Niższe dopłaty za łamanie prawa. Rząd szykuje nowe kary dla gospodarzy

Rolnicy, którzy nie przestrzegają przepisów BHP i prawa pracy, muszą liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Do wykazu prac legislacyjnych rządu trafił właśnie projekt rozporządzenia wprowadzającego nowy system kar administracyjnych za naruszenia tych przepisów na terenie gospodarstw rolnych. Kary będą dotyczyły m.in. nielegalnego zatrudnienia, braku umów, nieprzestrzegania czasu pracy czy nieprzeprowadzenia obowiązkowych szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Niższe dopłaty za łamanie prawa. Rząd szykuje nowe kary dla gospodarzy

To efekt wprowadzenia unijnego mechanizmu warunkowości społecznej, który obowiązuje od początku 2025 roku. Zgodnie z nim, wypłata dopłat bezpośrednich będzie uzależniona od przestrzegania podstawowych praw pracowników w rolnictwie.

Punkty karne za łamanie przepisów

System sankcji, zaproponowany w projekcie, przypisuje określoną liczbę punktów za stwierdzone nieprawidłowości. Im więcej punktów, tym większa kara – liczona procentowo jako pomniejszenie dopłat bezpośrednich.

• Podstawowa kara: 3% całkowitej kwoty dopłat
• Poważne naruszenia: 10%
• Umyślne, powtarzające się łamanie prawa: choćby 15% lub więcej
• Skrajne przypadki: całkowite pozbawienie wsparcia finansowego

Nowe obowiązki dla rolników

Od 2025 roku każdy pracownik zatrudniony w gospodarstwie rolnym – niezależnie od formy umowy – musi przejść obowiązkowe szkolenie BHP. Szkolenie obejmuje m.in.:

• zasady bezpiecznego korzystania z maszyn i urządzeń rolniczych,
• stosowanie chemikaliów i środków ochrony roślin,
• zapobieganie wypadkom przy pracach polowych.

Rolnik ma obowiązek zawrzeć umowę z pracownikiem oraz zapewnić mu godziwe warunki zatrudnienia, w tym przestrzegać przepisów dotyczących czasu pracy i terminowych wypłat wynagrodzenia.

Kontrole na podstawie skarg i analiz ryzyka

Nowy system opiera się na istniejącej strukturze kontroli prowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy. Inspektorzy będą mogli przeprowadzać kontrole:

• po otrzymaniu skargi lub zgłoszenia o naruszeniu,
• w oparciu o historię wcześniejszych kontroli w danym gospodarstwie,
• na podstawie analiz ryzyka przeprowadzonych przez PIP lub ARiMR.

Rozporządzenie lada dzień

Projekt przewiduje, iż nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia. Dla rolników oznacza to konieczność dostosowania procedur zatrudniania do nowych realiów. Zaniedbania mogą kosztować ich nie tylko utratę reputacji, ale też realne straty finansowe.