10 miesięcy temu
Dobór odmiany kukurydzy do siewu jest jednym z kluczowych czynników determinujących finalny rezultat uprawy. Wbrew pozorom lista kryteriów, jakie należy uwzględnić, jest dość długa, a współczesna genetyka odmian pozwala na wzięcie pod uwagę bardzo specyficznych cech. Zastanówmy się zatem, jak dobrać odpowiednią odmianę kukurydzy?
Pierwszym kryterium doboru odmian kukurydzy jest kierunek użytkowania plonu. Jest to dość oczywiste, ale co dalej? Chyba większość z nas na tym etapie przechodzi od sprawdzenia FAO kukurydzy. To zrozumiałe i jak najbardziej zasadne, gdyż wczesność odmiany jest podstawowym kryterium pozwalającym dobrać kukurydzę do regionu, ale i priorytetów gospodarstwa dotyczących struktury zasiewów. Jednak na tym etapie warto rozszerzyć listę naszych oczekiwań, by uwzględnić warunki, jakimi dysponujemy na polu. Pozwoli to w pełni wykorzystać potencjał stanowiska, ale i odmiany kukurydzy, na którą postawimy.
Kluczowe cechy odmian kukurydzy
Odmiany kukurydzy dostępne w tej chwili na rynku są bardzo precyzyjnie skategoryzowane. Pozwala to na uwzględnienie w doborze odmian wielu czynników mających znaczenie dla wysokości osiąganych plonów. Dzięki zaawansowanej genetyce możemy dopasować odmianę nie tylko do regionu czy rodzaju gleby, ale wybierając nasiona kukurydzy do siewu, możemy wziąć pod uwagę także typowy przebieg pogody czy presję chorób z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań.
FAO kukurydzy
Jak wspomnieliśmy na wstępie, kategoria wczesności kukurydzy, czyli liczba FAO, jest parametrem umożliwiającym dobór odmian kukurydzy do regionu uprawy. Jest to czynnik przedstawiający sumę temperatur efektywnych i jest on ściśle związany z długością okresu wegetacji. Z tego względu późne odmiany kukurydzy (FAO 280 i większe) będą dobrym wyborem tylko dla najcieplejszych regionów Polski. Nie zawsze oznacza to jednak, iż im mniejsze FAO, tym lepiej. Między innymi dlatego, iż zwykle wyższe FAO oznacza wyższy potencjał plonowania.
Właściwie dobrane FAO kukurydzy to dopiero początek doboru optymalnej odmiany.
fot. Agrii Polska
W celu uzyskania wysokoenergetycznej kiszonki udział kolb w zakiszanej masie powinien być wyższy niż 50% i tu sprawdzą się odmiany wczesne. Tym niemniej ich potencjał plonowania jest niższy niż odmian średniopóźnych, w których udział kolb w masie jest w granicach wspomnianych 50%. Jest to więc czynnik powiązany z kierunkiem użytkowania kukurydzy.
Warto zwrócić uwagę na odmiany o charakterze uniwersalnym, pozwalającym na wykorzystanie zarówno na ziarno jak i na kiszonkę. W takich przypadkach w opisie odmian możemy znaleźć dwie wartości FAO uzależnione właśnie od przeznaczenia plonu.
Wymagania glebowe kukurydzy
Dobór odmian kukurydzy do rodzaju gleby jest bardzo ważny. Powinniśmy realnie ocenić potencjał naszego stanowiska i dobierać odmiany o adekwatnych wymaganiach glebowych. o ile damy się zbytnio ponieść wysokiemu potencjałowi plonowania i wysiejemy kukurydzę o dużych potrzebach w tym zakresie, na słabym stanowisku, uzyskany plon wcale nie będzie maksymalnym, jaki mogliśmy osiągnąć. jeżeli więc nie dysponujemy mocnym stanowiskiem, wybierajmy odmiany kukurydzy na słabsze gleby. To zapewni nam najlepsze rezultaty.
Wigor początkowy kukurydzy
Mocny wigor początkowy kukurydzy to cecha niezwykle pożądana. Ze względu na zmiany zachodzące w klimacie i związane z nimi powszechne deficyty wody, ułatwia ona osiąganie satysfakcjonujących rezultatów uprawy. Oczywiście intensywny rozwój kukurydzy na początkowym etapie wegetacji ma największe znaczenie na terenach najbardziej zagrożonych suszą i na najlżejszych glebach.
Mocny start przygotowuje kukurydzę do przetrwania stresów na późniejszych etapach rozwoju.
fot. Agrii Polska
Silny wigor w początkowej fazie rozwoju kukurydzy pozwala wykorzystać zapasy wody dostępne w glebie po zimie, na zbudowanie silnego systemu korzeniowego i ogólny rozwój roślin. Umożliwia to kukurydzy przygotowanie się do późniejszych okresowych niedoborów wody i zminimalizowanie ich negatywnych skutków.
Odporność kukurydzy na choroby
Z biegiem lat i wraz ze wzrostem popularności kukurydzy wśród polskich plantatorów, rośnie zagrożenie tych upraw ze strony patogenów chorobotwórczych. Ze względu na ograniczone możliwości prowadzenia chemicznej ochrony fungicydowej kukurydzy, które wynikają zarówno z braku zarejestrowanych środków grzybobójczych, jak i trudności natury sprzętowej w tak wysokiej uprawie, szczególnego znaczenia nabiera profil zdrowotnościowy odmian kukurydzy.
W połączeniu z działaniami zapobiegawczymi (np. zmianowanie czy adekwatne zagospodarowanie resztek pożniwnych), genetyczna odporność kukurydzy na takie choroby jak choćby głownia guzowata czy fuzariozy, jest podstawowym narzędziem w walce z rozprzestrzenianiem się chorób. Z tego względu siew kukurydzy o dużej tolerancji na patogeny jest niezwykle istotny. Warto zwrócić uwagę, iż korzyści z tego wynikające są nie tylko doraźne, ale także pomagają ograniczać presję chorób kukurydzy w perspektywie długofalowej.
Jak dobrać odpowiednią odmianę kukurydzy?
Wymienione powyżej cechy pozwalające na dobór odmian kukurydzy do indywidualnych potrzeb i możliwości gospodarstwa nie są jedynymi, jakie powinniśmy brać pod uwagę. Bardzo istotna będzie choćby podatność na wyleganie. Warto uwzględnić także efekt stay-green pozwalający na wydłużone budowanie masy plonu w końcowej fazie rozwoju roślin. W przypadku kukurydzy na ziarno ogromne znaczenie będzie miała siła cechy dry-down. Jest to parametr opisujący zdolność do oddawania wody przez ziarno tuż przed zbiorem. Ma to niebagatelne znaczenie dla kosztów suszenia kukurydzy. Pamiętajmy, iż im więcej czynników uwzględnimy, tym lepiej dobierzemy odmianę, co pomoże nam w uzyskaniu maksymalnego plonu.
Odmiany kukurydzy do siewu 2024
Wybierając nasiona kukurydzy do siewu na sezon 2024, warto zwrócić uwagę na sprawdzone odmiany, ale i na nowości. Interesującą propozycją w tej pierwszej kategorii z pewnością jest kukurydza ES Inventive (FAO 240) z oferty Agrii. Jest to odmiana o wysokim potencjale w uprawie na ziarno. Jej cechy pozwalają jednak także na wykorzystanie na kiszonkę. W badaniach COBORU z 2016 roku osiągnęła ona plon ziarna w wysokości 14,4 t/ha. Jest to rezultat o 1,5 t przewyższający wynik odmian wzorcowych. Kukurydza ES Inventive najlepiej sprawdza się na zasobnych glebach. Jest jednak w tej kwestii bardzo elastyczna, wiec z sukcesem można ja uprawiać także na średnich stanowiskach. Jej mocną stroną jest bardzo dobre oddawanie wody w końcowej fazie rozwoju.
Nisko osadzone kolby kukurydzy Chelsey sprawiają, iż odmiana ta nie jest podatna na wyleganie.
fot. Agrii Polska
Na szczególną uwagę wśród nowości w ofercie tego dystrybutora zasługują takie odmiany jak kukurydza Chelsey z FAO 230. Kukurydza ta polecana jest na słabsze stanowiska. Cechuje ją bardzo dobry wigor początkowy. Pomimo znacznej wysokości roślin, dzięki nisko osadzonym kolbom, jest też odporna na wyleganie.
Rolnicy rozglądający się za odmianą kukurydzy pozwalającą na użytkowanie zarówno na ziarno jak i na kiszonkę, powinni przyjrzeć się odmianie Smartboxx (FAO: 250, na kiszonkę: 260). Jest to kukurydza na słabsze gleby, z wysokim wigorem początkowym, wysokim potencjałem plonowania i mocnym efektem dry-down.
Wśród odmian średniopóźnych na uwagę zasługuje kukurydza MAS 357 Magnum (FAO: 270). Jest to odmiana ziarnowa bardzo elastyczna w doborze stanowiska. Ma dobry wigor wczesny. Kukurydza MAS 357 Magnum zalicza się do niższych, co sprawia, iż jest bardzo odporna na wyleganie.
Podsumowując, odpowiedź na tytułowe pytanie, jak dobrać odpowiednią odmianę kukurydzy, możemy streścić stwierdzeniem, iż powinniśmy jak najlepiej dopasować ją do posiadanego stanowiska, uwzględniając maksymalną liczbę czynników, o których wspomnieliśmy powyżej.
