, akredytowane metody badawcze, oparte głównie na technikach chromatografii i spektrofotometrii. Szybkie uzyskiwanie wyników tych analiz, jak przekazuje PIORiN, pozostaje niezwykle istotne dla sprawności prowadzenia urzędowych kontroli.
Wyniki kontroli. Jak to wygląda?
Uzyskiwane przez laboratoria wyniki badań mają najważniejsze znaczenie – służą do bieżącej oceny jakości płodów rolnych i identyfikowania potencjalnych zagrożeń. Spójrzmy na Centralne Laboratorium w Toruniu z 2024 roku, gdzie przebadano 650 próbek warzyw i owoców. Choć większość, bo 64,8% analizowanych próbek, była wolna od pozostałości środków ochrony roślin, to w 35,2% próbek takie pozostałości stwierdzono. Co ważne, w większości tych przypadków (32,0%) pozostałości mieściły się w dopuszczalnych normach lub mieściły się w nich po uwzględnieniu niepewności pomiarowej. Jednakże, w 3,2% próbek stwierdzono pozostałości przekraczające najwyższy dopuszczalny poziom, a w 17,5% próbek wykryto substancje czynne, które w ogóle nie są dopuszczone do stosowania w danej uprawie. W 1,8% próbek doszło choćby do połączenia tych dwóch nieprawidłowości – stwierdzono stosowanie niedozwolonych związków w ilościach przekraczających dopuszczalne normy.
– Uzyskiwane przez laboratorium wyniki badań służą bieżącej ocenie jakości płodów rolnych oraz identyfikowaniu zagrożeń. Są potwierdzeniem zasadności działań kontrolnych prowadzonych przez PIORiN w celu zapewnienie konsumentowi produktów spełniających wymagania bezpiecznej żywności – czytamy.
