Raport JRC: Grozi nam najpoważniejsza susza od co najmniej 500 lat

Susza od marca 2025 roku pogłębia się w wielu regionach Europy, obejmując kraje najważniejsze dla produkcji zbóż, takie jak Polska i Ukraina – alarmują służby naukowe Komisji Europejskiej. Wspólne Centrum Badawcze (JRC) szacuje, iż może to być najpoważniejsza susza od co najmniej 500 lat.

Raport JRC: Europa może stanąć w obliczu największej suszy od pół tysiąca lat

Niewystarczające opady i wysokie temperatury wysuszają kontynent

Od początku roku, brak opadów oraz wyższe niż przeciętne temperatury doprowadziły do drastycznego obniżenia wilgotności gleby i spadku poziomu rzek w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej. „Oznaki suszy zaczynają być widoczne niemal wszędzie” – czytamy w kwietniowym raporcie JRC „Drought in Europe”. Tylko Półwysep Iberyjski, południowa Francja i większość Włoch uniknęły dotychczas alarmujących warunków.

Alarmowy poziom suszy w wielu krajach

Część Cypru, Grecji, Bałkanów oraz Turcja osiągnęły czerwony poziom alarmowy. Prognozy nie napawają optymizmem – do lipca spodziewane są temperatury znacznie powyżej normy, a przewidywania co do opadów są niepewne. Istnieje wysokie ryzyko nasilenia suszy w północnej Europie, w tym w Wielkiej Brytanii, Niemczech i krajach Beneluksu.

Gleby i rzeki w dramatycznym stanie

Między styczniem a marcem 2025 r. w wielu częściach Europy temperatury były o 3°C wyższe od średniej wieloletniej, szczególnie w Alpach, Skandynawii i Europie Wschodniej. Efektem tego są znacząco obniżone poziomy rzek. Na przykład w górnym biegu Renu w Niemczech w kwietniu poziom wody gwałtownie spadł, co utrudnia żeglugę śródlądową – najważniejszy sposób transportu towarów u naszych zachodnich sąsiadów.

Polska także pod presją suszy

W Polsce sytuacja hydrologiczna jest poważna. Na południu kraju stany wód są przeciętne, ale na wschodzie, północy, w centrum i części zachodniej dominują stany niskie. Przykładowo: 6 maja 2025 r. poziom Warty w Poznaniu wynosił zaledwie 158 cm, a dopływ do zbiornika Jeziorsko był niższy niż odpływ – co wskazuje na systematyczne wyczerpywanie zasobów wodnych.

Zmiany klimatu pogłębiają problem

Eksperci ostrzegają, iż to nie tylko susza jest problemem. Zmiany klimatyczne zwiększają również ryzyko tzw. powodzi błyskawicznych – intensywnych opadów, które spływają po przesuszonej glebie, powodując zniszczenia, zamiast nawadniać teren.

Zagrożone bezpieczeństwo żywnościowe i dostęp do wody

Jeśli sytuacja się nie poprawi, Europa może stanąć w obliczu poważnych problemów z bezpieczeństwem żywnościowym oraz dostępnością wody – zarówno dla rolnictwa, przemysłu, jak i ludności. Obecne warunki wskazują na to, iż Europa musi przygotować się na coraz częstsze i bardziej intensywne zjawiska suszy w nadchodzących latach.