Nowy podatek. Który rolnik musi go płacić i do kiedy?

Wraz z początkiem roku został nałożony nowy podatek dotyczący produktów rolnych. Kto ma go płacić i ile on wynosi?

Obowiązkowe od 1 stycznia 2024 wpłaty na Fundusz Ochrony Rolnictwa (FOR) to praktycznie nowy podatek, którego mało kto jest świadomy.

Dla kogo nowy podatek?

Wpłaty na FOR wprowadzono mocą ustawy z 9 maja 2023 r. O Funduszu Ochrony Rolnictwa. Za niedopełnienie obowiązku zapłaty grożą kary finansowe. Pocieszające jest to, iż obowiązek ten nie dotyczy wszystkich rolników czy przedsiębiorców rolnych. Kto zatem jest zobligowany do płacenia należności na rzecz FOR?

Nowe przepisy dotyczą podmiotów prowadzących skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych i będących płatnikami podatku od towarów i usług. Zatem owe podmioty muszą skupować produkty rolne bezpośrednio od produkującego rolnika, a nie od pośredników. Ważnym zastrzeżeniem jest to, iż opłaty na FOR nie można przenosić na producenta rolnego.
W kontekście rozumienia pojęcia „podmiotu skupującego” i „produktów rolnych” w pojęciu ustawy o FOR warto dokonać weryfikacji dokonywanych zakupów produktów rolnych i sprawdzić, czy są one objęte nowym podatkiem. Należy to zrobić również w stosunku do kontrahentów.

Jaka jest stawka nowej opłaty?

Opłata na Fundusz Ochrony Rolnictwa wynosi 0,125% wartości netto (czyli bez VAT) zakupionych produktów rolnych. Natomiast tę wartość ustala się na podstawie faktur VAT i VAT RR, które uwzględnia się w deklaracjach VAT. Oznacza to praktycznie branie pod uwagę pliku JPK_VAT (JPK_V7M lub JPK_V7K).
W przypadku naliczenia opłaty na FOR nieprzekraczającej kwoty dwudziestokrotności wysokości kosztów administracyjnych zaliczana jest na kolejny kwartał, w którym ta wartość została przekroczona. Praktycznie oznacza to, iż naliczony nowy podatek poniżej wartości 320 zł (20 x 16 zł) jest zaliczany na kolejny okres, który przekracza tę wartość.

Graniczne daty składania deklaracji i realizacji opłat

Ustawa o FOR nakłada obowiązek kwartalnego składania deklaracji. Ten okres dotyczy również naliczania i uiszczania nowego podatku. Deklarację składa się dyrektorowi oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), adekwatnemu dla miejsca zamieszkania lub siedziby podmiotu skupującego.

Opłacenia podatku należy dokonać do 26 dnia miesiąca następującego po kwartale, którego dotyczą. Zatem: pierwszą deklarację powinno się złożyć do 26 kwietnia 2024 r. Natomiast opłatę powinno się wnieść do końca kolejnego miesiąca następującego po kwartale, którego dotyczy. Pierwszym kwartałem objętym tym obowiązkiem jest I kwartał 2024 r. Dlatego na uiszczenie opłaty jest czas do 30 kwietnia 2024 r. W przypadku naliczenia w danym kwartale opłaty w wysokości 0 zł przedsiębiorcę zwalnia się ze składania deklaracji.

Wysokość kar za niedopełnienie obowiązku

Brak złożenia deklaracji w terminie skutkuje nałożeniem kary finansowej. Wynosi ona 60 zł za każdy dzień opóźnienia. Nie może ona jednak przekroczyć kwoty 10 000 zł. Grzywnę nakłada Dyrektor Generalny KOWR (Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa) drogą decyzji administracyjnej. Od kwoty nałożonej grzywny nie nalicza się odsetek.

Źródło: MRiRW