Bizon Z056 to kombajn, który do dziś pracuje na wielu polskich polach, zwłaszcza w mniejszych gospodarstwach. Mimo iż konstrukcja ma już swoje lata, wielu rolników wciąż docenia jego prostotę, niezawodność i łatwość naprawy. Jednak przy sezonowym uruchamianiu tej maszyny warto zadbać o podstawy – a jedną z najważniejszych jest dobór odpowiedniego oleju silnikowego.
Sercem Bizona Z056 jest silnik wysokoprężny SW400 – czterocylindrowy, wolnossący, chłodzony cieczą. To konstrukcja oparta na licencji Leylanda, która przez lata była montowana także w autobusach czy ładowarkach.
Silnik ten ma duże luzowania, prosty układ smarowania i nie wymaga specjalistycznych olejów najnowszej generacji. najważniejsze jest natomiast, aby stosować olej dostosowany do warunków pracy, wieku jednostki i temperatury otoczenia.
SW400 – jak to się zaczęło w Bizonie?
Historia silnika SW400 to interesujący epizod w dziejach polskiej motoryzacji i przemysłu maszynowego, związany z próbami unowocześnienia parku maszynowego PRL-u oraz licencyjną współpracą z Zachodem w latach 60. i 70. XX wieku. Silnik ten, choć dziś kojarzony głównie z kombajnem Bizon Z056 i ciągnikami Ursus serii ciężkiej, ma swoje korzenie w Wielkiej Brytanii – w konstrukcji Leylanda.
W latach 60. XX wieku Polska szukała nowoczesnych silników wysokoprężnych, które mogłyby zasilić cięższe maszyny rolnicze i transportowe. W tym czasie wiele państw bloku wschodniego pozyskiwało zachodnie licencje (np. Rumunia kupiła licencję MAN-a)
W 1966 roku Polska zawarła umowę licencyjną z brytyjskim Leyland Motors, na produkcję silnika wysokoprężnego o pojemności ok. 6,5 litra. Wybrano prostą, solidną konstrukcję – czterosuwowy, czterocylindrowy, chłodzony cieczą silnik bez turbiny, zaprojektowany z myślą o samochodach ciężarowych i autobusach.
Produkcja w Polsce – silnik SW400
Licencyjna produkcja ruszyła w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego (WSK) Andrychów, a później również w Zakładach Mechanicznych Ursus. Polski wariant otrzymał oznaczenie SW400 (oznaczenie fabryczne). Silnik zachował ogólne parametry wersji brytyjskiej, ale był dostosowany do krajowych warunków i materiałów.
Charakterystyka techniczna SW400:
- Typ: wysokoprężny, wolnossący, czterosuwowy
- Liczba cylindrów: 4 w rzędzie
- Chłodzenie: cieczą
- Pojemność: 6540 cmł
- Moc: 100–115 KM przy 2200 obr./min (w zależności od wersji)
- Moment obrotowy: ponad 400 Nm
- Stopień sprężania: ok. 16:1
Jakiego oleju używać do Bizona Z056?
Urzędowa specyfikacja (zgodna z instrukcją):
Superol CC – klasy SAE 30 lub 40, w zależności od temperatury
To był standard w czasach PRL – mineralny olej silnikowy klasy API CC, przeznaczony do silników wolnossących, pracujących w umiarkowanych warunkach. Dziś jednak dostępność takich olejów jest ograniczona, a technologia poszła do przodu.
Współczesne odpowiedniki:
W miejsce Superolu CC bezpiecznie można stosować wielosezonowe oleje mineralne, które spełniają normy dla starszych silników:
Klasy lepkości:
- SAE 15W-40 – najczęściej wybierany, uniwersalny
- SAE 20W-50 – przy dużym zużyciu silnika lub pracy w wysokich temperaturach
Klasy jakości API:
API CC, CD lub CF
To poziomy jakości dedykowane silnikom bez turbodoładowania, z dużymi tolerancjami pasowań.
Uwaga: Nie zaleca się stosowania olejów klasy API CG-4 i wyższych (np. CI-4, CK-4), ponieważ zawierają zbyt mało siarki i dodatków ochronnych, co może niekorzystnie wpłynąć na silniki starszej generacji.
Przykładowe oleje polecane do Bizona Z056:
Nazwa oleju, lepkość i klasa API
- Orlen Oil Superol CC 15W-40 CC klasyczny olej do starych konstrukcji
- Lotos Agrolube 15W-40 CF przeznaczony do maszyn rolniczych
- Mobil Agri Super 15W-40 CF-4 renomowana marka, dobra jakość
- Platinum Agro Diesel 15W-40 CF-4 stabilny olej do sprzętu rolniczego
- Fuchs Agrifarm STOU 15W-40 CF olej uniwersalny do silnika, hydrauliki i przekładni – choć w Z056 układy są oddzielne
Kiedy wymieniać olej w Bizonie?
Zalecana częstotliwość wymiany oleju w Bizonie Z056 to:
- co 100–150 godzin pracy, lub
- przynajmniej raz w roku – niezależnie od przebiegu, jeżeli maszyna stała długo nieużywana
Podsumujmy
Najlepszym wyborem do Bizona Z056 jest SAE 15W-40 klasy API C
- Dla zużytych silników – rozważ SAE 20W-50
- Unikaj nowoczesnych syntetyków z klasą API CI-4 i wyższą
- Wymiana oleju co sezon to podstawa trwałości
- Nie zapomnij o filtrze – czysty olej to spokojna głowa w żniwa
Bizon, choć stary, potrafi jeszcze pokazać, na co go stać – byle miał czym oddychać i na czym chodzić. Dobrze dobrany olej to jeden z najtańszych sposobów na przedłużenie jego życia.