8 miesięcy temu
Prawidłowy płodozmian oraz odpowiednio dobrane zabiegi pielęgnacji roślin pozwalają na uzyskanie dobrych plonów. Ponadto dzięki temu można obniżyć koszty utrzymania gleby w dobrej kulturze oraz ogólne produkcji. Jakie rośliny można wykorzystać do tego celu?
Prawidłowy płodozmian pomaga utrzymać glebę w dobrej kondycji i jej produktywność przez długie lata. Jednakże w ostatnim czasie silna specjalizacja gospodarstw wynikająca z potrzeb rynku doprowadziła do wzrostu znaczenia monokultur. Tymczasem trend ten skutkuje szeregiem niekorzystnych zjawisk, takich jak nadmierny rozwój szkodników czy chwastów. Dowiedz się, jak radzić sobie z niektórymi z nich.
Z jakimi kłopotami często borykają się rolnicy?
Przykładem mogą być m.in. omacnica prosowianka czy odporne na herbicydy trawy. A to tylko dwa z problemów, z którymi borykają się rolnicy. Jak wiadomo utrzymanie pól i upraw w dobrej kondycji jest złożone. Wpływ na nią mają m.in. region i lokalne warunki, które przekładają się na interakcje między płodozmianem, zwalczaniem agrofagów, w tym chwastów, uprawą roli, wyborem odmian i zarządzaniem uprawami.
Stabilniejsze plony przy mniejszym zużyciu nawozów i środków ochrony roślin
Skuteczne dbanie o uprawy na polach wymaga od rolników połączenia ze sobą różnych elementów. Szczególnie ważne jest dostosowanie strategii do lokalizacji i innych czynników.
Niezmiernie ważna jest wiedza o potrzebach nawozowych roślin, a przez to komponowanie płodozmianu. Pod rośliny o dużych wymaganiach pokarmowych konieczne jest obfite, optymalne nawożenie. Jako następcze rośliny na danym polu wysiewamy/sadzimy te o mniejszych potrzebach. Ponadto jako śródplon można zastosować nawozy zielone, wprowadzające część niezbędnych składników do gleby. W ten sposób jednym obfitym nawożeniem możemy zaspokoić potrzeby roślin uprawnych w kilku następczych sezonach.
W przypadku ochrony roślin, sprawa jest bardziej skomplikowana. Mianowicie nie powinno się, i to choćby przez kilka lat, uprawiać po sobie na tym samym stanowisku roślin należących do grupy żywicieli patogenów czy szkodników. O ile spora część agrofagów jest wyspecjalizowana przez co związana z daną rośliną bądź rodziną botaniczną, o tyle mamy sporą grupę polifagów. Ściśle mówiąc chodzi o takie mikro- i makroorganizmy szkodliwe, które żyją kosztem wielu roślin, często botanicznie od siebie odległych.
Dlatego w powyższym wypadku wiedza jest niezmiernie potrzebna. Aby jeszcze skomplikować, trzeba dodać, iż wiele agrofagów adaptuje się do nowych warunków błyskawicznie. Do tego stopnia, iż potrafi się dostosować do nowego źródła pokarmu pomimo, iż kilka lat wcześniej absolutnie było to niemożliwe. Cóż wykształcają się nowe mutacje form pod wpływem zmian pogody, środków ochrony oraz innych czynników środowiskowych.
Prawidłowy płodozmian jako przełom w walce z chwastami
W przeszłości płodozmian był mniej istotny ze względu na presję ekonomiczną ze strony rolników. Nawożenie i ochrona roślin od dawna są w stanie zrekompensować niektóre negatywne skutki krótkiego, opartego tylko na zbożach płodozmianu.
Specyficzna dla zbóż agrotechnika doprowadziła do rozwoju odporności chwastów w ostatnich latach. Ponadto wczesne terminy siewu również przyczyniły się do zaostrzenia problemów z chwastami. Dlatego w przyszłości rolnicy nie będą już mogli polegać wyłącznie na środkach ochrony roślin. Sytuacja zmusi ich do tego, by ponownie wdrożyli podstawowe zasady ustalania płodozmianu, które stosowano w czasach przed chemiczną ochroną upraw.
Jakie korzyści dają w płodozmianie rośliny fitosanitarne?
Dzięki prawidłowemu płodozmianowi zapewnia się przede wszystkim kontrolę szkodników, chorób oraz chwastów. Zimą gros szkodników roślin diapauzuje/zimuje w glebie pośród resztek roślin. Stąd w następnym roku mogą ponownie zasiedlać uprawy. Płodozmian pomaga uniknąć tego problemu, ponieważ szkodniki atakujące jedną grupę roślin uprawnych w przypadku innych tracą źródło pokarmu. Pozwala to ograniczyć stosowanie środków ochrony roślin i zabezpieczyć uprawy przed fitofagami. Podobnie jest w przypadku patogenów porażających rośliny i wywołujących ich choroby.
Dlatego do płodozmianu warto też wykorzystać rośliny fitosanitarne takie jak gorczyca czy gryka. Z kolei owies pozwoli ograniczyć choroby podsuszkowe innych zbóż. Natomiast żyto pozwoli wręcz wyeliminować wiele gatunków chwastów. Ponadto warto tu wspomnieć o roślinach bobowatych, jako źródle azotu. Do tego trzeba dodać, iż wszystkie nawozy zielone dostarczają węgla organicznego dla naszych gleb.
