Susza zagraża uprawom rolniczym. Jak z nią walczyć?

Długoterminowe prognozy pogody na ten sezon nie są optymistyczne dla rolników. Bowiem tegoroczne lato ma być wyjątkowo ciepłe i suche. Uprawom roślin rolniczych realnie więc zagraża w tym roku susza. Jak sobie radzić w takich warunkach, by zminimalizować straty plonów?

W tym sezonie susza realnie zagraża uprawom rolniczym. I to nie tylko w Polsce, ale również w innych częściach Europy. Czy można coś zrobić, żeby ochronić rośliny przed suszą?

W tym sezonie susza realnie zagraża uprawom

Już obecnie, w maju na przeważającym obszarze kraju występuje susza rolnicza. Jest to skutek ciepłej pogody i braku opadów w ostatnich kilku tygodniach. Rośliny zaczynają już odczuwać niedobory wody, a na słabszych stanowiskach zdarza się, iż zamierają. Tymczasem to dopiero początek, bo przed nami wyjątkowo ciepłe miesiące. Według długoterminowej prognozy IMGW-PIB tegoroczne lato ma być bardzo gorące, przy ograniczonej ilości opadów.

W tym roku susza jest poważnym zagrożeniem

fot. zrzut ekranu/IMGW-PIB

Już od czerwca temperatura będzie powyżej normy wieloletniej z lat 1991–2020 i ta ponadprzeciętna temperatura będzie utrzymywała się aż do września. Bowiem dopiero we wrześniu średnia temperatura wróci do normy. Przy tym w najbliższych trzech miesiącach prognozowane są opady na przeciętnym poziomie. Jednak biorąc pod uwagę ponadnormatywny wzrost temperatur, z pewnością opady deszczu okażą się niewystarczające. Tym bardziej, iż w warunkach upalnej pogody, opady mogą występować w postaci krótkotrwałych, ulewnych deszczy, które nie nawadniają efektywnie gleby.

Nie tylko w Polsce susza stanowi poważne zagrożenie

Nie tylko w Polsce susza zagraża uprawom rolnym. W tym roku stanowi ona poważne zagrożenie dla upraw rolniczych w wielu rejonach Europy. Jednymi z najbardziej zagrożonych są Niemcy oraz kraje położone na terenie Kotliny Panońskiej, czyli Austria, Słowacja, Ukraina, Rumunia, Serbia, Chorwacja, Słowenia i Węgry.

W Niemczech wzrasta liczba gospodarstw rolnych, które nawadniają swoje grunty. Jak podaje Niemiecki Federalny Urząd Statystyczny, udział obszarów nawadnianych znacząco wzrósł w ostatnich latach w Niemczech i w tej chwili przekracza 4–4,2% w stosunku do całkowitej powierzchni użytków rolnych. Oznacza to, iż 700–800 tys. ha upraw rolniczych jest nawadnianych. Jednocześnie Niemcy są bardzo świadomi klimatu, na co wskazuje zwiększający się udział nawadniania kroplowego.

Dla porównania, na Węgrzech udział nawadnianych gruntów rolnych wynosi 1,5–2% użytków rolnych, czyli zaledwie 100 tys. ha. Tymczasem teren Kotliny Panońskiej, na terenie której położony jest ten kraj, jest strefą szczególnie wrażliwą na suszę. Bowiem średni wzrost temperatury jest tutaj szybszy niż średnia światowa. Podobnie jest w Dolinie Padu i północnych regionach nadmorskich we Włoszech, a także na przygranicznych terenach Ukrainy i Mołdawii.

Co robić, kiedy uprawom zagraża susza?

Najskuteczniejszą ochroną przed suszą jest nawadnianie upraw. Co jednak, jeżeli uprawy nie są nawadniane? Czy można w jakiś sposób pomóc roślinom i ochronić je przed suszą? W momencie, kiedy rośliny zaczynają przesychać, w zasadzie kilka już da się zrobić. Zaś przedłużający się niedobór wody będzie negatywnie wpływał na wielkość plonu. Z kolei rośliny, których jeszcze nie dotknęła susza można do niej przygotować, odpowiednio je wzmacniając.

Ściśle mówiąc chodzi o zaopatrzenie roślin w potas, który jest odpowiedzialny za ich gospodarkę wodną. Rośliny dobrze zaopatrzone w ten pierwiastek lepiej zniosą stres związany z niedoborem wody, m.in. poprzez zapobieganie stratom wody z komórek przez parowanie. Oprócz potasu można zastosować także krzem. Pierwiastek ten usztywnia ściany komórkowe roślin, dzięki czemu ogranicza parowanie i straty wody. Oba te składniki można podać dolistnie. Należy to jednak zrobić przed pojawieniem się pierwszych objawów suszy na roślinach. Bowiem zastosowanie nawożenia dolistnego w momencie, kiedy rośliny zaczną już tracić turgor i więdnąć może tylko zwiększyć zasolenie w roślinach, co spowoduje suszę fizjologiczną. Podsumowując, można rośliny wzmocnić i przygotować na nadejście suszy. Ale należy to zrobić przed jej wystąpieniem.

Ochrona przed suszą to działania kompleksowe

W ostatnich latach w Polsce coraz częściej susza rolnicza zagraża uprawom. Warto więc podjąć długofalowe działania, aby jej przeciwdziałać. Aby to zrobić trzeba działać kompleksowo. Ściśle mówiąc, chodzi o wszelkie działania poprawiające adekwatności gleby i ograniczające straty wody. Konkretnie są to m.in. takie działania, jak:

• zwiększenie zawartości materii organicznej w glebie;
• zminimalizowanie mechanicznych zabiegów uprawowych;
• utrzymywanie optymalnego odczynu gleby;
• zbilansowane nawożenie.

Źródło: IMGW-PIB, cenyrolnicze.pl, agraragazat.hu