3 godzin temu
Świętowanie Dnia Kolejarza w Polsce zmieniało się przestrzeni ostatniego stulecia. w tej chwili to wyjątkowe święto jest obchodzone 25 listopada i ma nie tylko wymiar zawodowy, ale również duchowy. Data ta nawiązuje do wspomnienia św. Katarzyny Aleksandryjskiej – patronki kolejarzy.
Historia Święta Kolejarza (w okresie wojennym Dzień Kolejarza Polskiego – przyp. red.) sięga okresu II Rzeczypospolitej, wtedy to obchody organizowano we wrześniu. Choć święto nie miało wówczas charakteru centralnego, transmitowane było przez Polskie Radio, a uroczystościom towarzyszyły nabożeństwa w kościołach. 29 września 1935 r. uroczystościom w Poznaniu przewodniczył minister komunikacji Michał Butkiewicz, a 2 lata później (26 września) w Toruniu zaszczycił je swoją obecnością minister Juliusz Ulrych.
Po II wojnie światowej, w 1954 r., na wniosek tarnogórskiego maszynisty Pawła Kocota, władze PRL ustanowiły oficjalne święto państwowe przypadające na drugą niedzielę września, nadając mu centralny charakter. W tym okresie szczególną rangę miało nadawanie tytułu „Zasłużonego Kolejarza” wraz z odpowiednią odznaką. Po raz pierwszy Dzień Kolejarza Polski Ludowej obchodzono 12 września 1954 r. W latach 50. XX w. uroczystości odbywały się z bardzo dużym rozmachem.
Kolejne zamiany nastąpiły w 1981 r., kiedy to NSZZ „Solidarność” Węzła PKP Lublin podjęła historyczną uchwałę o przeniesieniu święta na 25 listopada – w dniu wspomnienia św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Pierwsze uroczystości w nowym terminie zbiegły się z odsłonięciem Krzyża-Pomnika Doli Kolejarskiej w Lublinie, poświęconego przez biskupa Bolesława Pylaka.
Współcześnie Święto Kolejarza to nie tylko okazja do uhonorowania pracowników sektora kolejowego odznaczeniami, takimi jak Krzyż Zasługi czy odznaka „Zasłużony dla Kolejnictwa”, ale również moment prezentacji historycznego i nowoczesnego taboru kolejowego. To także czas pielgrzymek na Jasną Górę i do innych sanktuariów, w których uczestniczą zarówno aktywni pracownicy, jak i emeryci oraz miłośnicy kolei.
Dlaczego św. Katarzyna została wybrana na patronkę kolejarzy?
Wybór św. Katarzyny Aleksandryjskiej na patronkę kolejarzy ma znaczenie symboliczne, związane z jej męczeńską historią. Jednym z najważniejszych atrybutów świętej jest koło – narzędzie tortur, od którego według legendy została cudownie ocalona przez anioła. Ten symbol najprawdopodobniej przemówił do kolejarzy, którzy w swojej codziennej pracy mają do czynienia z kołami wagonów i lokomotyw. Pracownicy kolei, wykonujący często niebezpieczną służbę, powierzyli się opiece św. Katarzyny, prosząc o ochronę przed wypadkami związanymi z taborem kolejowym. Św. Katarzyna, znana ze swojej niezłomnej postawy w obronie wiary chrześcijańskiej, stała się tym samym duchową opiekunką całego kolejarskiego stanu.
Święto Kolejarza – kiedy jest obchodzone w innych krajach europejskich?
Data obchodów Dnia Kolejarza różni się w poszczególnych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Podczas gdy Litwini świętują 28 sierpnia, Łotysze 5 sierpnia, a Estończycy 21 sierpnia, Ukraińcy wybrali 4 listopada. Z kolei Czesi organizują obchody w czwartą sobotę września, a Słowacy 27 września. Niemcy nie ustanowili oficjalnego święta branżowego.
Tegoroczne obchody Święta Kolejarza przypadają w okresie intensywnej modernizacji polskiej kolei i realizacji znaczących inwestycji infrastrukturalnych. To dobry moment na refleksję nad rolą kolei w rozwoju gospodarczym kraju i docenieniem służby kolejarskiej – zawodu często przekazywanego z pokolenia na pokolenie, wymagającego nie tylko profesjonalizmu, ale i prawdziwej pasji.
Kolej, która od ponad 200 lat, stanowi jeden z fundamentów rozwoju cywilizacyjnego, przez cały czas pozostaje kluczowym elementem systemu transportowego. To właśnie dzięki kolejarzom możliwy jest nie tylko sprawny przewóz pasażerów i towarów, ale także rozwój miejscowości, które swój rozkwit zawdzięczają powstaniu linii kolejowych, dworców i całego zaplecza technicznego.
Szanowni Kolejarze!
W dniu Waszego święta składamy wyrazy uznania za trud i poświęcenie, które każdego dnia wkładacie w swoją służbę. Wasza praca, podobnie jak linie kolejowe, łączy nie tylko miasta i regiony, ale przede wszystkim ludzkie losy i historie.
Jesteście strażnikami wielopokoleniowej tradycji, która jak mechanizm zegara odmierza rytm codziennego życia milionów Polaków. Wasz profesjonalizm jest fundamentem, na którym opiera się sprawne funkcjonowanie systemu kolejowego – tej prawdziwej arterii naszego kraju.
W tym szczególnym dniu życzymy Wam, aby każda służba rozpoczynała się pod znakiem zielonego światła możliwości i perspektyw. Niech Wasza codzienna podróż zawodowa będzie jak przejazd ekspresem po doskonale utrzymanym torowisku – pewna, bezpieczna i satysfakcjonująca. Życzymy, by każda stacja na Waszej życiowej trasie przynosiła nowe, pozytywne doświadczenia, a międzystacyjne przystanki dawały czas na zasłużony odpoczynek i regenerację sił.
Niech nie zabraknie Wam energii do pokonywania kolejnych kilometrów zawodowych wyzwań, a Wasze rodziny niech będą jak bezpieczna stacja macierzysta – miejsce, gdzie zawsze można znaleźć wsparcie i zrozumienie. Życzymy, by zdrowie służyło Wam tak niezawodnie, jak sprawny tabor, a uśmiech towarzyszył podczas każdej służby.
Patrząc w przyszłość, życzymy, aby rozwój technologii i modernizacja kolei szły w parze z Waszym osobistym rozwojem, przynosząc coraz lepsze warunki pracy i więcej powodów do zawodowej dumy. Niech każdy kolejny rok przynosi spełnienie planów i marzeń, zarówno tych zawodowych, jak i osobistych.
