Nawozy wapniowe. Czy to się opłaca?

Jakie jest zużycie nawozów wapniowych w Polsce i jak wypadamy na tle innych krajów, np. Niemiec? Ile aktualnie kosztują nawozy wapniowe na polskim rynku? Czy ich stosowanie się opłaca? Spróbujemy odpowiedzieć na te pytania.

Z jednej strony niby wszyscy wiedzą, iż wapnowanie jest podstawowym zabiegiem zwiększającym potencjał gleby. Z drugiej jednak zużycie nawozów wapniowych w Polsce przez cały czas pozostaje bardzo niskie. Czy warto zatem stosować nawozy wapniowe? Czy to się opłaca?

Jakie korzyści mają nawozy wapniowe i ich stosowanie?

Zastosowanie nawozów wapniowych często jest koniecznością. Bowiem większość gleb w Polsce jest zakwaszona. Zatem wapnowanie jest niezbędnym zabiegiem regulującym ich odczyn i umożliwiającym uprawę roślin rolniczych. Jednak to nie tylko doprowadzenie pH gleby do optymalnej wartości. Jakie inne korzyści mamy ze stosowania nawozów wapniowych? Oto najważniejsze z nich:

• optymalny odczyn — jest podstawą racjonalnego nawożenia i wpływa na wielkość plonu;
• poprawa adekwatności gleby — m.in. lepsza struktura gruzełkowata gleby, poprawa jej adekwatności wodno-powietrznych gleby, zwiększenie aktywności pożytecznych mikroorganizmów glebowych;
• zwiększenie pobierania i przyswajalności składników pokarmowych zawartych w glebie;
• zwiększenie efektywności nawożenia — lepsze wykorzystanie nawozów oraz minimalizowanie strat składników pokarmowych.

Zwłaszcza ten ostatni punkt powinien zwrócić uwagę producentów, bowiem wysoka efektywność nawożenia pozwala na uzyskanie wyższego plonu przy niższych nakładach na nawożenie. W praktyce oznacza to realne oszczędności na nawozach mineralnych.

Zwiększenie efektywności nawożenia = oszczędność nawozów mineralnych

Zużycie nawozów wapniowych w Polsce i Niemczech

Tymczasem zużycie nawozów wapniowych w Polsce od lat pozostaje na bardzo niskim poziomie. Jak przekazał dr Arkadiusz Zalewski, ekspert z IERiGŻ-PIB, według szacunków instytutu, zużycie nawozów wapniowych w polskim rolnictwie w okresie 2023/2024 wyniosło około 1,3 mln ton. W przeliczeniu na czysty składnik daje to około 90 kg CaO na 1 ha użytków rolnych. Zastosowanie nawozów wapniowych było o kilkanaście procent mniejsze od zużycia pozostałych nawozów mineralnych (w przeliczeniu na czysty składnik).

Dla porównania, ekspert z IERiGŻ przytacza dane dotyczące zużycia nawozów wapniowych w Niemczech. Jak się okazuje, producenci rolni w Niemczech w okresie 2022/2023 zastosowali niemal 2,7 mln ton nawozów wapniowych. W przeliczeniu na czysty składnik (CaO) jest to 160,2 kg/ha UR. To prawie dwukrotnie więcej niż w Polsce.

Wykres. Zużycie nawozów w Niemczech (w mln ton czystego składnika). Źródło: iva.de

Więcej znaczy mniej

Ale to nie wszystko. jeżeli bowiem przyjrzymy się relacjom pomiędzy zużyciem nawozów wapniowych a innych nawozów mineralnych, wyraźnie widać, iż w Niemczech są one zupełnie inne niż w Polsce. Mianowicie, według danych Statistisches Bundesamt, w Niemczech w okresie 2022/2023 zużycie nawozów wapniowych było prawie 2-krotnie większe od zużycia pozostałych nawozów mineralnych, w tym ponad 2,5-krotnie większe od zużycia nawozów azotowych.

Ściśle mówiąc, podczas gdy niemieccy producenci zastosowali niemal niemal 2,7 mln ton nawozów wapniowych, to zużycie pozostałych nawozów mineralnych łącznie wyniosło niecałe 1,4 mln ton. W przeliczeniu na ilość czystego składnika, na 1 ha użytków rolnych w Niemczech zużycie nawozów wapniowych wyniosło 160,2 kg, zaś zużycie pozostałych nawozów mineralnych — 82,6 kg. Tymczasem w Polsce zużywamy o kilkanaście procent więcej nawozów mineralnych niż wapniowych.

Aktualne ceny nawozów wapniowych na polskim rynku

Przyjrzyjmy się teraz cenom wapna granulowanego i innych nawozów wapniowych na polskim rynku. Sprawdzamy cennik w firmie Agrochem Puławy, czyli u autoryzowanego przedstawiciela Grupy Azoty.

Tab. Ceny nawozów wapniowych w firmie Agrochem Puławy obowiązujące na dzień 22.05.2024

Nawozy wapniowe — czy to się opłaca?

Jak wyraźnie widać z danych przedstawionych przez dr Arkadiusza Zalewskiego, różnice między zużyciem nawozów wapniowych w Polsce i Niemczech są ogromne. Zupełnie inne są także relacje zużycia nawozów wapniowych w porównaniu z zastosowaniem pozostałych nawozów mineralnych. Zdaniem specjalisty, należy się spodziewać, iż w najbliższych latach podobny kierunek zużycia poszczególnych nawozów może być obecny również w polskim rolnictwie.

Dla polskich rolników oznacza to zupełną zmianę w podejściu do nawożenia. Jednak warto zauważyć, iż nawozy wapniowe są sporo tańsze niż nawozy mineralne. Zatem relacje ceny tych nawozów do korzyści wynikających z wapnowania gleby, wyraźnie przemawiają za ich zastosowaniem. Bowiem może to podnieść opłacalność produkcji i przynieść realne oszczędności. Co obrazuje przykład naszych zachodnich sąsiadów.

Źródło: Agrochem Puławy, LinkedIn