Na polach rolników realizowane są kontrole. Inspektorzy sprawdzają ziemniaki

Na plantacjach ziemniaków w Polsce realizowane są kontrole. Sprawdzane są zarówno sadzeniaki, ziemniaki towarowe, jak i towar, który ma zostać sprzedany poza granicami kraju. W każdym przypadku procedury są jednak odmienne. O czym muszą pamiętać producenci?

Procedury nie są jednolite. Jak to wygląda?

Jak wyjaśnia Katarzyna Radziejewska, kierownik Działu Nadzoru Fitosanitarnego w PIORiN w Poznaniu, kwestia paszportów roślin w przypadku ziemniaka nie jest jednolita.

• Sadzeniaki wymagają etykiety – paszportu.
• Ziemniaki towarowe, o ile mają być przemieszczane do innych państw Unii Europejskiej, muszą posiadać paszport roślin.
• Eksport do państw trzecich wiąże się dodatkowo z koniecznością uzyskania świadectwa fitosanitarnego, a procedura jest zależna od wymagań kraju odbiorcy.

Każda z tych sytuacji to osobne procedury, różniące się szczegółami i wymaganiami formalnymi.

Kontrole w trakcie zbiorów

Jak co roku, w okresie wegetacji i zbiorów prowadzone są urzędowe kontrole upraw ziemniaków – zarówno nasiennych, jak i towarowych. Ich celem jest sprawdzenie obecności najgroźniejszych bakterii:

• bakteriozy pierścieniowej ziemniaka oraz
• śluzaka ziemniaka.

Kontrole obejmują gospodarstwa:

• zgłaszające plantacje do urzędowej kwalifikacji (w celu wydania paszportów),
• objęte kwarantanną po wcześniejszych interwencjach,
• wytypowane do monitoringu krajowego prowadzonego w ramach unijnego programu Single Market Programme.

Ile realizowane są badania?

Podczas kontroli pobierane są próby do badań laboratoryjnych, a także oceniane są objawy występowania innych agrofagów kwarantannowych. Termin poboru prób wynika z biologii bakterii i jest określony w unijnych rozporządzeniach wykonawczych 2022/1194 i 2022/1193.

Czas trwania badań zależy od rodzaju gospodarstwa i jego historii:

• w gospodarstwach z wcześniejszą historią badań lub kwarantanną wyniki mogą być znane w ciągu kilku dni,
• w przypadku plantacji nasiennych lub gospodarstw badanych po raz pierwszy – badania mogą potrwać choćby 6-8 tygodni.

Kontrole w Wielkopolsce

W samej Wielkopolsce jesienią i po zakończeniu zbiorów przeprowadzanych jest ponad 1000 kontroli. Liczba ta zależy od liczby gospodarstw i prób do pobrania. Trudniejsze są próby pobierane bezpośrednio z pola – wówczas inspektorzy w ciągu dnia mogą pobrać tylko kilka. Łatwiejsze i szybsze są kontrole w magazynach.

WIORiN podkreśla, iż samo przeprowadzenie badań w gospodarstwie nie jest równoznaczne z możliwością sprzedaży ziemniaków na rynki zagraniczne. W tym przypadku konieczne jest spełnienie dodatkowych wymagań paszportowych lub uzyskanie świadectwa fitosanitarnego, zależnie od tego, czy ziemniaki mają trafić do UE czy poza jej granice.