10 miesięcy temu
Polskie prawo wyraźnie określa, iż wypłata odszkodowań przez Skarb Państwa za szkody wyrządzane przez zwierzęta chronione nie powinna być automatyczna. Przede wszystkim powinna być powiązana z oceną działań prewencyjnych podjętych przez właścicieli mienia. Dowiedz się więcej, jak odpowiednio zabezpieczyć mienie, w tym właśnie uprawy.
GDOŚ w piśmie z 26 października br. nie tylko informuje rolników, iż ich obowiązkiem jest odpowiednie zabezpieczenie swoich pól i stad, ale również podpowiada, jakie podjąć kroki, aby szkody wyrządzane przez zwierzęta chronione ograniczyć do minimum lub choćby do zera. Prezentujemy skrót tego pisma.
Obowiązek rolnika — zabezpieczenie mienia!
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska przypomina rolnikom, iż pierwszym i podstawowym środkiem ochrony dobytku przed szkodami wyrządzonymi przez zwierzęta chronione jest jego zabezpieczenie. Podobnego zdania jest również Trybunał Konstytucyjny, który dodatkowo stwierdził, iż wypłata odszkodowań przez Skarb Państwa za szkody wyrządzane przez zwierzęta chronione nie powinna być automatyczna. Mianowicie powinna być ona powiązana z oceną działań prewencyjnych podjętych przez właścicieli mienia.
Szkody wyrządzane przez zwierzęta chronione a ochrona gatunkowa
Na czym polega ochrona gatunkowa, precyzuje ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. Uzupełnia ją rozporządzenie ministra środowiska z 16 grudnia 2016 r. Według tych przepisów w stosunku do gatunków zwierząt objętych ochroną istnieją zakazy umyślnego zabijania, okaleczania, chwytania i przetrzymywania, a także płoszenia i niepokojenia dziko występujących gatunków.
W kontekście zabezpieczenia gospodarstw istotne jest odpowiednie i zgodne z przepisami podejście do zagadnienia płoszenia i niepokojenia.
Zakaz ten w sposób bezwzględny dotyczy takich gatunków jak:
- żubr,
- bóbr,
- wilk,
- niedźwiedź.
Natomiast w przypadku ptaków ochronie podlegają jedynie niewielkie grupy zagrożonych lub niezwykle rzadkich i wrażliwych gatunków. Ściśle mówiąc, są to: głuszec, cietrzew, kulon, rybołów, gadożer, orlik grubodzioby, orzeł przedni, syczek i puszczyk mszarny.
W przypadku pozostałych ptaków, czyli absolutnej większości, przepisy zabraniają umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach noclegu, w okresie lęgowym w miejscach rozrodu lub wychowu młodych albo w miejscach żerowania zgrupowań ptaków migrujących czy też zimujących.
Zanim przystąpi się więc do takich czynności, należy sprawdzić, czy na danym obszarze istnieją okoliczności, które podlegają tym zakazom. jeżeli tak, to przed płoszeniem ww. zwierząt konieczne jest uzyskanie zezwolenia od odpowiedniego regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
Sposoby zabezpieczania gospodarstw przed szkodami wyrządzanymi przez ptaki
Najpopularniejszym sposobem odstraszania ptaków są rozmaite metody akustyczne. Czyli stosowanie urządzeń emitujących dźwięki naśladujące głos drapieżnika, albo wydających huk. Popularne i niewymagające uzyskania zezwolenia jest stosowanie pasywnych odstraszaczy. Zalicza się do nich: klekoczące metalowe puszki, migoczące paski folii czy strachy na wróble. Jednakże skuteczność tych metod może być ograniczona w porównaniu z metodami akustycznymi.
Kolejnym ze sposobów jest przykrywanie sadów, pól uprawnych czy stawów siatkami. Na to również nie potrzebujemy zezwolenia. Należy tylko pamiętać, iż siatki te mają być widoczne dla zwierząt i odpowiednio naciągnięte, by zapobiegać zaplątaniu się w nie zwierząt.
Alternatywnym podejściem do zabezpieczania upraw przed ptakami jest wykorzystanie ochrony biologicznej poprzez zatrudnienie sokolnika z ptakiem drapieżnym. Ta metoda jest wysoce selektywna i ma minimalny wpływ na inne gatunki zwierząt.
Skutecznie odstraszać ptaki mogą również urządzenia emitujące skupioną wiązkę zielonego lasera, przy minimalnym hałasie i selektywnym oddziaływaniu na konkretne osobniki.
Sposoby zabezpieczania przed bobrami
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska odsyła rolników do szeregu opracowań na temat bobrów, szkód przez nie wyrządzanych i sposobów ochrony. Przykładowe rozwiązania obejmują zastosowanie pastucha elektrycznego wokół pól oraz ogradzanie obszarów pastwiskowych. Ma to zapobiec kolonizacji przez bobry. Poza tym zaleca się stosowanie siatek ogrodzeniowych jako zabezpieczanie cennych okazów drzew, pomników przyrody itp.
A co z żubrami?
W przypadku żubrów skutecznym rozwiązaniem jest zastosowanie ogrodzeń elektrycznych, które odstraszają te zwierzęta od upraw. Metodę tę trzeba stosować wokół pól ze zbożem, ziemniakami, plantacji oraz upraw leśnych. Dodatkowo zaleca się stosowanie oznakowania paskami materiału, aby zwiększyć widoczność ogrodzenia dla żubrów i minimalizować ryzyko ich przypadkowego zranienia.
Jak zabezpieczyć gospodarstwo przed wilkami?
Publikacje naukowe i poradniki przedstawiają praktyczne rozwiązania mające na celu minimalizację szkód wyrządzanych przez te drapieżniki. Powszechnie zaleca się stosowanie ogrodzeń elektrycznych wokół terenów hodowlanych oraz pasiek. Pomocne są również psy pasterskie, stosowanie fladr czy zwykłych ogrodzeń.
Są też sposoby na niedźwiedzie
Ale nie są nimi zwykłe ogrodzenia konwencjonalne. Również w przypadku niedźwiedzi wykorzystanie ogrodzeń elektrycznych wokół pasiek okazuje się skuteczną metodą minimalizacji szkód wyrządzanych przez te zwierzęta. Zaleca się również umieszczanie pasiek na platformach o odpowiedniej wysokości, aby uniemożliwić niedźwiedziom dostęp do nich.
Jak więc widzimy, GDOŚ prezentuje rolnikom szereg metod zabezpieczania gospodarstw przed szkodami wyrządzanymi przez chronione gatunki zwierząt. I przypomina, iż muszą oni pamiętać, iż to oni sami są odpowiedzialni za zabezpieczenie swoich pól, sadów i zwierząt hodowlanych. jeżeli tego zaniechają, odszkodowanie za szkody wyrządzane przez zwierzęta chronione staje się niemożliwe.
Źródło: krir.pl
