Rośliny miododajne uwzględnione w PS WPR 2023–2027

Rośliny miododajne na terenach rolniczych odgrywają ogromną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej wielu gatunków owadów. Ponadto są one źródłem pożytku dla pszczół miodnych i innych zapylaczy. Dlatego proponuje się programy, które mają zachęcić rolników do zasiewów i pielęgnacji tych roślin, m.in. w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.

Na rośliny miododajne można dostać wsparcie w ramach ekoschematu „Obszary z roślinami miododajnymi”. Takie działanie ma na celu stworzenie różnorodnych, wydajnych i długotrwale funkcjonujących stanowisk, które będą pożytkami dla pszczół oraz innych zapylaczy. Ponadto z wielu roślin miododajnych korzystają inne gatunki pożyteczne, które znajdują w nich schronienie i pożywienie.

Dlaczego rośliny miododajne są tak ważne?

Rośliny miododajne są niezwykle istotnym elementem gospodarki rolnej, ważnym zarówno dla pszczół jak i pszczelarstwa. Są one źródłem zbieranego przez pszczoły nektaru i pyłku, które po przetworzeniu dają miód. Ponadto inne ważne produkty pszczelarskie to propolis i pyłek kwiatowy.

W Polsce rośnie wiele gatunków roślin miododajnych, różniących się okresem kwitnienia oraz ilością i jakością nektaru. Dlatego odpowiednia ich różnorodność jest niezwykle istotna dla zdrowia i dobrego rozwoju pszczół. Ponadto umożliwia ona produkcję wysokiej jakości miodu. Ich znajomość jest ważna dla ogólnego zrozumienia ekosystemów i znaczenia pszczół dla utrzymania równowagi w przyrodzie. Dlatego ochrona i zachowanie różnorodności roślin miododajnych jest bardzo ważnym aspektem działań, które wspierają zdrowie i dobrostan pszczół. Ponadto różnorodne rośliny miododajne umożliwiają zachowanie bioróżnorodności różnych gatunków zwierząt, w tym drapieżnych owadów pomagających w walce ze szkodnikami upraw.

Rośliny miododajne we Wspólnej Polityce Rolnej 2023–2027

W ramach PS WPR przewidziano wsparcie dla rolników w postaci Ekoschematu: Obszary z roślinami miododajnymi. Wsparcie w jego ramach rolnik może uzyskać jeśli:

1. utworzy on obszar z roślinami miododajnymi przez wysiew mieszanki złożonej z co najmniej dwóch gatunków roślin miododajnych. Jeden z nich musi być gatunkiem nieprodukcyjnym, zaś drugi może być gatunkiem charakterze produkcyjnym, jednakże nie może dominować w tej mieszance;
2. do 31 sierpnia nie prowadzi produkcji rolnej na tych gruntach. Obejmuje to także brak wypasu i koszenia oraz niestosowanie nawozów i środków ochrony roślin. Wyjątkiem w działalności jest prowadzenia pasiek.
   Jednakże należy pamiętać o tym, iż powierzchnia obszarów roślin miododajnych zgłoszonych do realizacji normy GAEC 8 nie kwalifikuje się do przyznania płatności do obszarów z roślinami miododajnymi.

Ponadto rośliny miododajne Powierzchnia obszarów roślin miododajnych zgłoszonych jako realizacja normy GAEC 8 nie kwalifikuje się do przyznania płatności do obszarów z roślinami miododajnymi.

Ponadto po rośliny miododajne warto sięgnąć w Interwencji 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych. W szczególności dedykowany jest tu Wariant 7.1. Wieloletnie pasy kwietne.

Po jakie rośliny miododajne mogą sięgać rolnicy?

Lista roślin miododajnych, które można uprawiać w gospodarstwie rolnym, jest dosyć długa. Przy czym obejmuje zarówno gatunki jednoroczne, jak i wieloletnie.
Do najważniejszych miododajnych, produkcyjnych gatunków rolniczych należą:

• Facelia błękitna
• Gorczyca biała (jasna)
• Gryka zwyczajna
• Komonica zwyczajna
• Koniczyna biała, koniczyna czerwona oraz inne gatunki z tego rodzaju z wyjątkiem koniczyny odstającej
• Lucerna siewna i inne gatunki z tego rodzaju
• Nostrzyk biały
• Rzodkiew oleista
• Słonecznik zwyczajny
• Sparceta piaskowa i sparceta siewna
• Wyka kosmata

Jednakże wyżej wymienione gatunki nie mogą dominować w mieszance roślin miododajnych wysianej w ramach ekoschematu. Zamieszczono je w wykazie 2. gatunków miododajnych.

Ponadto w ramach ekoschematu „Obszary z roślinami miododajnymi” warto uprawiać także nieprodukcyjne rośliny miododajne. Czyli między innymi te, należące do wymienionych poniżej rodzajów botanicznych i gatunków:

• Bodziszki;
• Chabry;
• Czarnuszki;
• Cząber ogrodowy;
• Czyściec prosty;
• Dzielżan jesienny;
• Kłosowce;
• Kocimiętki;
• Kolendra siewna;
• Kosmos pierzastolistny;
• Krwawnica pospolita;
• Lebiodka pospolita;
• Lubczyk ogrodowy;
• Łyszczec wiechowaty;
• Marzymięta grzebieniasta (orzęsiona);
• Mierznica czarna;
• Mikołajek płaskolistny;
• Ogórecznik lekarski;
• Ostropest plamisty;
• Ożanka nierównoząbkowa;
• Przegorzany;
• Pszczelnik mołdawski;
• Rezedy;
• Rukiew siewna;
• Serdecznik pospolity;
• Stulisz sztywny;
• Szałwie z wyłączeniem szałwii błyszczącej;
• Szanta zwyczajna;
• Ślaz zygmarek;
• Ślazówka turyngska;
• Świerzbnica polna;
• Trędownik bulwiasty;
• Werbena krzaczasta;
• Wielosił błękitny;
• Wierzbówka kiprzyca;
• Żeleźniak pospolity;
• Żmijowiec grecki;
• Żywokost lekarski.

Znalazły się one w Wykazie 1. roślin miododajnych, do których uprawy można dostać płatność do Obszarów z roślinami miododajnymi.

Jak uzupełnić wiedzę o roślinach miododajnych?

W pogłębieniu wiedzy o takich roślinach pomoże broszura „Rośliny miododajne w gospodarstwie rolnym”. Jej autorem jest pan Bartłomiej Kołacz zaś wydawcą Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu.

Publikacja ta stanowi przegląd gatunków miododajnych, w tym roślin rolniczych o takim potencjale. Ponadto omówiono w niej ekoschematy i interwencje Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, w kontekście roślin miododajnych.

Źródło: ksowplus